सोनावळीची फुले

मी हिंडत होतो स्वैरपणे एकदा

गगनात विहरतो मेघ जसा एकटा

तो एकाएकी रानी दिसला मला

तो पिवळा पिवळा सोनावळिचा दळा

ओढयाच्या काठी तिच्या फुलांचे थवे

किती डोलत होते मंजुळ वार्‍यासवे !

सुरतरंगिणीपट चमचम करितो निशी

मज शोभा दिसली सोनावळिची तशी

हलवीत आपुली शिरे गुंग नर्तनी

पाहिली फुले लक्षावधि एक्या क्षणी

त्या खळखळ लाटा नाचत होत्या जळी

मज ’सळसळ’ यांची गोड अधिक वाटली

परिवार बघुनि हा आनंदी भोवती

मम कविच्या हृदयी हर्षा नुरली मिती

मी सूक्ष्म विचारी गढलो, नकळे परी

कोणती साठली दौलत मम अंतरी !

विमनस्कपणे वा शूनय मने कैकदा

आरामखुर्चिवरि उगीच बसतो,तदा-

नाचती फुले ती अंतर्दृष्टीपुढे

एकांतपणाचे श्रेय अहा केवढे !

तेधवा हृदय मम हर्षे ओथंबते

अन् सोनावळिच्या फुलांसवे नाचते !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

प्रचीति

इथून पश्चिमेकडे भरारि घे मनोविहंग

तिथेच दंग होत तो, नका करु समाधि-भंग !

म्हणाल दृश्य कोणते

तयास भूल पाडिते

समोर पाहिलेत का विशाल विश्व नीलरंग !

अथांग सिंधु होत हा निळया नभात एकरुप

परेश याच दर्पणी बघे स्वरुप विश्वरुप

विलीन जीव हो शिवात

उमा जशी सदाशिवात

अशी प्रचीति येउनी अमूप ये मना हुरुप

लुटून घेति लोचने प्रसन्न नीलिमा प्रशांत

गमे शरीर न्हाउनी बने तजेल नीलकान्त !

किती पहा पुढे पुढे

किती पहा पलीकडे

असीम जे, अगाध जे, कुठून ते असेल सान्त ?

मऊ नि आर्द्र सैकती उभा न मीच दीर्घकाल

उभ्या सदाच नारळी, सदा उभेच उंच ताल !

बुडी हळूच घे जळी

कसा रवी, कसा शशी !

सहर्ष हे न्यहाळिती अशी सुरम्य हालचाल !

जिथे नभात मीनला समुद्र त्या कडेवरुन

धरुन ओळ चालली सलील तारचे दुरुन !

सरोवरात राजहंस

सफेत हालवून पंख

मजेत पोहती जणू, हरेचि भान हे बघून !

कुठून चालली कुठे ? मनास होत गूढ भास

त्यजून या जगा सुरु नव्या जगाकडे प्रवास

बघा शिडेच पांढरी

अदृश्य नाखवे परी

बसून तारवात त्या अधीर मी फिरावयास !

अलीकडील बंदरा कशास खुंटवून नाव

मुशाफिरा विरामसी, तुझे पलीकडेच गाव

हळू हळू पुढे पुढे

तुझेहि तारु जाउ दे

अनंत नीलिमेत त्या कधीतरी मिळेल ठाव !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

ते आम्ही---!

फुलबाग फुलवितो-ते आम्ही फुलमाळी

गोकुळा भुलवितो-ते आम्ही वनमाळी

स्वर्चाप निर्मितो-ते आम्ही भिंगारी

रंगवितो क्षितिजे-ते आम्ही रंगारी

तार्‍यास उजळितो परेश ज्या जादूने

वार्‍यास घालितो फुंकर ज्या जादूने

ती जादू अमुच्या भरली अंतःकरणी

ती घडवी अमुच्या करवी अद्‌भुत करणी

बीजांना आम्ही वृक्षरुप देणारे

कलिकांना आम्ही पुष्परुप देणारे

बालांना आम्ही नारायण करणारे

ते शिक्षक आम्ही धन्य जगी ठरणारे

देतात अम्हांला देव दिव्य निज अंश

उद्धरितो आम्ही अवघा मानव-वंश !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

दूर दूर कोठे दूर

दूर दूर कोठे दूर

मंजुळ मंजुळ चाले सूर

नकळे का ये भरुन ऊर

नयनी चाले अश्रूपूर !

निळ्या क्षितिजी टेकडया निळ्या

कोणत्या स्वप्नी पेंगती खुळ्या

त्याच सुरांनी भारल्या गेल्या

भानावर ना अजून आल्या

गूढ गूढ भारी गूढ

बावरले मन, झाले मूढ

कोण करी तर हे गारुड !

कुण्या जन्मिचा उगवी सूड !

अज्ञात कोणी अद्‌भुत कोणी

वाजवी पावा जादूची राणी

निळ्या क्षितिजी रांगती छाया

त्याच सुरांनी भारल्या गेल्या

भूल भूल अवघी भूल

न कळे कोणाची चाहूल !

त्याच दिशेला हे पाऊल

चालू लागे हलकेफूल !

अंधार मागे अंधार पुढे

चाललो आहो आम्ही बापुडे

भेटो न भेटो जादूची राणी

ऐकत चालू अद्‌भुत गाणी !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

हे स्वतंत्र भारता

आज घरा परतुनि ये देवता स्वतंत्रता

हाच खरा पाडवा तुझा स्वतंत्र भारता

हा अशोकचक्रांकित

राष्ट्राचा ध्वज पवित्र

फडकत डौले नभात

हृदय ये उचंबळून हर्षभरे पाहता

ध्येयास्तव जे लढले

राष्ट्रवीर आत्मबले

प्राण तुला अर्पियले

थोर हुतात्म्यांचे करि स्मरण ही कृतज्ञता

नौरोजी, टिळक, दास

लाल, जवाहर, सुभाष

तप यांचे ये फळास

राष्ट्रपिता गांधींची होत ध्येय--पूर्तता

आज तुझे शिर उन्नत

आज तुझे भाग्य उदित

आज तुझे हृदय मुदित

घोष ’जयहिन्द’ करुं सतत, हीच धन्यता !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

गुरुवर्य बाबूरावजी जगताप यांस अभिवादन

प्रांजळ भावे तुमच्या चरणी अर्पित हे अरविंद,

करितो मी सानंद तुम्हांला अभिवादन ’जयहिंद !’

खडकावरती करुनि मशागत तुम्ही फुलविला बाग

अपूर्व तुमची सेवा, गुरुजी अपूर्व स्वार्थत्याग

तुम्ही उधळिली चैतन्याची किरणे, जाती दूर

आणि उजळिला शिवरायाचा महाराष्ट्र महशूर

पवित्र तुमच्या तपे निर्मिले हे शिक्षणमंदीर

शिवरायाचे नाव ठेवुनी तुम्ही राखिले ब्रीद

वसिष्ठ-सांदीपनीसारखे ’शिक्षक’ आपण थोर

कितीक छोटे तुम्ही शिकविले राघव, नंदकिशोर

तेजस्वी शुक्रासम तुमचे प्रसन्ना जीवन गोड

सुगंध देते अखंड झिजुनी जीवन-चंदन-खोड

शिक्षण-क्षेत्री आघाडीवर सज्ज सदा राहून

समाज जागृत करण्या झटला उदंड कष्ट करुन

पूर्ण साठ पानांचा लिहिला ग्रंथ तुम्ही यशवंत

शतपत्रांचे सुवर्ण-लेखन पूर्ण करो भगवंत

फिटेल न कधी ऋण तुमचे जरि लक्ष अर्पिले होन

करुन घ्यावा गोड आमुचा हा बोरांचा द्रोण !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे !

अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे,

करी प्रेमभावे तुम्हा वंदने

तुम्हांला पुन्हा भेटुनी जीव धाला

मनी पौर्णिमेचे पडे चांदणे

मला अर्पिला शुद्ध सौहार्द ठेवा

अहो, धन्य मी भाग्यशाली खरा !

वृथा दूर सोडून गेलो तुम्हांला

करावी क्षमा दीन या पाखरा

तुम्ही लाविला वृक्ष जोपासिला तो,

किती भव्य आता दिसू लागला

इथे अश्रया पातले बाळपक्षी

फुटू लागला गोड त्यांना गळा

अशा भव्य वृक्षी कुणी एक पक्षी

बसे येउनी दूर देशाहुनी

पुरा रंगुनी जाय मेळयामधे या

कला आपली दाखवी गायनी

कुठे देश त्याचा, कुठे दूर कोठे

कुठे राहिले दूर मातापिता !

लळा लाविला, कोडकौतुक केले

सदा राहिला दक्ष त्याच्या हिता

तयाचे इथे अल्प वास्तव्य झाले

मधु स्वप्न गेले क्षणी भंगुनी

पिसारा उभारुन गेला उडूनी,

तया मारिली हाक सांगा कुणी ?

तुम्ही थोर आचार्य बंधूच माझे

अहो, तूमच्या काय वानू गुणा !

तुम्ही गाळिला घाम, उद्योग केला,

मला अर्पिला मात्र मोठेपणा

अहो, छात्र झाला तुम्ही शिक्षकांनो,

शिकाया नवाध्यापनाची कला

तुम्हा आमुच्यापासुनी ध्येय-दीक्षा

मिळाली, किती स्फूर्ति सांगा मला ?

अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे,

तुम्ही लीन शालीन साधेसुधे

जरीला मऊ शुभ्र कापूस तैसा

ऋजू भाव शोभे स्वभावामधे

जणू साखरी मेहरुणीच बोरे

अशी माधुरी भाषणी आर्जवी !

मनाचे तुम्ही मोकळे, संपदा ही

गुणांची, कुबेरासही लाजवी

तुम्ही सर्व पाटील द्यायास आला

’मराठा समाजास’ संजीवनी

जयांनी जुना हाकिला गावगाडा

असे गावचे थोर राजे गुणी !

समाजा, तुझे संपले दैन्य आता

धुरा वाहती सूज्ञ पाटील की

नवा काळ येणार, व्हा शक्तिशाली

नवी चालवायास पाटीलकी

जये स्थापिले हिंदवी राष्ट्र शौर्य

महाराष्ट्रधर्मा जये प्रेरिले

जिजाबाइचा पुत्र तान्हा शिवाजी

तयाचे अम्ही सौंगडी मावळे

महाराष्ट्र त्याचा सुविख्यात, आहो

मराठे अम्ही राज्यकर्ते खरे

नव्या भाग्यकाळामधे भारताच्या

पुढे चालवू आपुले मोहरे

जिथे जन्म झाला शिवाजीप्रभूचा

शिवनेरिच्या त्या शिवारातला

कवि स्फूर्तिने गात राहे पवाडा

करुनी गळा मोकळा आपला !

फुटे तांबडे भारताच्या क्षितीजी

उठा, स्वागताची तयारी करा

अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे,

प्रणामांस माझ्या तुम्ही स्वीकरा !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या