धनी सयाजी महाराज धुरंधर भाग्यवान भूपती । स्त्रिया पुत्रसह वर्तमान ते भोगितात संपती॥ध्रु०॥
प्रौढ प्रतापी शाहु छत्रपती सिंहासनी सुंदर । सभोवतले सरदार शूर मध्ये आपण पुरंदर ।
प्रांत परगणे गाव ज्यांनी सोडविले गिरिकंदर । सरंजाम ते तयास दिधले जहागिर एकंदर ।
फौजबंद गायकवाड सेनापती समशेर बहादर । वंशध्वज त्या वंशी जन्मले हे स्वकर्मी सादर ॥चाल॥
महाराज सयाजी मणी, लालसा ॥ करी प्रकाश कुळी दिनमणी, फारसा ॥ देई चिंतित चिंतामणी, पहा कसा ॥चाल॥
तसा पुरुष ह्या दिसांत पाहता नाही असा अधिपती । जी सुपुत्र प्रसवली धन्य ती जननी धन्य ते पती ॥१॥
निष्कलंक निर्दोष स्वामिनी करून पूर्वार्चन । प्रसन्न केला असेल मागिल जन्मी भाललोचन ॥
पदोपदी तो सांब म्हणुन करी प्रसंगी भय मोचन । धैर्यवान दृढ पिंड न बाधे पदार्थ होई पाचन ।
लेजिम जोड्या जोर कसुन खूप केले बळ सिंचन । सहस्त्रात सौंदर्य गौरपण पीत जसे कांचन ॥चाल॥
पगडीस तुरा वाकडा, काही जरा ॥ जेग्यास जडित आकडा, गोजरा ॥ कानी भिकबाळी चौकडा, साजरा ॥चाल॥
राजबीज फाकडा सुशोभित दिव्य शरिर संपती । गळ्यात कंठ्या हार, कडी करी जडावाची तळपती ॥२॥
मर्जी होइल त्या दिशी स्वारी कुलतमाम श्रृंगारणे । पूर्व कधी पश्चिमेस जाती मृग शिकारी कारणे ।
भरपल्ला फेकून अडचणीत घोडा ललकारणे । स्वता शिस्त बांधून गोळी हटकुन ठीक मारणे ।
भले लोक बोथाटी टाकिता वरचेवर वारणे । मागे पुढे बाजूस हुल दावुन भाला फेरणे ॥चाल॥
सुती हात तिरंदाजिचा, वाणिती ॥ डाव दुसर्‍यावर बाजिचा, आणिती ॥ आला न्याय गरीब गाजीचा, छाणिती ॥चाल॥
खबरदार लिहिण्यात कल्पना इतरांची अल्प ती । समई मुख्य जंद्राल पेचिता न गवसता जल्पती ॥३॥
सर्व गोष्टींचा शोख जातिने हुशार तर कुस्तिस । दंड भुजा आटीव उमररायाची तिसपसतिस ॥
तूप साखर आणि कणीक उस चारुन आणुन मस्तिस । साठमार चहुकडुन खिजविती नित्य नव्या हस्तिस ॥
पहिलवान किती जेठी येउन राहतात तेथे वसतिस । खुराक उत्तम त्यास कारकुन वर बंदोबस्तिस ॥चाल॥
हे जाणुन कवी सागर, धावती ॥ गुण सभेस नट नागर, दाविती ॥ बक्षीस कडी लंगर, पावती ॥चाल॥
ज्याकडे पाहती कृपा दृष्टि तो करतिल लाखोपती । सप्तपिढ्यांचे दरिद्र विच्छिन्न होउन रिपु लोपती ॥४॥
भक्तजनांचे माहेर देशावर श्रीपंढरपुर । याचकांस हे योग्य बडोदे सर्व क्लेश करी दुर ॥
नित्य उठुन वाटितात खिचडी ब्राह्मणही महामुर । स्त्रियापुरुष मुलीमुलांसकट शेर होतो भरपुर ॥
पुण्यवान गायकवाड जगतीतळांत ते महशुर । सर्व कनकमय लोक घरोघर निघे सोन्याचा धुर ॥चाल॥
जे देणे दिले एकदा, योजुन ॥ ते परत न घेती कदा, समजुन ॥ कोणी फंद करील जर कंदा, माजुन ॥चाल॥
दर्शनास तो अयोग्य त्यावर विधिहरिहर कोपती । अशा प्रभूच्या रक्षणार्थ उडी घाली म्हाळसापती ॥५॥
अहारे बडोदे शहर, कोट चौफेर काम मजबुत । चार दरवाजे चार दिशेना वर शिपाई कलबुत ॥
चोहो रस्त्यावर दाट हवेल्या काय सांगिन शाबुत । मांडवीत मोहोरमात जमती सर्व तिथे ताबुत ॥
अजब शहर वसविले गिराशे करून नेस्तनाबुत । बाग बगीचे तलाव साहेब घेति हवा तंबुत ॥चाल॥
महा जागृत राजेश्वर, पावती ॥ संकटी नीळकंठेश्वर, धावती ॥ भुत वाटेस यवतेश्वर, लावती ॥चाल॥
बहुत उग्र नरसिंह समंधादिक थरथर कापती । प्राशन करिता तीर्थ हिमज्वर इतर रोग करपती ॥६॥
विठ्ठलमंदिर सुरेख दुसरे देउळ बालाजिचे । खंडेराव दक्षिणेस उत्तरपंथींबेचराजिचे ॥
भीमनाथ केदार राममंदीर रंगामेजिचे । महाकाली भदरेत लक्ष्मी लक्षणीक मुख जिचे ॥
गोजिरवाण मूर्त नाव नारायण सुंदरजिचे। काही पुढे बाहेर महंमदवाडित घर काजिचे ॥चाल॥
किती धर्म हरीभक्तिचा, होतसे ॥ लल्लूपारख खुष वक्तिचा, दिसतसे ॥ सामळ सौदा नक्तिचा करितसे ॥चाल॥
दैवशाली गोपाळराव मैराळ राखिती पती । खुशाल अंबईदास रतंजी असे कितिक धनपती ॥७॥
महाराजांचे आप्त आवंतर धारकरी बरोबर । एकासारखे एक पांढरे करिती डौलडंबर ॥
घोरपडे उमराव लक्ष्मणराव कसुन कंबर । मागे न फिरती रणात पडल्या तुटुनी जरी अंबर ॥
मानसिंगराव शिर्के आणिक रघुनाथराव धायबर । थोर कुळींचे मर्द राजे मंडळीत असे नंबर ॥चाल॥
मामांची मानमान्यता, चांगली ॥ करवितील दुर दैन्यता, लागली ॥ ही चौघांमध्ये धन्यता, वागली ॥चाल॥
भाऊ पुराणिक पूर्ण कृपेतिल जे कारण स्थापिती । मान्य पडे ते प्रभूस गुरुवर दया करी गोपती ॥
हस्तमुखे खावंद गादीवर बसुन सोपस्कर । रुमाल चौरी वारितात वर भोवते उभे किंकर ॥
नारायणराव दिवाण, भास्कर विठ्ठल जोडुन कर । सदय ह्रदय शास्त्रज्ञ मुतालक मुख्य भिमाशंकर ॥
रामचंद्र विश्वनाथ फडणिस येती पुढे लौकर । मुजुमदार ते नारायणराव, माधव करंदीकर ॥चाल॥
विश्वासुक बक्षी खरे, मर्जिचे ॥ किती शब्द सुचविती बरे, अर्जिचे ॥ गोपाळपंत गुणी पुरे, मर्जिचे ॥चाल॥
कृपावंत सरकार म्हणुन हो श्रम सारे हरपती । चाहती उमाशंकरास बारिक कामकाज सोपती ॥९॥
अशा प्रभूचे उमाकांत कल्याण सदोदित करो । गाई म्हशी गजतुरंग वहनी अपार पांगा भरो ॥
पुत्रपौत्री राज्यलक्ष्मी अशीच अक्षई ठरो । शत्रुपराजय करुन प्रतापे राज्यनिति आचरो ॥
दान दक्षणा धर्मी निरंतर चित्तवृत्ति अनुसरो । गंगु हैबती शीघ्र कवींची प्रपंच चिंता हरो ॥चाल॥
दहा चौकी काम उठवुन, सांगिन ॥ हरजिनसी यकवटउन, रंगिन ॥ गातात गुरु आठवून, चंगन ॥चाल॥
महादेवाचे कवन कमळसर भ्रमर गुणी झेपती । प्रभाकराची नजर हीच करी धन्यास विज्ञप्ति ॥१०॥
कवी/शाहीर - शाहीर प्रभाकर
प्रौढ प्रतापी शाहु छत्रपती सिंहासनी सुंदर । सभोवतले सरदार शूर मध्ये आपण पुरंदर ।
प्रांत परगणे गाव ज्यांनी सोडविले गिरिकंदर । सरंजाम ते तयास दिधले जहागिर एकंदर ।
फौजबंद गायकवाड सेनापती समशेर बहादर । वंशध्वज त्या वंशी जन्मले हे स्वकर्मी सादर ॥चाल॥
महाराज सयाजी मणी, लालसा ॥ करी प्रकाश कुळी दिनमणी, फारसा ॥ देई चिंतित चिंतामणी, पहा कसा ॥चाल॥
तसा पुरुष ह्या दिसांत पाहता नाही असा अधिपती । जी सुपुत्र प्रसवली धन्य ती जननी धन्य ते पती ॥१॥
निष्कलंक निर्दोष स्वामिनी करून पूर्वार्चन । प्रसन्न केला असेल मागिल जन्मी भाललोचन ॥
पदोपदी तो सांब म्हणुन करी प्रसंगी भय मोचन । धैर्यवान दृढ पिंड न बाधे पदार्थ होई पाचन ।
लेजिम जोड्या जोर कसुन खूप केले बळ सिंचन । सहस्त्रात सौंदर्य गौरपण पीत जसे कांचन ॥चाल॥
पगडीस तुरा वाकडा, काही जरा ॥ जेग्यास जडित आकडा, गोजरा ॥ कानी भिकबाळी चौकडा, साजरा ॥चाल॥
राजबीज फाकडा सुशोभित दिव्य शरिर संपती । गळ्यात कंठ्या हार, कडी करी जडावाची तळपती ॥२॥
मर्जी होइल त्या दिशी स्वारी कुलतमाम श्रृंगारणे । पूर्व कधी पश्चिमेस जाती मृग शिकारी कारणे ।
भरपल्ला फेकून अडचणीत घोडा ललकारणे । स्वता शिस्त बांधून गोळी हटकुन ठीक मारणे ।
भले लोक बोथाटी टाकिता वरचेवर वारणे । मागे पुढे बाजूस हुल दावुन भाला फेरणे ॥चाल॥
सुती हात तिरंदाजिचा, वाणिती ॥ डाव दुसर्‍यावर बाजिचा, आणिती ॥ आला न्याय गरीब गाजीचा, छाणिती ॥चाल॥
खबरदार लिहिण्यात कल्पना इतरांची अल्प ती । समई मुख्य जंद्राल पेचिता न गवसता जल्पती ॥३॥
सर्व गोष्टींचा शोख जातिने हुशार तर कुस्तिस । दंड भुजा आटीव उमररायाची तिसपसतिस ॥
तूप साखर आणि कणीक उस चारुन आणुन मस्तिस । साठमार चहुकडुन खिजविती नित्य नव्या हस्तिस ॥
पहिलवान किती जेठी येउन राहतात तेथे वसतिस । खुराक उत्तम त्यास कारकुन वर बंदोबस्तिस ॥चाल॥
हे जाणुन कवी सागर, धावती ॥ गुण सभेस नट नागर, दाविती ॥ बक्षीस कडी लंगर, पावती ॥चाल॥
ज्याकडे पाहती कृपा दृष्टि तो करतिल लाखोपती । सप्तपिढ्यांचे दरिद्र विच्छिन्न होउन रिपु लोपती ॥४॥
भक्तजनांचे माहेर देशावर श्रीपंढरपुर । याचकांस हे योग्य बडोदे सर्व क्लेश करी दुर ॥
नित्य उठुन वाटितात खिचडी ब्राह्मणही महामुर । स्त्रियापुरुष मुलीमुलांसकट शेर होतो भरपुर ॥
पुण्यवान गायकवाड जगतीतळांत ते महशुर । सर्व कनकमय लोक घरोघर निघे सोन्याचा धुर ॥चाल॥
जे देणे दिले एकदा, योजुन ॥ ते परत न घेती कदा, समजुन ॥ कोणी फंद करील जर कंदा, माजुन ॥चाल॥
दर्शनास तो अयोग्य त्यावर विधिहरिहर कोपती । अशा प्रभूच्या रक्षणार्थ उडी घाली म्हाळसापती ॥५॥
अहारे बडोदे शहर, कोट चौफेर काम मजबुत । चार दरवाजे चार दिशेना वर शिपाई कलबुत ॥
चोहो रस्त्यावर दाट हवेल्या काय सांगिन शाबुत । मांडवीत मोहोरमात जमती सर्व तिथे ताबुत ॥
अजब शहर वसविले गिराशे करून नेस्तनाबुत । बाग बगीचे तलाव साहेब घेति हवा तंबुत ॥चाल॥
महा जागृत राजेश्वर, पावती ॥ संकटी नीळकंठेश्वर, धावती ॥ भुत वाटेस यवतेश्वर, लावती ॥चाल॥
बहुत उग्र नरसिंह समंधादिक थरथर कापती । प्राशन करिता तीर्थ हिमज्वर इतर रोग करपती ॥६॥
विठ्ठलमंदिर सुरेख दुसरे देउळ बालाजिचे । खंडेराव दक्षिणेस उत्तरपंथींबेचराजिचे ॥
भीमनाथ केदार राममंदीर रंगामेजिचे । महाकाली भदरेत लक्ष्मी लक्षणीक मुख जिचे ॥
गोजिरवाण मूर्त नाव नारायण सुंदरजिचे। काही पुढे बाहेर महंमदवाडित घर काजिचे ॥चाल॥
किती धर्म हरीभक्तिचा, होतसे ॥ लल्लूपारख खुष वक्तिचा, दिसतसे ॥ सामळ सौदा नक्तिचा करितसे ॥चाल॥
दैवशाली गोपाळराव मैराळ राखिती पती । खुशाल अंबईदास रतंजी असे कितिक धनपती ॥७॥
महाराजांचे आप्त आवंतर धारकरी बरोबर । एकासारखे एक पांढरे करिती डौलडंबर ॥
घोरपडे उमराव लक्ष्मणराव कसुन कंबर । मागे न फिरती रणात पडल्या तुटुनी जरी अंबर ॥
मानसिंगराव शिर्के आणिक रघुनाथराव धायबर । थोर कुळींचे मर्द राजे मंडळीत असे नंबर ॥चाल॥
मामांची मानमान्यता, चांगली ॥ करवितील दुर दैन्यता, लागली ॥ ही चौघांमध्ये धन्यता, वागली ॥चाल॥
भाऊ पुराणिक पूर्ण कृपेतिल जे कारण स्थापिती । मान्य पडे ते प्रभूस गुरुवर दया करी गोपती ॥
हस्तमुखे खावंद गादीवर बसुन सोपस्कर । रुमाल चौरी वारितात वर भोवते उभे किंकर ॥
नारायणराव दिवाण, भास्कर विठ्ठल जोडुन कर । सदय ह्रदय शास्त्रज्ञ मुतालक मुख्य भिमाशंकर ॥
रामचंद्र विश्वनाथ फडणिस येती पुढे लौकर । मुजुमदार ते नारायणराव, माधव करंदीकर ॥चाल॥
विश्वासुक बक्षी खरे, मर्जिचे ॥ किती शब्द सुचविती बरे, अर्जिचे ॥ गोपाळपंत गुणी पुरे, मर्जिचे ॥चाल॥
कृपावंत सरकार म्हणुन हो श्रम सारे हरपती । चाहती उमाशंकरास बारिक कामकाज सोपती ॥९॥
अशा प्रभूचे उमाकांत कल्याण सदोदित करो । गाई म्हशी गजतुरंग वहनी अपार पांगा भरो ॥
पुत्रपौत्री राज्यलक्ष्मी अशीच अक्षई ठरो । शत्रुपराजय करुन प्रतापे राज्यनिति आचरो ॥
दान दक्षणा धर्मी निरंतर चित्तवृत्ति अनुसरो । गंगु हैबती शीघ्र कवींची प्रपंच चिंता हरो ॥चाल॥
दहा चौकी काम उठवुन, सांगिन ॥ हरजिनसी यकवटउन, रंगिन ॥ गातात गुरु आठवून, चंगन ॥चाल॥
महादेवाचे कवन कमळसर भ्रमर गुणी झेपती । प्रभाकराची नजर हीच करी धन्यास विज्ञप्ति ॥१०॥
कवी/शाहीर - शाहीर प्रभाकर
