मज तो नवल वाटतसे जीवी । आपुली पदवी विसरले ॥१॥

कवणिया सुखा परब्रम्हा भुललें । गुंतोनी राहिलें भक्तभाके ॥२॥

निर्गुण होतें तें सगुण पैं झालें । विसरोनी गेलें आपआपणा ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा भक्तांचा कृपाळ । दीनांचा दय़ाळ पंढरीये ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 विठोबा पाहुणा आला आमुचे घरा । निंबलोण करा जीवें भावें ॥१॥

पंचप्राण ज्योती ओंवाळुनी आरती । ओंवाळीला पती रखुमाईचा ॥२॥

षड्‌रस पव्कानानें विस्तारिलें ताट । जेवूं एकवट चोखा म्हणे ॥३॥


  - संत चोखामेळा

 अनादि निर्मळ वेदांचें जें मूळ । परब्रम्हा सोज्वळ विटेवरी ॥१॥

कर दोन्ही कटी राहिलासे उभा । नीळवर्णप्रभा फांकतसें ॥२॥

आनंदाचा कंद पाऊलें साजिरी । चोखा म्हणे हरी पंढरीये ॥३॥


  - संत चोखामेळा

 सुंदर मुखकमल कस्तुरी मळवटीं । उभा देखिला तटीं भीवरेच्या ॥१॥

मकराकार कुंडलें श्रवणीं ढाळ । देती गळां वैजयंती मुक्तमाळा ॥२॥

शंख चक्र गदा पद्म चहूं करीं । गरूडवाहन हरी देखियला ॥३॥

चोखा म्हणे सर्वं सुखाचें आगर । निरा भिवरा तीर विठ्ठल उभा ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 भक्तांचिया लोभा वैकुंठ सांडिलें । उभेंचि राहिले पंढरीये ॥१॥

कनवाळु उदार तो हा श्रीहरी । जडजीवा उद्धरी नामें एका ॥२॥

बांधियेलें ब्रीद तोडर चरणीं । त्रैलोक्याचा धनी पंढरीये ॥३॥

चोखा म्हणे आमुचा कैवारी विठ्ठल । नलगे काळ वेळ नाम घेतां ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 श्रीमुख चांगले कांसे पितांबर । वैजयंती हार रूळे कंठी ॥१॥

तो माझ्या जीवीचा जिवलग सांवळा । भेटवा हो डोळां संतजन ॥२॥

बहुतांचें धावणें केलें नानापरी । पुराणें ही थोरी वानिताती ॥३॥

चोखा म्हणे वेदशास्त्रांसी जो साक्षी । तोचि आम्हा रक्षी नानापरी ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 अवघा प्रेमाचा पुतळा । विठ्ठल पाहा उघडा डोळा ॥१॥

जन्ममरणाची येरझारी । तुटे भवभय निर्धारी ॥२॥

ऐसा प्रताप आगळा । गाये नाचे चोखामेळा ॥३॥


  - संत चोखामेळा

 सकळा आगराचें जें मूळ । तो हा सोज्वळ विठू माझा ॥१॥

वेदांचा विचार शास्त्रांची जे गती । तोचि हा श्रीपती विठु माझा ॥२॥

कैवल्य देखणा सिद्धांचा जो राणा । भाविकासी खुणा विठू माझा ॥३॥

चोखा म्हणे माझ्या ह्रदयीं बिंबला । त्रिभुवनीं प्रकाशला विठू माझा ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 बहुत कनवाळु बहु हा दयाळु । जाणे लळा पाळू भाविकांचा ॥१॥

जात वित गोत न पाहेचि कांहीं । घालावी ही पायीं मिठी उगी ॥२॥

न मागतां आभारी आपेंआप होती । भाविकासी देतो भुक्ति मुक्ति ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा लाघवी श्रीहरी । भवभय वारी दरूशने ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 उतरले सुख चंद्रभागे तटीं । पाहा वाळुवंटी बाळरूप ॥१॥

बहुता काळाचें ठेवणें योगियाचें । ध्येय शंकराचे सुख ब्रम्हा ॥२॥

जयालागीं अहोरात्र विवादती । तो भक्ताचिये प्रीतीं उभा असे ॥३॥

चोखा म्हणे सर्व सुखांचे आगर । न कळे ज्याचा पार श्रुति-शास्त्रां ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 निगमाचे शाखे आगमाचें फळ । वेद शास्त्रा बोल विठ्ठल हा ॥१॥

पुराणासी वाड योगियांचें गुज । सकळां निजबीज विठ्ठल हा ॥२॥

निगम कल्पतरू भक्तांचा मांदुस । तोही स्वयंप्रकाश विठ्ठल हा ॥३॥

चोखा म्हणे तो तूं जगाचें जीवन । संतांचें मनरंजन विठ्ठल हा ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 श्रवणाचें श्रवण घ्राणाचें जें घ्राण । रसने गोडपण विठ्ठल माझा ॥१॥

वाचा जेणें उठी डोळा जेणें भेटी । इंद्रियाची राहाटी विठ्ठल माझा ॥२॥

प्राण जेणें चळे मन तेणें वोळे । शून्यातें वेगळें विठ्ठल माझा ॥३॥

आनंदी आनंद बोधा जेणें बोध । सकळां आत्मा शुद्ध विठ्ठल माझा ॥४॥

मुळाचें निजमूळ अकुळाचें कूळ । चोखा म्हणे निजफळ विठ्ठल माझा ॥५॥


  - संत चोखामेळा

 देखिला देखिला योगियांचा रावो । रुक्मादेवीनाहो पंढरीचा ॥१॥

पुंडलिकासाठीं युगें अठ्ठावीस । धरोनी बाळवेष भीमातटीं ॥२॥

गाई गोपाळ वत्सें वैष्णवांचा मेळा । नाचत गोपाळ विठ्ठल छंदें ॥३॥

चोखामेळा तेथें वंदितो चरण । घाली लोटांगण महाद्वारी ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 अंगिकार करी तयाचा विसर । न पडे साचार तया लागीं ॥१॥

तो हा महाराज चंद्रभागे तटी । उभा वाळुवंटी भक्तकाजा ॥२॥

अनाथा कैवारी दीना लोभपर । वागवितो भार अनाथांचा ॥३॥

चोखा म्हणे माझी दयाळू माउली । उभी ती राहिली विटेवरी ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 भाविकांच्या लोभा होऊनी आर्तभूत । उभाचि तिष्ठत पंढरीये ॥१॥

काय करों प्रेम न कळे या देवा । गुंतोनिया भावा राहे सुखें ॥२॥

वर्ण अभिमान न धरी कांही चाड । भक्तिसुख गोड तयालागीं ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसी कनवाळु माउली । कृपेची साउली दीनां करी ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 सर्वही सुखाचें वोतिलें श्रीमुख । त्रिभुवन नायक पंढरीये ॥१॥

कर दोन्हीं कटीं सम पाय विटे । शोभले गोमतें बाळरूप ॥२॥

जीवाचें जीवन योगियांचे धन । चोखा म्हणे मंडन तिन्ही लोकीं ॥३॥


  - संत चोखामेळा

 ज्या काणें वेद श्रुति अनुवादिती । तो हा रमापती पंढरीये ॥१॥

सुखाचें ठेवणें क्षीरसागर निवासी । तो हा पंढरीसी उभा विटे ॥२॥

भाविकाकारणें उभवोनी हात । उदारपणें देत भक्ति-मुक्ति ॥३॥

न पाहे उंच नीच याती कुळ । स्त्री क्षूद्र चांडाळ सरते पायीं ॥४॥

चोखा म्हणे ऐसा भावाचा भुकेला । म्हणोनियां स्थिरावला भीमातटीं॥५॥


  - संत चोखामेळा

 श्रीमुखाची शोभा कस्तुरी मळवट । उभा असे नीट विटेवरी ॥१॥

कर दोनीं कटीं कुंडल झळकती । तेज हे फांकती दशदिशा ॥२॥

वैजयंती माळा चंदनाची उटी । टिळक लल्लाटीं कस्तुरीचा ॥३॥

चोखा म्हणे माझ्या जीवींचा जीवनु । पाहतां तनु मनु भुलोनी जाय ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 करी सूत्र शोभे कटावरी । तोचि हा सोनार नरहरी ॥१॥

पायीं वाजती रूणझुण घंटा । तोचि नामयाचा नागर विठा ॥२॥

काम चरणींचा तोडरू । परिसा ऊठतसे डीगरू ॥३॥

दक्षिण चरणीचा तोडरू । जयदेव पदाचा गजरू ॥४॥

विठेवरी चरण कमळा । तो जाणा चोखामेळा ॥५॥


  - संत चोखामेळा

 व्यापक व्यापला तिन्हीं त्रिभुवनीं । चारी वर्ण बाणी विठू माझा ॥१॥

पंचप्राण ज्योती ओंवाळुनी आरती । ओंवाळीला पती रखुमाईचा ॥२॥

षड्ररस पव्कानानें विस्तारिलें ताट । जेवूं एकवट चोखा म्हणे ॥३॥


  - संत चोखामेळा

 आपुलिया सुखा आपणचि आला । उगलाचि ठेला विटेवरी ॥१॥

तें हें सगुण रूप चतुर्भुज मूर्ति । शंख चक्र हातीं गदा पद्म ॥२॥

किरीट कुंडलें वैजयंती माळा । कांसे सोनसळा तेज फाके ॥३॥

चोखा म्हणे सर्व सुखाचें आगर । रूप मनोहर गोजिरें तें ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 आणिक दैवतें देतीं काय बापुडीं । काय याची जोडी इच्छा पुरे ॥१॥

तैसा नव्हे माझा पंढरीचा राजा । न सांगता सहजा इच्छा पुरे ॥२॥

न लगे आटणी तपाची दाटणी । न लगे तीर्थाटणी काया क्लेश ॥३॥

चोखा म्हणे नाम जपतां सुलभ । रुक्मिणीवल्लभ जवळी वसे ॥४॥


  - संत चोखामेळा

अहो पंढरीराया विनवितों तुज । अखंड संतरज लागो मज ॥१॥

नामाची आवडी उच्चार हा कंठी । करी कृपा दृष्टी मजवरी ॥२॥

पंगतीचे शेष उच्छिष्ट प्रसाद । तेणें सर्व बाध हरे माझा ॥३॥

चोखा म्हणे माझा हाचि नवस । पुरवी सावकाश देवराया ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 मुळींचा संचला आला गेला कोठें । पुंडलीक पेठे विटेवरी ॥१॥

विठोबा देखणा विठोबा देखणा । योगियांचा राणा पंढरिये ॥२॥

भाविका कारणें उभारोनि हात । वाट जो पहात अनुदिनी ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा भक्तांचा कृपाळ । दीनांचा दयाळ पंढरीये ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 ज्या सुखाकारणें योगी शिणताती । परी नव्हे प्राप्ती तयांलागी ॥१॥

तें प्रेमभावें पुंडलिका वोळलें । उघडेंचि आलें पंढरीये ॥२॥

कर ठेवोनी कटीं उभा पाठीमागें । भक्ताचिया पांगे बैसेचि ॥३॥

युग अठ्ठावीस होऊनिया गेलें । नाहीं पालटलें अद्यापवरी ॥४॥

चोखा म्हणे ऐसा कृपाळु श्रीहरी । कीर्ति चराचरीं वानिताती ॥५॥


  - संत चोखामेळा

 अनाम जयासी तेचं रूपा आलें । उभें तें राहिलें विटेवरी ॥१॥

पुंडलिकाच्या प्रेमा युगे अठ्ठावीस । समचरणी वास पंढरीये ॥२॥

चोखा म्हणे ऐसा भक्तांचा कनवाळू । जाणे लळा पाळू भाविकांचा ॥३॥


  - संत चोखामेळा

 चोखट चांग चोखट चांग । एक माझा पांडुरंग ॥१॥

सुख तयाचे चरणीं । अवघी सुकृतांची खाणी ॥२॥

महापातकी नासले । चोखट नाम हें चांगले ॥३॥

महाद्वारी चोखामेळा । विठ्ठल पाहातसे डोळां ॥४॥


  - संत चोखामेळा

अगाध हे कीर्ति विठ्ठला तुमची । महिमा आणिकांची काय सांगों ॥१॥

पुराणें भागलीं नेति नेति शब्द । श्रुतीचा अनुवाद खुंटलासे ॥२॥

शेषादिकां जेथें न कळेचि अंत । तेथें ती पतित काय वानूं ॥३॥

चोखा म्हणे माझा नाहीं अधिकार । कैसा हा विचार होईल नेणों ॥४॥


  - संत चोखामेळा

इतुकेंचि देई रामनान मुखीं । संतांची संगती सेवा सार ॥१॥

निरंतर घोष जयाचे मंदिरीं । तयाचिये घरी सुखे मज ॥२॥

उच्छिष्ट धणिवरी पोटभरी घाये । दुजी नको सोय देवराया ॥३॥

चोखा म्हणे माझी पुरवावी आळी । माय तूं माउली कृपाळु देवा ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 आतां कासया हा दाखवितां खेळ । म्यां तंव सकळ जाणितला ॥१॥

जेथें ब्रम्हादिक वेडे पिसे झाले । न कळे वहिलें तयांलागीं ॥२॥

कोणासी हा पार न कळे तुमचा । काय बोलों वाचा कीर्ति तुमची ॥३॥

चोखा म्हणे तुमचा अवित हा खेळ । भुललें सकळ ब्रम्हांडचि ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 काय हें मातेसी बाळें शिकवावें । आपुल्या स्वभावें वोढतसे ॥१॥

तैसाच प्रकार तुमचीये घरीं । ऐसीच निर्धारी आली वाट ॥२॥

तेचि आजी दिसे वोखटें कां झालें । संचिताचें बळें दिसे ऐसें ॥३॥

चोखा म्हणे हा तो तुम्हां नाहीं बोल । आमुचें सखोल कर्म दिसे ॥४॥


  - संत चोखामेळा

 आतां कोठवरी करूं विवंचना । कां हे नारायणा तुम्हां न कळे ॥१॥

सांपडलों जाळीं गुंतलोंसे गळी । जीव हळहळीं वाऊगाचि ॥२॥

कामक्रोधांचे सांपडलों हातीं । बहुत फजीति होय तेणें ॥३॥

नेणों कैसें दु:ख पर्वतायेवढें । सुख राई पाडें झालें मज ॥४॥

चोखा म्हणे तुमचें नाम न ये वाचे । बहु संकल्पाचें वोझें माथा ॥५॥


  - संत चोखामेळा

 असेंच करणें होतें तुला । तरी का जन्म दिला मला ॥१॥

जन्म देवोनी सांडिलें । कांहो निष्ठुर मन केलें ॥२॥

कोठें गेला माझे वेळीं । केलें कोणाचें सांभाळी ॥३॥

चोखा म्हणे देवा । नको मोकलूं केशवा ॥४॥


  - संत चोखामेळा