बाजार

बाजार आज गावचा पहा वाहतो

खिडकीत उभा राहुनी मौज पाहतो

हा गाडयांनी गजबजला गाडीतळ

किति गडबड, गर्दी, गोंगाट नि गोंधळ !

बाजारकर्‍यांची रहदारी ही सुरु---

जाहली, चालती पहा कसे तुरुतुरु !

ध्वनि खुळखुळ घुंगुरमाळांचा मंजुळ

जणु मला वाहतो, करितो मन व्याकुळ

ही शेतकर्‍यांची मुले शिवारातली

घालीत शीळ, मारीत उडया चालली

उगवेल सणाचा दिवस उद्या पाडवा

पैरणी नव्या, पोषाख हवा नवनवा

काकडया लांब, गरगरित गोल टरबुजे

गुळभेली, साखरपेटि, गोड खरबुजे-----

आणिती गाढवे पाठीवर वाहुनी

कशि दुडक्या चाली येती गिरणेहुनी !

जरि सावलीत मी, तहान किति लागली

खायला कलिंगड-खाप लाल चांगली !

मन गेले गेले वार्‍यावर वाहुनी

मज बाजाराला जाऊ द्या हो कुणी !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

मेघांनी वेढलेला सायंतारा

चम्‌चमणारा । घनवेष्टित बघ हा तारा

तारा-जननी संध्या रमणी

तरणी-विरहे रडे स्फुंदुनी

आरक्त छटा उमटे वदनी

बघुनि वेल्हाळा । गहिवरुनि वदे या बोला

"बाळ सोनुले उघडे पडले

कोण अता मायेचे उरले ?

किति दिसताहे मुख हिरमुसलें !

भिउ नको बाल । मी करिन तुझा सांभाळ

पुत्र कुणाचा ? दावित सकला

मोहक हा तव वदनतजेला

एक एक गुण जणू तिकडला

साठला वदनी । वाटते लाडक्या बघुनी

तळपत होते जोवर गगनी

मुठीत होती सग्ळी अवनी

खळ दिपले स्वारीस पाहुनी

कुणाची छाती । आपणा छळाया नव्हती

तेच पहा त्यांच्या माघारी

अनाथ अबला मला पाहुनी

बालवय तुझे हे ओळखुनी

चोहिबाजूंनी । भिवविती नीच घेरोनी

मेघखळांची कृष्ण साउली

बाळा, तुझिया भवती पडली

दिव्य वपू तव झाकिल सगळी

परि तुझें तेज । आणिते तयांना लाज

धैर्य न होई स्पर्श कराया

दचकुन बघते बघ घनछाया

’अवचित येइल की रविराया’

दरारा हाही । तव रक्षण करितो, पाही

घनमण्डल काळासम भासे

त्यात धैर्य जणु तुझे प्रकाशे

वीरकुळाला हे साजेसे

भिउ नको बाळ । मम अंकी नीज खुशाल !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

मानवीं तृष्णा

हा आकाश-विकास मूर्त गमतो उत्कर्ष नेत्रोत्सव

तारा-पुञ्ज, दिवाकर, ग्रह, शशी त्याचे असे वैभव

ते आम्ही बसतो पहात हृदयी होऊनिया विस्मित

तारामण्डल व्योमभूषण कसे व्हावे परी अंकित !

काढी मानव कष्ट सोसुन हिरे का खोल खांणीतुन

मोती आणिक सागरातुन, मला त्याचे कळे कारण !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

बहरलेला आकाश-लिंब !

"पर्णश्रुती तरुवरा, तव लक्षसंख्य

हे डोलती धवल डूल तयीं सुरेख !

नक्षत्रपुञ्ज नयनोत्सव अंबराचे

की लोल हे झुलति लोलक झुंबराचे !"


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

विचारविहग

हृदयस्थानी येउ लागती थवे विचारांचे

दुरुन त्या माहेर वाटले केवळ शांतीचे !

एक एक मारुन चालला चंचु परी परता

विचारविहगा येइ एवढी कोठुनि चंचलता !

काकुळती येऊन फोडिली हाक पाखरांनो

’यारे या, गाउ द्या तुम्हांवर गीत गोजिर्‍यांनो !’

परंतु नव्हते हृदयच जेथे स्थिरतेचे धाम

स्वैर विचारां कसा मिळावा तेथे आराम

जीवनमार्गावरुन संतत भ्रमण असे यांचें

हृदयाच्या छायेत बसाया मन यांचे नाचे !

भविष्यवादी दूत जणू सैराट हिंडतात

या दूतांच्या संदेशाने काव्यें होतात


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

भटक्या कवी !

मी उदास होउनि सहज मनाशी म्हणे
’ये मुशाफिराचे का हे नशिबी जिणें ?

घरदार सोडुनी प्रिया, लाडकी मुले
हिंडतो खुळा मी, काय मला लाभले ?’

किति विचार आले गेले हृदयांतरी
पाखरे जशी चिंवचिंवती वृक्षावरी

विमनस्क होउनी चढलो मी टेकडी
सोडुनी श्वास चहुकडे दृष्टि फेकली

पश्चिमेस दिसला भटकत गेला रवी
ती म्लान मुखश्री मन माझे मोहवी

पाहिला नभी मी मेघखंड हिंडता
खग दिसला गिरक्या घेत तिथे एकटा !

ये वाहत सरिता डोंगररानातुनी
बागडता दिसली निर्झरबाळे गुणी

हा वायु विचरतो भुवनी वेडापिसा
परि तर्‍हेतर्‍हेचे सूर काढितो कसा !

ग्रहमाला करिते भ्रमण रवीभोवती
संगीत गूढ निर्मिते तयांची गती

सगळेच विश्व हे दिसे प्रवासी मला
खुललेली दिसते तरीच त्याची कळा !

जाहले हिमाचे प्रळय, आर्यपूर्वज
ध्रुव सोडुन भटकत फिरले, स्मरले मज

या देवभूमिचा लाभ त्यास जाहला
गाइले वेद ते ठावे तुजला मला

ख्रिस्तादि महात्मे नसते जर भटकले
पाजळते का जगि धर्मदीप आपले !

ते जगत्प्रवासी गल्बत हाकारुनी
भटकले, जाहले नव्या जगाचे धनी

ते आङ्‌ग्लकवी ज्या म्हणत ’सरोवर-कवि’
गाइली तयांनी निसर्गगीते नवी

तो अमेरिकेचा भटक्या कवि ’डेव्हिस’
का त्याची कविता भुलवी मम मानस ?

मग मीच कशाला विशाद मानू तरी
भटकेन जगावर असाच जिप्सीपरी !

हातात शिदोरी, खिशात कविता-वही
जाहलो प्रवासी पहावया ही मही

त्या क्षितिजाजवळिल निळ्या टेकडयांकडे
ही वाट जात घेऊन वळण वाकडे

तिकडेच निघालो वाजवीत पावरी
या अद्‌भुततेची काय कथू माधुरी !


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या

वेताळ

"स्मशानवासी मी आहे भूतपाळ वेताळ
वर्ण असे माझा काळा, मन माझे बेताल !

कडकडते बिजली तैसे माझे हास्य कराल
खदिरांगारासम डोळे जळजळ करिती लाल !

कैलासेश्वर सांबाचा आहे गण मी ख्यात
समंध भूत पिशाच्चांचा राजा मज म्हणतात

उत्तररात्रीं तरुछाया लंबमान दिसतात
देह दिसे माझा तैसा-धड माझे गगनात !

भीषणता जेथे अपुला गाजविते अधिकार
संचरतो तेथे माझा देह भैरवाकार

थोर थोर वटवृक्षांच्या थंडगार छायांत
धरुन पारंब्यांना मी झोके घेतो शांत !

विहीर शेतातिल किंवा परसामधला आड
घुमून त्यात कधी देतो पारव्यांस पडसाद

दबा धरुनी रात्रीचा बसतो मी वेशीत
चुकार कोणी जो भटके त्यास करी भयभीत !

चिलीम विझवुनि पेंगाया लागे चौकीदार
खडा पहारा जागवितो त्याचा घेउनि भार

ललकारी देउनिया मी गस्त घालितो गस्त !
वेसरकराची ऐकुनि ती छाती होई धस्स !

सातिआसरा, बहिरोबा, म्हसोबाहि महशूर
जेथ तिव्हाठयावर बसती फासुनिया शेंदूर

फेरी करुनी मी येतो रात्रीचा तेथून
विकट हास्य करितो त्यांच्या मौजा मी पाहून !

लोक उतारे तिन्हिसांजा ठेवितात उतरुन
पाळत ठेवुनि त्यांवर मी नेतो ते चोरुन

डोकावुनि काळया डोही पाडी मी प्रतिबिंब
घामाने होउनि जाई भ्याडाची तनु चिंब

रानपठारावर केव्हा जाउनि मांडी ठाण
शीळ फुंकुनी घुमवितो आसपासचे रान

भूते मग होती गोळा तेथे चोहिकडून
हसती बागडती माझ्या भवती फेर धरुन !

गावशिवेवरती आहे वटवृक्षांचा पार
अवसेच्या रात्रीं अमुचा होत तिथे संचार

डमरुच्या तालावरती तांडव करितो सांब
आणि घालितो आम्हीही धुमाकूळ बेफाम

नाचत तालावर आम्ही येतो उडवित राळ
लोळ विजेचा उठे तसा भडकुन त्याचा जाळ

उजेडात दिसती अमुचे चेहरे भेसूर
बघेल जो त्याचे व्हावे हृदय भयाने चूर

पाजळुनी केव्हा माझे भाईबंद हिलाल
जलसा करिती गाऊनी कर्कश अन्‌ बेताल

कभिन्न काळोखात अशा भीषण देखाव्यास
बघेल जो कोणी त्याला मूर्च्छा येइल खास !"


कवी - ग. ह. पाटील
कवितासंग्रह -  लिंबोळ्या