अनंत चतुदर्शीस  अनंता का? तुझे विसर्जन व्हावे

पुढील वर्षा परत ये असे जनतेने का? म्हणावे||धृ||


कोणी जरी ठरविले तरी तु आहेस चराचरात 

कशास! एवढा अवडंबर ह्या पृथ्वीवरी मानवात

दिवस थोडे, सोंग फार ,घडतंय तुच बघावे

पुढील वर्षा परत ये असे जनतेने का? म्हणावे||1||


नको तो धांगडधिंगा, नको दारूडे अफाट

पैशाची असे दैंना, तरी खर्च भरमसाठ

तुला पूजण्या काही लागत नाही, सर्वत्र तू हे त्यासी कळावे

पुढील वर्षा परत ये असे जनतेने का? म्हणावे||2||

 

दृष्टांत देऊनी तू सांग सर्वास एवढे

 तुझ्या प्रती माझे मत मी आहे मांडले

सकलांचा तुच त्राता, तुझे गोडवे सर्वांनी गावे

पुढील वर्षा परत ये असे जनतेने ना! म्हणावे ||3||


 घरात असावी पूजा, नका विसर्जन करू माझे आता

कोणत्याही धातूच्या  मुर्त्यांनी मखरात  ठेवा आता

विसर्जन नको, सुचविले मी तुला, तू  सर्वां हे सांगावे  

पुढील वर्षा परत ये असे जनतेने  ना! म्हणावे


- रागिणी जोशी

२७ ऑक्टोबर जेष्ठ कवी भास्कर रामचंद्र तांबे म्हणजेच भा रा तांबे यांचा जन्मदिन.

जन्म. २७ ऑक्टोबर १८७३
तांबे, भास्कर रामचंद्र प्रसिद्ध मराठी कवी. जन्म मध्य भारतात मुंगावली (मुगावली) येथे. शिक्षण झांशी आणि देवास येथे झाले. १८९३ मध्ये प्रवेशपरीक्षा पहिल्या वर्गात उत्तीर्ण झाले परंतु आर्थिक प्रतिकूलतेमुळे उच्च शिक्षण घेता आले नाही. मध्य भारतातच अनेक वेगवेगळ्या ठिकाणी युवराजशिक्षक, दिवाण, पोलिस–सुपरिंटेंडंट, सरकारी वकील, न्यायाधीश, शिक्षणखात्यात परीक्षा विभागाचे रजिस्ट्रार इ. नोकऱ्यांमध्ये जीवन व्यतीत झाले. १९३७ मध्ये ग्वाल्हेर संस्थानाचे राजकवी झाले.
काव्यास विशेष अनुकूल नसणाऱ्या व्यवसायांतही तांब्यांचा काव्यलेखनाचा छंद कायम राहिला. इंग्रजी स्वच्छंदतावादी संप्रदायाचे कवी, टेनिसन–ब्राउनिंग हे पुढील कवी, जयदेव हा संस्कृत कवी तसेच रवींद्रनाथ टागोर यांच्या काव्याचे संस्कार त्यांच्यावर वेळोवेळी होत गेलेपरंतु त्यांच्या कवितेचे मुख्य स्वरूप गीतांचे, भावगीतांचे राहिले. ब्राउनिंगच्या नाट्यात्मक एकभाषितांप्रमाणे त्यांनी मराठीमध्ये प्राचुर्याने नाट्यगीते लिहिली.
त्यांच्या गीतपद्धतीची छाप रविकिरणमंडळातील कवी आणि बोरकर, कुसुमाग्रजादी पुढील कवींवरही पडली. केशवसुतादी अर्वाचीन कवितेच्या प्रणेत्यांहून स्वतंत्र राहूनच तांबे यांनी आपली स्वच्छंदतावादी कविता लिहिली. संदेश देण्याचा अभिनिवेश त्यांनी बाळगला नाही. स्वतःचे प्रेमसंतृप्त जीवन आणि इतरांच्या प्रेमाबद्दलची आस्था ह्यांतून त्यांची बहुतेक नाट्यगीते निर्माण झाली आहेत. परमेश्वरावर त्यांची दृढ श्रद्धा होती. त्यांतून काही ‘अनुभवा’ची कविता त्यांच्याकडून लिहिली गेली परंतु आध्यात्मिकतेचे स्तोम त्यांनी माजविले नाही. सुनीतरचनेमध्ये केशवसुतांना त्यांनी साथ दिली तथापि तीमध्ये त्यांचे मन विशेष रमले नाही. एक सौंदर्यवादी आणि स्वतंत्र प्रतिभेचा कवी म्हणून त्यांचे अर्वाचीन कवींमधील स्थान फार वरचे आहे. त्यांनी रूढ केलेला गीतसंप्रदाय हा तांबेसंप्रदाय म्हणूनही ओळखला जातो.
त्यांची कविता प्रथम संग्रहरूपाने १९२० मध्ये रसिकांपुढे आली, नंतर दुसरा भाग १९२७ साली आणि समग्र कविता १९३५ साली प्रकाशित झाली. तीत एकुण २२५ कविता आहेतकाही हिंदी कवितांचाही त्यात अंतर्भाव आहे. तीनही संग्रहांस अनुक्रमे मायदेव, अज्ञातवासी आणि माधव जूलियन हे कवीच संपादक लाभले. स्वतः तांबे हे मात्र आपल्या कवितेच्या प्रसिद्धीबाबत बेफिकीर असत. तांबे ह्यांना संगीताचे चांगले ज्ञान होते व त्यांच्या अनेक कवितांवर, त्या कोणत्यारागांत गायिल्या जाव्यात, ह्यासंबंधीच्या सूचना त्यांनी देऊन ठेवलेल्या आहेत. तांब्यांचे काव्यविषयीचे गद्यलेखनही लक्षणीय आहे.
१९२६ मध्ये भरलेल्या मध्यभारतीय कविसंमेलनाचे ते अध्यक्ष होते. १९३२ मध्ये कोल्हापूर येथे भरलेल्या महाराष्ट्र साहित्य संमेलनांतर्गत कविसंमेलनाचे ते अध्यक्ष होते.  
७ डिसेंबर १९४१ रोजी ग्वाल्हेर येथे ते निधन झाले..

 नर्स: सर, त्याच्या तर डोळ्याचे ऑपरेशन झाले आहे, मग त्याच्या सर्व बोटांवर प्लास्टर का आहे??? 🤔

डॉक्टर: जेणेकरून तो फेसबुक आणि व्हॉट्सॲप वापरू शकत नाही आणि त्याच्या डोळ्यांना आराम मिळेल. 

 मारवाड्याच्या घरी त्याचा एक सिंधी मित्र गेला.

मारवाड्याने विचारलं, "तू चहात साखर किती घेतोस?"

सिंधी म्हणाला, "हॉटेलात गेलो तर 3 चमचे, दुसऱ्याच्या घरी गेलो तर 2 चमचे, मित्राकडे गेलो तर 1 चमचा आणि माझ्या घरी प्यायलो तर साखरेशिवाय!"

मारवाडी लगेच म्हणाला, "एवढा हिशोब नको ठेऊस मित्रा, हे तुझंच घर आहे, असं समज!"

 मी विरार लोकलमधे दादरला चढल्यापासून उभा आहे. आता गाडी वसईला पोहोचते आहे. 

चौथ्या सीटवर बसलेल्या इसमाला मी दादरलाच विचारले होते, "आप उठनेवाले है क्या?". 

तो "हां" म्हणाला होता पण अजून उठलेला नाहीये.

गाडीने भायंदर सोडल्यावर मी प्रचंड संतापाने त्याला म्हटले, "आप उठनेवाले थे ना?"

तो "हां" म्हणाला आणि सीटखाली ढकललेली सुगंधी उटण्याची पिशवी काढत म्हणाला, "*कितना पॅकेट चाहिये*?" 

एक झाड

एक झाड कमरेमध्ये वाकलेल
पक्षी मोजता-मोजता हिशोब चुकलेल
मुळात चुकल काय…
चुकल काय…चुकल काय
मुळात चुकल काय…पाह्यला झुकलेल

एक मासा पाण्यामुळे पिडलेला
स्वत: मध्ये खोल खोल बुडलेला
रडता येत नाही…
येत नाही..येत नाही…
रडता येत नाही…म्हणून चिडलेला

एक आभाळ उंच उंच टांगलेल
खाली बघून खोल खोल भ्यालेल
ढगात खूपसून मान
खूपसून मान…खूपसून मान
ढगात खूपसून मान धपकून बसलेल

एक शून्य काना कोपरा नसलेल
बेरीज वजा गुणत भागत बसलेल
वेड्या सारख
वेड्या सारख…वेड्या सारख
शून्यात बघत हसलेल

एक मी सार सार बघणारा
दिसतो जिथे कधीच तिथे नसणारा
माझ्यात सारे…माझ्यात सारे
माझ्यात सारे…माझ्यात सारे
माझ्यात सारे…सार्‍यात माझे पाहणारा

एक झाड कमरे मध्ये वाकलेल
एक मासा पाण्यामुळे पिडलेला
एक आभाळ उंच उंच टांगलेल
एक शून्य काना कोपरा नसलेल
एक मी सार सार बघणारा

स्वर- संदीप खरे
संगीत- संदीप खरे
गीत- संदीप खरे
अल्बम- कधी हे कधी ते
10/10/10:

कुणी काही म्हणा

कुणी काही म्हणा, कुणी काही म्हणा 
अनुसरले मी अपुल्याच मना

रीत म्हणा, विपरीत म्हणा 
दिले झुगारुनी आवरणा

रीती-कुरीती, नीती - अनीती 
आता उरली चाड कुणा? 
लोकलाज-भय धरू 
कशाला मागायाचे काय जना?

जळल्या साऱ्या आशा मनीच्या
पुसल्या उरल्या त्याही खुणा
जीव भरेना, हौस पुरेना
वाढतोच घरी काम दुणा 
यास्तव हा परपुरुष परिणिला 
मन मिनले गोविंदगुणा