वाटेवर काटे वेचीत [दशपदी ]

वाटेवर काटे वेचीत चाललो
वाटले जसा फुलाफुलांत चाललो

मिसळुनी मेळ्यात कधी, एक हात धरूनि कधी
आपुलीच साथ कधी करित चाललो

आधिचा प्रसाद घेत, पुढची ऐकीत साद
नादातच शीळ वाजवीत चाललो

चुकली तालात चाल, लागला जिवास बोल
ढळलेला तोल सावरीत चाललो

खांद्यावर बाळगिले ओझे सुखदुःखाचे
फेकून देऊन अता परत चाललो


कवी     -    अनिल
संगीत  -    यशवंत देव
स्वर     -    पं. वसंतराव देशपांडे

झेपावणार्‍या पंखांना क्षितिजं नसतात,
त्यांना झेपेच्या कवेत येणारे आकाश असते.
सृजनशील साहसांना सीमा नसतात,
त्यांना मातीच्या स्पर्शाची अट असते.
अशी सृजनशील साहसे हवी आहेत,
जी बीजे पेरून बाट पाहू शकतील,
जी भाग ठेऊन भविष्य आखतील,
अन् बेभान होऊन वर्तमान घडवतील.....


कवी - बाबा आमटे

काव्यात

कस ओळखाव मी काय तुझ्या मनात आहे
कस कळेल मला काय तुझ्या डोळ्यात आहे.

नजरा मिळवण्या आधीच नजर चुकवतेस तु
कसे ओळखावे कोणते शब्द बंद ओठात आहे.

मी शोधतो जागा माझी सदा तुझ्या भोवताली
पण हे मात्र खर की तु माझ्या काळजात आहे.

सा-या जरी बंद वाटा माझ्या मुक्या शब्दांच्या
परी तु समजुन घे आयुष्य माझ तुझ्यात आहे.

तुला मागुही शकत नाही मी आज तुझ्यापासुन
प्रश्न कोणताच नाही सार काही तुझ्या उत्तरात आहे.

हो आज या नात्याला नाव अस कोणतच नाही
आणि कशाला हव नाव अस काय नावात आहे.

मला फ़क्‍त तु हवी आहेस आणी तुझा श्वास
श्वासाशिवाय जगणा-या काय या देहात आहे.

कधी तरी सागं भावना पोहचल्या मनापर्यंत
कळालच नाही तर काय अर्थ या काव्यात आहे.

पाऊस

आज सार्या देहावरी तिने झेलला पाऊस
देहाच्याही आत आत जणू पोचला पाऊस

देह झाला कस्तुरीचा केवडाही घमघमे
इथेतिथे ठायीठायी गंधभारला पाऊस

देह मनाच्या या रेषा किती धुसर अस्फ़ुट
मनाच्या या अंगणात मस्त फ़ुलला पाऊस

आभाळाने दान द्यावे धरित्रीच्या पदरात
सोसाट्याने घेता दान किती झुलला पाऊस

पावसाच्या धुंदवेळा मन तिचे सावरेना
स्वातीच्या या शिंपल्यात बघ रुजला पाऊस.

कळत जाते तसे

कळत जाते तसे कशी जवळचीही होतात दूर?
जुने शब्द सुने होउन वाजतात कसे बद्द निसूर?

कळत जाते तसे कसे ऊन पाण्यात खिरुन जाते
वाकुड सावल्यात वाट चुकून चांदणे कसे झुरून जाते?

कळत जाते तसे कशा मूर्ती सार्‍या झिजून जातात
पापण्यांमधले स्नेह थिजून ज्योती कशा विझून जातात?

कळत जाते तसे कशी झाडे पाखरे जीव लावतात
शब्द सारे मिटून कसे तळ्यामधेच पेंगू लागतात?

कळत जाते तसे कशा दूरच्या घंटा ऐकू येतात
दूरचे रंग दूरचे गंध प्राण कसा वेधून घेतात?

कळत जाते तसे का रे एकटा एकटा होतो जीव
राग रोष सरून कशी आपलीच आपणा येते कीव?


कवी - बा. भ. बोरकर

अंगणातील पारिजातावर
छानसे घरटे चिमण्यांचे
त्या घरट्या खाली सांडते
रोज आभाळ चांदण्यांचे

वेचून त्या चांदण्या
फुले माळ केसात लांब तुझ्या
चांदणे पसरेल निशेवर
भिनेल रुधीरात गंध माझ्या

सांज रूप घेउन यावस
मग विझतील रवीकिरणे म्लान
सांजेच्या उंबरठ्यावर निशा
घेत असेल चांदण्यांचे स्नान

असेल हात तुझा हातात
सर्वदूर चांदण्यांचे आभाळ
होइल चांदणेही रुपेरी
पाहून रंग तुझा गव्हाळ

मग क्षण येइल तो
हळूवार सोडवून घेशील हात
मग कित्येक रात्री जागवणारी
हासत निरोप घेइल रात. . .

पराठे

साहित्य :
१ कप गव्हाचे पीठ
०.५ कप तांदुळाचे पीठ
०.५ कप बेसन
०.५ कप ज्वारीचे पीठ (नसेल तर गव्हाचे पीठ घालावे)
१ मध्यम आकाराची काकडी खिसुन
...१-२ हिरव्या मिरच्या (चवीप्रमाणे)
०.५" आले
१-२ पाकळ्या लसुण
१ टेबल्स्पून जिरेपूरड
१ टेबलस्पून धणेपूड
मीठ - चविप्रमाणे
हळद, चिरलेली कोथिंबीर, एक छोटा खडा गूळ
तेल लागेल तसे
पाणी लागेल तसे



कृती :  सगळी पीठे एकत्र करुन एका बेकिंगडिशमधे ठेवावीत. ओव्हन ३५० डिग्री फॅरेनहाईट वर चालू करुन त्यात ही पीठाची डिश ठेवावी. ओव्हन प्रीहीट होत असताना एकदा मधे पीठ हलवावे. ओव्हन प्रीहीट झाला की बंद करुन टाकावा, अजुन एकदा पीठ नीट हलवावे आणि डीश तशीच अजुन ५ मिनीटे ओव्हनमधेच ठेवावी. दरम्यान मिरच्या, आले, लसूण एकत्र वाटावे. काकडी खिसुन घ्यावी. त्यात वाटण, गुळ, मीठ, कोथिंबीर, हळद, जिरे-धणेपूड घालुन नीट मिसळुन ठेवावे. ५ मिनीटाने बाहेर काढुन काकडीच्या मिश्रणात घालावे. चमच्याने सारखे करुन ५-७ मिनीटे तसेच ठेवावे. काकडीला सुटलेल्या पाण्यात बरेचदा पीठ नीट भिजते. पण गरज लागली तर थोडे पाणी लावून पीठ थापता येण्याजोगे भिजवावे. गॅसवर तवा तापत ठेवावा. पोळपाटावर ओले फडके/पंचा/रुमाल घालुन त्यावर एक मोठ्या लिंबाएवढा पीठाचा गोळा घेउन पाण्याच्या हाताने थालीपीठ थापावे. थापलेल्या थालिपीठाला मधोमध एक आणि त्याच्या कडेने ४ अशी ५ भोके पाडावीत. यामुळे थालीपीठ नीट भाजले जाते.आता फडक्यासहीत थालिपीठ उचलून तव्यावर उलटे टाकावे आणि हलक्या हाताने फडके सोडवून घ्यावे. पाडलेल्या छिद्रातून एकेक थेंब तेल तव्यावर सोडावे. गरज असेल तर कडेने ३-४ थेंब तेल सोडावे. एका बाजुने भाजुन झाले की उलटवून दुसरीबाजू देखील नीट भाजावी. मस्त खमंग थालीपीठ काकडीच्या कोथिंबीरीबरोबर, लोणच्याबरोबर खावे.



टीप -

१. दिलेल्या प्रमाणात ६ मध्यम आकाराची थालिपीठे होतात.
२. मिरची, लसूण न घालता नुसते आले आणि थोडे लाल तिखट घालून ही थालीपीठे करता येतात.
३. काकडीऐवजी कांदा घालुनही मस्त लागते.
४. अगदी बांगडीएवढी लहान थालीपीठे केली तर अपेटाईझर म्हणुन मस्त लागतात.