गेलें उकरून घर

गेलें उकरून घर,
नाही भिंतींना ओलावा;
भर ओंजळीं चांदणें,
करूं पाचूंचा गिलावा.

आण लिंबोणी सावल्या,
नाहीं आढ्याला छप्पर;
वळचणीच्या धारांना
लावूं चंद्राची झाल्लर.

पाय ओढत्या वाळूची
आण तेव्हांची टोपली;
कधी खेळेल अंगणीं
तुझी-माझीच सावली?

गेलें उकरून घर
जाऊं धुक्यांत माघारा,
कधीं पुरून ठेवल्या
आणूं सोन्याच्या मोहरा.


कवी - ग्रेस

इथलेच पाणी

इथलेच पाणी,
इथलाच घडा,
मातीमध्ये –
तुट्ला चुडा.

इथलीच कमळण,
इथलीच टिंबे
पाण्यामध्ये –
फुटली बिंबे.

इथलेच उ:शाप,
इथलेच शाप,
माझ्यापशी –
वितळे पाप.

इथलीच उल्का,
आषाढ-बनात,
मावलतीची –
राधा उन्हांत.


कवी – ग्रेस

मंदिरे सुनी सुनी

मंदिरे सुनी सुनी
कुठे न दीपकाजवा
मेघवाहि श्रावणात
ये सुगंधी गारवा

रात्र सूर पेरुनी
अशी ह्ळूहळू भरे
समोरच्या धुक्यातली
उठून चालली घरे

गळ्यात शब्द गोठले
अशांतता दिसे घनी
दु:ख बांधूनी असे
क्षितिज झाकिले कुणी

एकदाच व्याकुळा
प्रतिध्वनीत हाक दे
देह कोसळून हा
नदीत मुक्त वाहू दे..


कवी - ग्रेस

तुला पाहिले मी नदीच्या किनारी

तुला पाहिले मी नदीच्या किनारी
तुझे केस पाठिवरी मोकळे
इथे दाट छायातुनी रंग गळतात
या वृक्ष-माळेतले सावळे

तुझी पावले गे धुक्याच्या महालात
ना वाजली ना कधी नादली
निळा गर्द भासे नभाचा किनारा
न माझी मला अन्‌ तुला सावली

मना वेगळी लाट व्यापे मनाला
जसा डोंगरी चंद्र हा मावळे
पुढे का उभी तू तुझे दुःख झरते
जसे संचिताचे ऋतु कोवळे

अशी ओल जाता तुझ्या स्पंदनातून
आकांत माझ्या उरी केवढा
तमातूनही मंद ताऱ्याप्रमाणे
दिसे की तुझ्या बिलवरांचा चुडा


कवी/गीतकार- ग्रेस
गायक : सुरेश वाडकर
संगीतकार : श्रीधर फडके
गीतसंग्रह/नाटक : ऋतू हिरवा

निळाई

असे रंग आणि ढगांच्या किनारी
निळे ऊन लागे मला साजणी
निळे घाटमाथे निळ्या राउळांचे
निळाईत माझी भिजे पापणी

निळ्याशार मंदार पाउलवाटा
धुक्याची निळी भूल लागे कुणा
तुला प्रार्थनांचे किती अर्घ्य वाहू
निळ्या अस्तकालीन नारायणा

निळे गार वारे जळाची शिराणी
निळ्या चंद्रओवीत संध्या डुले
निळे दुःख चोचीत घेउन आली
निळ्या पाखरांची निळी पाउले


कवी - ग्रेस

मरण

अलभ्य फुलला सखे घनवसंत हा मोगरा
विनम्र लपवू कुठे ह्र्दयस्पंदनाचा झरा

उन्हात मन शिंपिले पळसपेटला पारवा
कुडीत जळतो जसा मरणचंदणाचा दिवा

कुशीत जड अस्थिला नितळ पालवीची स्पृहा
भयाण मज वाटतो रुधिर अस्त गांधार हा

उदास भयस्वप्न की समिर येथला कोवळा
गळ्यात मग माझिया सहज घातला तू गळा

सुगंध दडवू कुठे गगन वैरिणीचे वरी
तुडुंब भरले तुवा कलश अमृताचे घरी

जळात जरी नागवी सलग इंद्रियांची दिठी
विभक्त जणु कुंतिला शरण कर्ण ये शेवटी


कवी - ग्रेस

निष्पर्ण तरुंची राई

शब्दांनी हरवुनी जावे , क्षितिजांची मिट्ता ओळ,
मी सांज फुलांची वेळ, व्रुक्षांच्या कलत्या छाया,
पाण्यावर चन्द्र फुलांची, मी निळीसावळी वेल
गात्रांचे शिल्प निराळे, स्पर्शाचा तुट्ला गजरा,
मी गतजन्मीची भुल, तु बावरलेला वारा,
पायात धुळिचे लोळ, मी भातुकलिचा खेळ

त्या वेली नाजुक भोळ्या वा-याला हसवुन पळती
क्षितिजांचे तोरण घेउन दारावर आली भरती

देऊळ पलिकडे तरिही तुज ओंजळ फुटला खांब
थरथरत्या बुबुळांपाशी मी उरलासुरला थेंब

संध्येतिल कमळासम मी नटलो शृंगाराने
देहाच्याभवती रिंगण घालती निळाइत पाने

ते धुके अवेळी होते की परतायाची घाई
मेंदूतुन ढळली माझ्या निष्पर्ण तरुंची राई


कवी - ग्रेस
कवितासंग्रह - चंद्रमाधवीचे प्रदेश

प्रणाली..

कणकण झरतो मी मन्द आकाश होतो
अविचल सरणान्च्या दिव्य भासात न्हातो

पळभर हलणारा चन्द्र होतो डहाळी
विहग झुलत तेथे रंग त्याचा गव्हाळी

नयन गड्द माझे द्रुश्य नेती तळाला
मीणमीण पणतीच्या आटवू क घराला..?


कवी - ग्रेस

प्रीत

ही माझी प्रीत निराळी
संध्येचे शामल पाणी
दु: खाच्या दंतकथेला
डोहातून बुडवून आणी

हाताने दान कराया
पोकळीत भरला रंग
तृष्णेचे तीर्थ उचलतो
रतीरंगातील नि: संग

शपथेवर मज आवडती
गाईचे डोळे व्याकूळ
घनगंभीर जलधीचेही
असणार कुठेतरी मूळ

आकाश भाकिते माझी
नक्षत्र ओळ ही दंग
देठास तोडतानाही
रडले न फूलांचे अंग


कवी - ग्रेस

वाटा

माझ्या मनापाशी

चैतन्याचा क्षण

निळी आठवण

बाभळीचे डोळे

डोळ्यांतला काटा

माझा मला वाटा


कवी - ग्रेस
कवितासंग्रह - चंद्रमाधवीचे प्रदेश

एक

एक हात तुझा एक हात माझा

जसा शब्द खुजा शब्दापाशी

एका हृदयाला एकच क्षितिज

आकाशाचे बीज तुझ्या पोटी

एका कुशीसाठी एकाचे निजणे

बाकीची सरणे स्मशानात


कवी - ग्रेस
कवितासंग्रह - चंद्रमाधवीचे प्रदेश

वाटेपाशी

रात्र थांबवुनी असेच उठावे

तुझ्यापाशी यावे क्षणासाठी!

डोळियांच्या व्हाव्या वेड्या गाठीभेटी

आणि दिठी दिठी शब्द यावे!

तूही थेंब थेंब शब्दापाठी द्यावा

अर्थ ओला व्हावा माझ्यासाठी

आणि उजाडता पाठीवर ओझे

वाटेपाशी तुझे डोळे यावे!


कवी - ग्रेस
कवितासंग्रह - चंद्रमाधवीचे प्रदेश

मर्म

ज्याचे त्याने घ्यावे
ओंजळीत पाणी
कुणासाठी कोणी
थांबू नये!
…असे उणे नभ
ज्यात तुझा धर्म
माझे मीही मर्म
स्पर्शू नये


कवी - ग्रेस
कवितासंग्रह - चंद्रमाधवीचे प्रदेश

अलगद भरूनी यावे

क्षितिज जसे दिसते,
तशी म्हणावी गाणी
देहावरची त्वचा आंधळी
छिलून घ्यावी कोणी.

गाय जशी हंबरते,
तसेच व्याकूळ व्हावे
बुडता बुडता सांजप्रवाही;
अलगद भरूनी यावे.



कवी - ग्रेस

निर्मिती

कधी पांघरावे मीही
माझा रक्ताचे प्रपात,
गूढ़ घावांचे किनारे
मीच तोडावे वेगात..

असा आंधळा आवेग
मीच टाळावी बंधने ,
विश्वनिर्मितीचा रात्री
मला छेदावे श्रद्धेने .

अशा लाघवी क्षणांना
माझा अहंतेचे टोक.
शब्द फुटण्याचा आधी
ऊर दुभंगते हाक.........


कवी - ग्रेस
कवितासंग्रह - संध्याकाळच्या कविता

ती गेली तेव्हा

ती गेली तेव्हा रिमझिम पाउस निनादत होता
मेघात अडकली किरणे हा सुर्य सोडवित होता

तशी सांज आमुच्या दारी येउन थबकली होती
शब्दात अर्थ उगवावा,अर्थातून शब्द वगळता

ती आई होती म्हणुनी घन व्याकुळ मी ही रडलो
त्या वेळी वारा सावध पाचोळा उडवित होता

अंगणात गमले मजला संपले बालपण माझे
खिडकीवर धुरकट तेव्हा कंदील एकटा होता

हे रक्त वाढताना ही मज आता गहिवर नाही
वस्त्रात द्रौपदिच्याही तो क्रृष्ण नागडा होता


गीत : ग्रेस
संगीत : पं. ह्रदयनाथ मंगेशकर
स्वर : पं. ह्रदयनाथ मंगेशकर
राग: गोरख कल्याण

बया

दूर डोंगरांची घळ
तिथे आहे शिवालय ;
अशा भासाने गोंदते
बया बदकांचे पाय …

देवबाभलीचा काटा
त्याला हळदीचा डंख ;
पायी स्वस्तिक कोरता
हाती बदकांचे पंख !

डबक्यातून बदके
येती चालत गावाला ;
तशी स्वस्तिकांची माळ
झोंबे शिवाच्या पायाला …

बया ! काय म्हणायचे ?
नाव तिचे ना विरक्ती ?
सत्य मांडताना बाई
थोडी लागते आसक्ती !

तरी सुगाव्याचे भूत
बसे तिच्या मानगुटी ;
शिवालयातील घंटा !
नाद तिच्याही ललाटी …


कवी - ग्रेस 

राधेस जो मिळाला

स्वर्गातून आणलेला प्राजक्त सत्यभामेने
एकदा असाच बळजोरीने
आपल्या अंगणात लावून घेतला
जीवाला आलेलं पांगळेपण
हव्यासपूर्तीच्या कुबडीने सावरण्यासाठी
पण ते स्वर्गीय रोप देखील हिरीरीने फोफावले
आणि भिंतीवरून झुकून
रुक्मिणीच्याअंगणात फुले ढाळू लागले
सत्यभामेचा चडफङाट तर झालाच
पण रुक्मिणीलाही झाडाचे मूळ
मिळाले नाही ते नाहीच
स्वर्गीय वृक्षाच्या अवयवांचे पृथ्थकरण करून
कृष्णाने त्या पांगळ्या बायकांना एक खेळ देऊन टाकला
आणि स्वत: मोकळा झाला
प्रेमापेक्षा प्रेमाच्या खुणाच शिरोधार्य मानल्या दोघींनी
कृष्णाने हे पुरते ओळखले असणार
म्हणूनच त्याने या विकृत मत्सराचे प्रतीक अंगणात खोचून दिले!
राधेसाठी त्यानी असला वृक्ष कधीच आणला नसता
कारण राधा स्वत:च तर कृष्ण-कळी होती
तिचा बहर वेचलेल्या हातांनी तिलाच कसे श्रुंगारणार ?
तिच्या आत्मदंग बागेत प्रतीक-प्राजक्त कसे काय रुजणार?
कृष्णाने एक स्वर्गीय रोप लावले
आणि अष्टनाईकांच्याही पूर्वीची ती अल्लड पोरगी
राधा हीच शेवटी कृष्ण प्रीतीचे प्रतीक होऊन बसली
असतील लाख कृष्ण कालिंदीच्या ताटाला
राधेस जो मिळाला तो एकटाच उरला!

कवी - ग्रेस

जीव राखता राखता

जीव राखता राखता तुला हाताशी घेईन
झडझडीचा पाऊस डोळे भरून पाहीन

तुझे सोडवीन केस त्यांचा बांधीन आंबाडा
देहझडल्या हातांनी वर ठेवीन केवडा

तुझे मेघमोर नेसू तुला असे नेसवीन
अंग पडेल उघडे तिथे गवाक्ष बांधीन

दूध पान्ह्यात वाहत्या तुझ्या बाळांच्या स्तनांना
दृष्ट काढल्या वेळेचा मग घालीन उखाना

तुझे रूप थकलेले उभे राहता दाराशी
तुझा पदर धरून मागे येईन उपाशी

मुक्या बाहुलीचा खेळ देवघरात मांडीन
नथ डोळ्यांशी येताना निरांजनात तेवीन

तुझ्या चिमण्यांची जेव्हा घरी मळभ येईल
वळचणीचा पाऊस माझा सोयरा होईल

भाळी शिशिराची फुले अंगी मोतियांचा जोग
तुझ्या पापण्यांच्या काठी मला पहाटेची जाग

नाही दु: खाचा आडोसा नको सुखाची चाहूल
झाड वाढता वाढता त्याने होऊ नये फूल


कवी - ग्रेस

पाठीवर बाहुलीच्या

पाठीवर बाहुलीच्या
चांदणीचा शर
गोर्या मुलीसाठी आला
काळा घोडेस्वार …..

प्राक्तनाच्या घळीमध्ये
पावसाचे पाणी
अंधारात घोड्यालाही
ओळखले कोणी?

पुरूषाच्या पुढे आली
हिला चढे माज
चार बाया मिळूनिया
काढा हिची लाज

न्हाऊनीया केस ओले
दारामंदी आली
खुंटीवर टांगलेली
चोळी चोरी गेली

जोडव्याच्या जोडालाही
डोह घाली धाक
कुंकवाच्या करंड्यात
बाभळीची राख

पाठीमागे उभा त्याचे
दिसेल का रूप?
आरशाच्या शापानेही
आलिंगन पाप

रानझरा ओळखीचा
तहानेची बोली
कात टाकलेला साप
पाचोळ्याच्या खाली


कवी  - ग्रेस