मोटकरी

ही मोठ भरे भरभरा ;
चढे करकरा जी !
विहिरीत बघा वाकुनी
जरा धाकूनी जी !
पाण्यात लई भोवरे
फेस गरगरे जी !

अजून काम राहिलंऽ – करा !
कसून कंबर कसा जरा
थुइथुइ फिरे हा झरा
लावणी करा जी !

चौफेर बहरला मळा
खुले नवकळा, जी !
काळीत दिसे हिवरा
गहू हरबरा, जी !
लवलवति कसे नाचरे,
ओंबिचे तुरे, जी !

वरून सांजकाळ साजरा
हसे: आता चला चला घरा ;
पन धनीन है माहिरा ;
जीव घाबरा, जी !

कुठवरी धरू तर असा
तुझा भरवसा, जी !
कोवळा चढे मोकळा
राघूचा गळा, जी !
राहिला कुठे तर दूर
सखूचा नूर, जी !

सदाकदा मनास लागणी,
–हसे, बघा, वरून चांदणी,
बांधून बैल लावणी
म्हणा लावणी, जी !


कवी - ना. घ. देशपांडे
कवितासंग्रह - शीळ

उन्मनी

बाहेर गहन अंधार फार दाटला ;
पण घरात ही पुनवेची शशिकलाच तू हासली ;
बाहेर माघमासात वाळला मळा;
पण घरात हसते माझ्या तू सुंदर चाफेकळी

बाहेर मुकी झालीत रानपाखरे
पण आत म्हणत आहे हे कोवळे प्रीतीगीत तू ;
मिटवून नयन तिमिरातच निजली घरे
पण घरात हारोंहारी लावियलेस हे दीप तू

नाहीच जरी ही मूळी ढगाळी निशा
सदनात तुझ्या भुवयांचे हे इंद्रधनू नाचते
का उगाच माझ्या नुरांत चढते नशा?
तू तुझ्या मदिर नयनांनी नुसतेच जरी पाहते.

भलतीच, गडे, भरविलीस तू उन्मनी
हे अनंत जीवनधागे गुंतले तुझ्या लोचनी !


कवी - ना. घ. देशपांडे
कवितासंग्रह - शीळ

मी आले लडिवाळ

“नांव सांग तव काय आणखी अंतरातला भाव,
वनांतरी शिरकांव कशाला? दूर राहिला गांव”

“मी नारीची जात आणखी धनवंताची नात:
कुळशील अन जात सोडली, जाऊ कशी नगरांत?”

“उबाळ वाटे बात : घालशी अस्मानाला हात
मिळेल का रानांत, साजणी, जिवाजिवाची जात!”

“नागिण मी बेभान : चालले कुठे तरी हे गांन?
उतावीळ हैराण धावते, कुठे केतकीपान?”

“कुणीकडे फिरणार : अशी तू कोमल आहे नार;
मंजुळवाणी फार बोलशी वीणेवरची तार!”

“वाट अशी खडकाळ, सख्या रे, रात अशी अवकाळ :
मी आले लडिवाळ, सख्या, तू कर माझा प्रतिपाळ!

करू नको नाराज, उदारा, कळे न का आवाज?
भूल पडे का आज जीवाला; जुनाच आहे साज”

“अधीर उडतो ऊर सारखा, मनी उठे काहूर :
हा मैनेचा सूर वाटतो अन चंद्राचा नूर”

“उदास कासावीस हिंडते – उदास कासावीस :
ओळखले नाहीस काय रे, अरे तीच मी – तीच!

वाट अशी खडकाळ, सख्या रे, रात अशी अवकाळ :
मी आले लडिवाळ, सख्या, तू कर माझा प्रतिपाळ!”


कवी - ना. घ. देशपांडे
कवितासंग्रह - शीळ

एक आजारी पती रुग्णालयात उपचार घेत असतो.

औषधाच्या जास्त मात्रेमुळे त्याला गाढ झोप लागते.

अचानक झोपेतून जागा होऊन तो म्हणतो, “मी कुठे आहे? स्वर्गात तर नाही ना?”

तेवढ्यात बाजूला बसलेली बायको म्हणते, “नाही ओ. मी अजून आहे तुमच्याबरोबर.”

किशोरी

कुठे चाललीस तू, किशोरी, कुठे चाललीस तू?

कलशाशी कुजबुजले कंकण
‘किणकिण किणकिण रुणझुण रुणझुण’
कुठे चाललीस तू, किशोरी, कुठे चाललीस तू?

चरणगतीत तुझ्या चंचलता
मधुर-रहस्य-भरित आतुरता
कुठे चाललीस तू, किशोरी, कुठे चाललीस तू?

गहन-गूढ-मधुभाव-संगिनी
गहन-तिमिरगत चारुरूपिणी
कुठे चाललीस तू, किशोरी, कुठे चाललीस तू?

अंधारावर झाली भवती
तरलित पदसादांची भरती
कुठे चाललीस तू, किशोरी, कुठे चाललीस तू?

स्वप्नतरल ह्रदयातच या पण
का केलेस सताल पदार्पण
कुठे चाललीस तू, किशोरी, कुठे चाललीस तू?


कवी - ना. घ. देशपांडे
कवितासंग्रह - शीळ

व्यवसाय वाढवायचा मार्ग !

तरुण : नमस्कार अबक कॉम्प्यूटर्स ?
पलिकडून : हो, अबक कॉम्प्यूटर्स. बोला काय झालं ?
तरुण : माझा प्रिंटर खराब झाला आहे. तुम्ही दुरुस्त कराल काय ?
फोन : हो, आम्ही करतो. दुरुस्तीचे आम्ही ३०० रुपये घेतो पण तुम्ही अस करा सोबत दिलेल पुस्तक वाचून तो तुम्हीच दुरुस्त करायचा प्रयत्न करा, नाही झाला तर आम्ही करुच.
तरुण : काहो अस केल्याने तुमचा मालक तुम्हाला काढून टाकेल ना कामावरुन. तुम्ही त्याचा धंदा कमी का करता ?
फोन : नाही तस नाही. हे मालकांचच सांगण आहे. तस केल्याने आम्हाला दुरुस्तीचे जास्त पैसे मिळतात.