“अगं मी कितींदा फोन केला तुला? पण सतत तुझ्या व्हॉइसमेलवर जात होता म्हणून शेवटी भेटायलाच आले. बरी आहेस ना.”
“नाही गं. माझ्या पोटात सतत कळा येतात. आता सहावा महिना लागला तरी बंद होत नाहीयेत. जेवण फारसं जात नाही.. आणि.. आणि..”
अनघा पुढलं फार बोलू नये यासाठी मामींनी चटकन तोंड उघडलं.
“अगं श्रद्धा, तिची मानसिक स्थितीही बरी नाहीये. तिला भास होतात. कोणीतरी बायका दिसतात. इतकंच काय आम्ही सगळे तिच्या वाईटावर आहोत असं तिला वाटू लागलंय. तू निलिमाताईंनाही विचार हवं तर. अनघाच्या मनाचे विचित्र खेळ सुरू आहेत, आम्ही सर्व काळजीत आहोत.” मामी चेहरा पाडून म्हणाल्या.
श्रद्धा या अचानक पुढे आलेल्या गोष्टींनी गोंधळून गेली. मामींसारख्या अनुभवी बाईवर तिचा विश्वास बसत होता आणि अनघाची झालेली दशा काळजीत टाकणारीही होती.
“पण पोटात दुखणं नॉर्मल नाही अनघा. असं सतत पोटात दुखत नाही कुणाच्या. आधी मला सांग की तू अचानक डॉक्टर का बदललास? आणि कुठली औषधं घेते आहेस?” श्रद्धाने चौकशी सुरू केली पण अनघाचा चेहरा पाहून तिला कळत होतं की अनघा बोलण्यास कचरते आहे.
"डॉ. मखिजा मला सांगत होते की प्रत्येक प्रेग्नन्सी वेगळी असते. त्यांनी पोटात दुखण्याच्या अशा केसेस पाहिलेल्या आहेत." अनघा म्हणाली.
“मामी, चहा टाका ना. दुपारचे तीन वाजत आले. आपण सर्व मिळून चहा पिऊया.” मामींना काही क्षणांसाठी तरी खोलीबाहेर घालवायची श्रद्धाची युक्ती नामी होती.
मामी बाहेर गेल्या तशी अनघा म्हणाली, “श्रद्धा, माझ्या बाळाला धोका आहे गं. मला खूप भीती वाटते आहे. मला हे मूल हवहवसं आहे आणि हे सर्व या बाळाला माझ्यापासून दूर करतील अशी सतत भीती वाटत राहते. मी सतत दडपणाखाली असते.” तिचा आवाज कातर झाला होता. श्रद्धा आणखीच गोंधळात पडली.
“तू प्लीज माझ्यासाठी एक करशील का? इंटरनेटवर किंवा लायब्ररीत जाऊन कपालिक या पंथाची माहिती घे.” अनघा अजीजीने म्हणाली.
“कपालिक? म्हणजे?” श्रद्धाने आश्चर्याने विचारले.
“अघोर पंथ आहे. करणी, काळी जादू, नरबळी वगैरे करणारा. त्यातून सिद्धी प्राप्त करून घेणारा. स्वार्थ साधणारा.”
“पण तुला काय माहित? इथे काय संबंध याचा?”
“मला कळलं असं समज. मामा, मामी, दिलआंटी आणि विक्रमही सर्व माझ्या बाळाच्या जिवावर उठले आहेत. मला शंका आहे की हे सर्व कपालिकांना मानतात... अगदी विक्रमही. त्याने ही नोकरी, करिअरसाठी काहीतरी चुकीचा मार्ग निवडला आहे.” अनघाला हुंदका आवरला नाही. श्रद्धाला आपण जे ऐकतो आहोत त्यावर विश्वास बसेना. ती चक्रावून गेली. त्यापुढे त्यांचे काही बोलणं होऊ शकलं नाही कारण चहा टाकून मामी पुन्हा हजर झाल्या होत्या.
श्रद्धा घरी जायला निघाली तेव्हा तिला तिचा हातरूमाल सापडत नव्हता. इतका वेळ तो तिच्या हातातच होता पण चहा पिण्यासाठी तिने तो खाली ठेवला आणि त्यानंतर तो मिळत नव्हता. शेवटी शोधूनसुद्धा मिळालाच नाही तसा तिने नाद सोडला आणि ती घरी जायला निघाली.
“अनघा तू काळजी करू नकोस. मी बघते काय करता येईल ते.”
त्या दिवशी रात्री साडेनऊच्या सुमारास घरातला फोन खणखणला. विक्रमने उचलला आणि अनघाला सांगितलं की श्रद्धाचा फोन आहे. अनघाने खोलीतून झोपल्या झोपल्या कॉर्डलेस उचलला. “अनघा,” श्रद्धाचा आवाज चिंतातुर वाटत होता. “मी तुझ्याकडून निघाले ती तडक माझ्या लायब्ररीत गेले. तिथे काही मिळते का ते पाहिलं नंतर इंटरनेटवर शोधलं. हे बघ तू कपालिकांबद्दल म्हणालीस त्यात तथ्य आहे पण तरीही तुझ्या आजूबाजूची सर्व माणसंच तुझ्याविरुद्ध आहेत हे मला पटत नाहीये गं. मी एक करेन म्हणते, तुला जर तिथे बरं वाटत नसेल तर तू डिलीवरीपर्यंत माझ्याकडे येऊन राहा. पाहिजे तर आपण डॉक्टर बदलू. पुन्हा क्षोत्रींकडे जाऊ. तू इथे माझ्या घरी सुखरूप राहशील.”
अनघाला कुठेतरी दूरवर आशेचा किरण दिसला. ती श्रद्धाकडे जायला एका पायावर तयार होती. दोघींचे थोडे अधिक बोलणे झाले. बोलणं संपायला आलं तशी अनघाला 'खट्ट' असा आवाज ऐकू आला. ती क्षणात समजली की विक्रम बाहेरून त्यांचं बोलणं ऐकत होता. तिने श्रद्धाशी बोलणं आवरतं घेतलं. श्रद्धा दोन दिवसांनी येऊन तिला घेऊन जाणार होती. ती स्वत: विक्रमशीही याबाबत बोलणार होती. अनघानेही बोलून घ्यावं असं त्यांच्यात ठरलं. फोन ठेवल्यावर अनघाने आपल्या पुढे आलेल्या पोटावर हात फिरवला आणि ती पुटपुटली, "मला आणि माझ्या बाळाला इथून सुटका हवी. इथून निघायला..."
विक्रमला समोर उभं बघून तिचे पुढले शब्द घशातच विरले. त्याचा चेहरा रागाने लाल झाला होता. “हा काय मूर्खपणा लावलाय? पुरे झाली ही नाटकं आता अनघा. मी शांतपणे घेतो आहे. तुझे आरोप सहन करतो आहे पण आता तू जगासमोर रडगाणं गायला लागलीस का?”
“नाही विक्रम.” अनघा निर्धाराने म्हणाली. “तू, मामा-मामी, दिल आंटी तुम्ही काहीतरी षडयंत्र रचताय. माझ्या बाळाला तुमच्यापासून धोका आहे. विक्रम तू किती आनंदला होतास रे आपल्याला बाळ होणार आहे हे ऐकून. असा कसा बदललास? तू मला सांग की कसला सौदा केला आहेस तू मामामामींशी आपल्या बाळाच्या बदल्यात? कसली काळी जादू करताय तुम्ही? अर्भकांचे बळी देतात ना काही साध्य करण्यासाठी, काय हवंय तुला? ...” अनघाच्या तोंडातून पुढे शब्द फुटेना. तिने आपला चेहरा दोन्ही हातांनी झाकून रडायला सुरूवात केली.
“अनघा, अनु!” विक्रमचा आवाज मवाळ झाला होता. “अगं काय लावलं आहेस हे वेड्यासारखं. तू एवढी शिकली सवरलेली. कसल्या भयंकर शंका येताहेत तुला. आपल्या बाळाला इजा पोहोचवेन का मी?” विक्रमने सुस्कारा सोडला आणि म्हणाला, “या सर्व गोंधळात मी तुला सांगायला विसरलो. आमचे डायरेक्टर आहेत ना, मि. मित्तल. ते कामानिमित्त बंगलोरला होते. त्यांच्या कारला मोठा अपघात झाला आहे. जबर जखमी झाले आहेत ते. वाचतील असं वाटत नाही. आज संध्याकाळी तातडीची मिटींग होती. बहुतेक त्यांच्या गैरहजेरीत आणि कदाचित पुढेही मला डायरेक्टरची पोझिशन सांभाळावी लागेल.”
अनघा बातमीने चकित झाली. विक्रमला फारच लवकर हवं ते साध्य होत होतं. फारच झपाट्याने आणि अनपेक्षितरित्या. तिच्या मनातल्या कुशंकांनी पुन्हा उचल खाल्ली. या सर्व सुखांसाठी, बढतीसाठी विक्रमने काहीतरी सौदा केला होता. बहुतेक बाळाचाच.
पुढले दोन दिवस अनघा, श्रद्धाच्या फोनची वाट बघत होती पण फोन आलाच नाही किंवा तिला त्या औषधांनी इतकी झोप येत असे की फोन आल्याचे कळलेच नाही. शेवटी दोन दिवसांनी मोठ्या आशेने तिने श्रद्धाला फोन लावला. श्रद्धाने फोन उचलला खरा पण तिचा आवाज अतिशय मलूल होता. अनघाने चौकशी केली तेव्हा कळलं की अनघाला भेटून आल्यावर दुसर्‍या दिवशी श्रद्धा घरातून बाहेर जाण्यासाठी पायर्‍या उतरत असताना अचानक तिचा पाय सटकला होता आणि ती गडगडत खाली गेली. पायाला फ्रॅक्चर झालं होतं आणि आता ३ आठवडे तरी पाय प्लास्टरमध्ये राहणार होता. त्यानंतरही पुढले काही आठवडे तिला कुबड्या घेऊन चालणे भाग होते. अशा परिस्थितीत ती अनघाची काळजी घेऊ शकत नव्हती.
अनघा निराश झाली. आता एकच आशा उरली होती ती म्हणजे तिची आई सातव्या महिन्यांत येणार होती ती; पण आता अनघाला भरवसा नव्हता... होणार्‍या गोष्टी आपोआप घडत नसून घडवून आणल्या जात होत्या. तिने त्या साइटवर वाचलं होतं. एखाद्यावर करणी करण्यासाठी त्या माणसाची एखादी वस्तू हस्तगत करावी लागते. मि. मित्तलांचं पुस्तक आणि श्रद्धाचा रूमाल... आणि.. आणि बहुधा अनघाचा कंगवा. ती मनात प्रार्थना करत होती की आई-बाबांना काही न होवो. त्यांची तब्येत बरी राहो, पण नाही, तसे घडायचे नव्हते.
अनघाला आठवा महिना सरत आला होता. एके रात्री घरातला फोन खणखणला. विक्रमचा आवाज फोनवर खूप काळजीत असल्यासारखा वाटत होता. अनघाचं मन शंकेने ग्रस्त झालं. तिला उठवत नव्हतं तरी ती कशीबशी उठली आणि बाहेर गेली. तिच्या पोटात कळा येत होत्या त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करून तिने विक्रमला काय झालं ते विचारलं. विक्रमने तिला सोफ्यावर बसवलं आणि फोन तिच्या हातात दिला. आईचा फोन होता. रडत होत्या फोनवर. आनंदरावांना अचानक हृदयविकाराचा झटका आला होता. त्यांना हॉस्पिटलमध्ये भरती केलं होतं. परिस्थिती गंभीर होती.
अनघाचे हातपाय कापायला लागले. तिच्या तोंडातून आवाज फुटत नव्हता. विक्रम तिला धीर देत होता पण तिने विक्रमचा हात झिडकारून दिला. निलिमाताई विक्रमशी बोलत होत्या. त्यांची अवस्था कठीण झाली होती. आनंदरावांचं पाहायचं झालं तर अनघाकडे दुर्लक्ष होणार होतं. विक्रमने त्यांची समजूत काढली. इथे सर्व होते अनघाची काळजी करायला. तिला काही कमी पडू देणार नव्हते. शेवटी निलिमाताईंनी विक्रमचं म्हणणं मानलं. अनघाचा उरलेला आधारही तुटून पडला होता...
नववा महिना लागला तशी अचानक अनघाच्या पोटातली दुख कमी व्हायला लागली. तिला जेवण जायला लागलं. तरतरीही येऊ लागली. डॉक्टर मखिजांनी सांगितलं की ’ती घरातल्या घरात थोडी उठूफिरू शकते. आता डिलीवरी कधीही झाली तरी प्रश्न नव्हता. सर्व काही ठीक होतं.’ अनघाला आश्चर्य वाटत होतं की सर्व काही ठीक होतं तर मग इतके महिने पोटात का दुखत होतं? पण तिने समजूतीने घ्यायचं ठरवलं होतं.
नववा महिना भरत आला होता. एके दिवशी विक्रम घरात शिरला तो कान धरून. त्याच्या कानावर बँडेज होतं. "काय झालं विक्रम?" अनघाने विचारलं तरी काय झालं असावं याची कल्पना तिला आली होती.
"काही विशेष नाही. खाली पोरं क्रिकेट खेळत होती. मी गाडीतून उतरलो तर कानावरती फाटकन बॉल लागला. डॉक्टरकडे जाऊन बॅंडेज करून आलो." विक्रम उत्तरला.
'खोटं.' विक्रम खोटं बोलतो आहे हे अनघाला कळून चुकलं होतं. तिने वाद घालायचा नाही, शांत राहायचं ठरवलं आणि ती उठून बेडरूममध्ये निघून आली.
अनघा भीतीने थरथरत होती. तिच्या सर्वांगावर काटा फुलला होता. “को..कोण... का..का..काय पाहिजे?” तिने उसनं अवसान आणून विचारलं.
दुसर्‍या दिवशी सकाळी विक्रम ऑफिसला गेल्यावर अनघा आंघोळीसाठी बाथरूममध्ये शिरली, तिने दरवाजाची कडी लावली आणि ती मागे वळली. बाथरूममध्ये कोणीतरी होतं. एक अस्फुट किंचाळी तिच्या तोंडून निघाली. शॉवरखाली सोनिया उभी होती.
"इथून जा अनघा. इथून निघून जा. ते बाळ यांना देऊ नकोस. ते बाळ तिला देऊ नकोस." सोनिया मान खाली घालून म्हणाली आणि रडायला लागली. तिचं ते भेसूर रडणं अनघाला ऐकवेना. डोकं गच्च धरून ती मटकन तिथेच खाली बसली. थोड्यावेळाने भानावर आल्यावर तिच्या लक्षात आलं की बाथरूममध्ये तिच्याशिवाय दुसरं कोणीच नव्हतं. ती भिंतीच्या आधाराने सावकाश उठली आणि तशीच बाहेर आली. एका लहान बॅगेत तिने हाताला येतील ते कपडे भरले, थोडे पैसे घेतले, मोबाईल उचलला आणि ती तडक घराबाहेर पडली.
घराबाहेर पडल्यावर तिने श्रद्धाला फोन केला पण तिच्या दुर्दैवाने फोन लागत नव्हता. सारखा वॉइसमेलवर जात होता. तिने मुख्य रस्त्यावरून टॅक्सी केली तेव्हा तिच्या लक्षात आलं की समोर ढेंगभर अंतरावर ती सुती साडीतली, वृद्ध बाई उभी होती. अनघाकडे पाहून ती स्मितहास्य करत होती. अनघाला शहारून आलं.
“आई गं!” टॅक्सीत बसत असतानाच अनघाच्या पोटात कळ आली. पूर्वीच्या कळांपेक्षा ही कळ तिला वेगळी वाटली. तिने टॅक्सीवाल्याला डॉ. क्षोत्रींच्या क्लिनिकचा पत्ता दिला. ती डॉक्टरच्या क्लिनिकपाशी उतरली तेव्हा सकाळचे ११ वाजून गेले होते. डॉ. क्षोत्री क्लिनिकमध्येच होत्या. बाहेर रिसेप्शनिस्टला अनघाने आपली अवस्था सांगितली तशी तिला चटकन आत घेतलं गेलं. डॉ. क्षोत्री तिला बघून चकित झाल्या होत्या.
“आज इतक्या महिन्यांनी? तुम्ही येणंचं बंद केलंत आणि आज अचानक?” डॉ. क्षोत्री आश्चर्याने म्हणाल्या तसा अनघाच्या भावनांचा बांध फुटला. ती हमसून हमसून रडायला लागली आणि तिने घडलेल्या सर्व घटनांची जंत्री डॉ. क्षोत्रींना दिली. तिला ते बायांचं दिसणं, कपालिक, परांजपे मामींचा तो रस, मित्तल, श्रद्धा, बाबांचे अचानक झालेले अपघात आणि आजारपणं, तिचं ते सतत पोटात दुखणं, परांजप्यांवर आणि विक्रमवर असणारा तिचा संशय तिने काहीही आडपडदा न ठेवता सर्व सांगून टाकलं.
“मी वेडी नाहीये डॉक्टर. यू मस्ट ट्रस्ट मी. हे सर्व मी अनुभवलं आहे. मला त्या लोकांनी बंदिस्त केलं होतं इतके महिने. हेल्प मी डॉक्टर, हेल्प मी... प्लीज! ते माझ्या बाळाला मारणार आहेत. त्याचा बळी देणार आहेत.” अनघा ओक्साबोक्शी रडू लागली तसं डॉ. क्षोत्रींनी तिच्या डोक्यावरून हात फिरवला. त्यांच्या नजरेतली करूणा पाहून अनघाला थोडा धीर आला.
“डोन्ट वरी. यू आर इन सेफ हॅंड्स नाउ. रडू नकोस. ते बरं नाही तुझ्यासाठी. रिलॅक्स. तुला कसलीही भीती नाही. ये. इथे आतल्या खोलीत येऊन स्वस्थ पडून राहा. मी पुढली तयारी करते.” डॉ. क्षोत्रींच्या हळूवार आवाजाने अनघाला हायसं वाटलं. डॉक्टरांनी तिला आतल्या खोलीत नेऊन झोपवलं आणि तपासायला सुरुवात केली.
“डॉक्टर तुम्ही श्रद्धाला फोन कराल? मी नंबर देते. मी करत होते पण लागत नव्हता. प्लीज, तिला बोलवा.” अनघा काकुळतीला येऊन म्हणाली.
“बरं, द्या नंबर, पण आता काळजी करायची नाही. आराम करा. तुमचे दिवस भरले आहेत. थोड्यावेळात कळांची फ्रिक्वेन्सी वाढेल, तोपर्यंत टेक रेस्ट.” डॉ. हसून म्हणाल्या आणि खोलीबाहेर गेल्या. आज इतक्या दिवसांत अनघाला पहिल्यांदाच सुरक्षित वाटत होतं. पोटात एक हलकीशी कळ आली पण तिला त्याचं काही वाटलं नाही. तिने डोळे बंद केले.
दरवाजा खाडकन उघडला तसे अनघाने डोळे उघडले. दारात विक्रम, डॉ. मखिजा आणि परांजपे मामा उभे होते. डॉ. मखिजा, डॉ. क्षोत्रींचे आभार मानत होते. “शी इज अंडर ट्रेमेन्डन्स स्ट्रेस. आय होप यू अंडरस्टॅंड.”
“हो. तिच्या बोलण्यावरून मला कल्पना आलीच की तिला प्रेग्नन्सी डिप्रेशन आलं आहे. तुमचा नंबर माझ्याकडे होताच म्हणून तुम्हाला इथे बोलावून घेता आलं. तिची काळजी घेण्याची गरज आहे.” डॉ. क्षोत्री चिंतेने विक्रमकडे म्हणाल्या.
“खरंय डॉक्टर. माझाच हलगर्जीपणा झाला. मी तिच्याकडे यापेक्षा जास्त लक्ष द्यायला हवं होतं पण आता देईन. चल अनघा, येतेस ना” विक्रम म्हणाला. अनघाने त्याच्याकडे पाहिलं. त्याच्या कानावरचं बँडेज निघालं होतं आणि कापलेल्या पाळीची ताजी खूण उठून दिसत होती.
“प्लीज डॉक्टर. मला नाही जायचं. हे लोक माझ्या बाळाला मारणार आहेत. सौदा केलाय या माणसाने पोटच्या पोराचा. प्लीज... हेल्प मी!” अनघा रडत होती पण कोणावर फारसा परिणाम नाही झाला. परांजपेमामा आणि विक्रमने तिला उठवून उभं केलं आणि क्लिनिकबाहेर नेऊन गाडीत बसवलं.
“तुझी हिम्मत कशी झाली अनघा हे असले चाळे करायची?” गाडीत बसल्यावर विक्रम डाफरला.
“पुरे! टेक इट इझी मि. विक्रम” डॉक्टर मखिजा म्हणाले, “आता काहीच तासांचा अवकाश आहे. तिच्या कळा सुरू झाल्या आहेत. मी डॉ. क्षोत्रींबरोबर कन्फर्मही केलं आहे.”
“माझ्या बाळाला मारू नका. प्लीज! इतके कसे क्रूर होऊ शकता तुम्ही सगळे?” अनघा हताश आवाजात म्हणाली.
“अनघा,” परांजपेमामांनी तोंड उघडलं, “कोण मारतंय तुझ्या बाळाला? आम्ही सर्व इतके महिने तुझी काळजी घेतो आहोत. तुला हवं, नको ते बघतोय ते या बाळाला मारायला का? शांत हो बरं!”
विक्रमने गाडी सरळ घरी नेली. घरात मामी आणि दिलआंटी हजर होत्याच. आपली डिलिवरी इथेच होणार हे अनघा समजून चुकली होती. या सर्वांच्या तावडीतून सुटायला आता कोणताच मार्ग शिल्लक नव्हता. अनघाच्या डोळ्यासमोर अंधारी आल्यासारखे झाले आणि नंतर काय घडते आहे त्याची शुद्ध तिला राहिली नाही....
“नाही गं. माझ्या पोटात सतत कळा येतात. आता सहावा महिना लागला तरी बंद होत नाहीयेत. जेवण फारसं जात नाही.. आणि.. आणि..”
अनघा पुढलं फार बोलू नये यासाठी मामींनी चटकन तोंड उघडलं.
“अगं श्रद्धा, तिची मानसिक स्थितीही बरी नाहीये. तिला भास होतात. कोणीतरी बायका दिसतात. इतकंच काय आम्ही सगळे तिच्या वाईटावर आहोत असं तिला वाटू लागलंय. तू निलिमाताईंनाही विचार हवं तर. अनघाच्या मनाचे विचित्र खेळ सुरू आहेत, आम्ही सर्व काळजीत आहोत.” मामी चेहरा पाडून म्हणाल्या.
श्रद्धा या अचानक पुढे आलेल्या गोष्टींनी गोंधळून गेली. मामींसारख्या अनुभवी बाईवर तिचा विश्वास बसत होता आणि अनघाची झालेली दशा काळजीत टाकणारीही होती.
“पण पोटात दुखणं नॉर्मल नाही अनघा. असं सतत पोटात दुखत नाही कुणाच्या. आधी मला सांग की तू अचानक डॉक्टर का बदललास? आणि कुठली औषधं घेते आहेस?” श्रद्धाने चौकशी सुरू केली पण अनघाचा चेहरा पाहून तिला कळत होतं की अनघा बोलण्यास कचरते आहे.
"डॉ. मखिजा मला सांगत होते की प्रत्येक प्रेग्नन्सी वेगळी असते. त्यांनी पोटात दुखण्याच्या अशा केसेस पाहिलेल्या आहेत." अनघा म्हणाली.
“मामी, चहा टाका ना. दुपारचे तीन वाजत आले. आपण सर्व मिळून चहा पिऊया.” मामींना काही क्षणांसाठी तरी खोलीबाहेर घालवायची श्रद्धाची युक्ती नामी होती.
मामी बाहेर गेल्या तशी अनघा म्हणाली, “श्रद्धा, माझ्या बाळाला धोका आहे गं. मला खूप भीती वाटते आहे. मला हे मूल हवहवसं आहे आणि हे सर्व या बाळाला माझ्यापासून दूर करतील अशी सतत भीती वाटत राहते. मी सतत दडपणाखाली असते.” तिचा आवाज कातर झाला होता. श्रद्धा आणखीच गोंधळात पडली.
“तू प्लीज माझ्यासाठी एक करशील का? इंटरनेटवर किंवा लायब्ररीत जाऊन कपालिक या पंथाची माहिती घे.” अनघा अजीजीने म्हणाली.
“कपालिक? म्हणजे?” श्रद्धाने आश्चर्याने विचारले.
“अघोर पंथ आहे. करणी, काळी जादू, नरबळी वगैरे करणारा. त्यातून सिद्धी प्राप्त करून घेणारा. स्वार्थ साधणारा.”
“पण तुला काय माहित? इथे काय संबंध याचा?”
“मला कळलं असं समज. मामा, मामी, दिलआंटी आणि विक्रमही सर्व माझ्या बाळाच्या जिवावर उठले आहेत. मला शंका आहे की हे सर्व कपालिकांना मानतात... अगदी विक्रमही. त्याने ही नोकरी, करिअरसाठी काहीतरी चुकीचा मार्ग निवडला आहे.” अनघाला हुंदका आवरला नाही. श्रद्धाला आपण जे ऐकतो आहोत त्यावर विश्वास बसेना. ती चक्रावून गेली. त्यापुढे त्यांचे काही बोलणं होऊ शकलं नाही कारण चहा टाकून मामी पुन्हा हजर झाल्या होत्या.
श्रद्धा घरी जायला निघाली तेव्हा तिला तिचा हातरूमाल सापडत नव्हता. इतका वेळ तो तिच्या हातातच होता पण चहा पिण्यासाठी तिने तो खाली ठेवला आणि त्यानंतर तो मिळत नव्हता. शेवटी शोधूनसुद्धा मिळालाच नाही तसा तिने नाद सोडला आणि ती घरी जायला निघाली.
“अनघा तू काळजी करू नकोस. मी बघते काय करता येईल ते.”
त्या दिवशी रात्री साडेनऊच्या सुमारास घरातला फोन खणखणला. विक्रमने उचलला आणि अनघाला सांगितलं की श्रद्धाचा फोन आहे. अनघाने खोलीतून झोपल्या झोपल्या कॉर्डलेस उचलला. “अनघा,” श्रद्धाचा आवाज चिंतातुर वाटत होता. “मी तुझ्याकडून निघाले ती तडक माझ्या लायब्ररीत गेले. तिथे काही मिळते का ते पाहिलं नंतर इंटरनेटवर शोधलं. हे बघ तू कपालिकांबद्दल म्हणालीस त्यात तथ्य आहे पण तरीही तुझ्या आजूबाजूची सर्व माणसंच तुझ्याविरुद्ध आहेत हे मला पटत नाहीये गं. मी एक करेन म्हणते, तुला जर तिथे बरं वाटत नसेल तर तू डिलीवरीपर्यंत माझ्याकडे येऊन राहा. पाहिजे तर आपण डॉक्टर बदलू. पुन्हा क्षोत्रींकडे जाऊ. तू इथे माझ्या घरी सुखरूप राहशील.”
अनघाला कुठेतरी दूरवर आशेचा किरण दिसला. ती श्रद्धाकडे जायला एका पायावर तयार होती. दोघींचे थोडे अधिक बोलणे झाले. बोलणं संपायला आलं तशी अनघाला 'खट्ट' असा आवाज ऐकू आला. ती क्षणात समजली की विक्रम बाहेरून त्यांचं बोलणं ऐकत होता. तिने श्रद्धाशी बोलणं आवरतं घेतलं. श्रद्धा दोन दिवसांनी येऊन तिला घेऊन जाणार होती. ती स्वत: विक्रमशीही याबाबत बोलणार होती. अनघानेही बोलून घ्यावं असं त्यांच्यात ठरलं. फोन ठेवल्यावर अनघाने आपल्या पुढे आलेल्या पोटावर हात फिरवला आणि ती पुटपुटली, "मला आणि माझ्या बाळाला इथून सुटका हवी. इथून निघायला..."
विक्रमला समोर उभं बघून तिचे पुढले शब्द घशातच विरले. त्याचा चेहरा रागाने लाल झाला होता. “हा काय मूर्खपणा लावलाय? पुरे झाली ही नाटकं आता अनघा. मी शांतपणे घेतो आहे. तुझे आरोप सहन करतो आहे पण आता तू जगासमोर रडगाणं गायला लागलीस का?”
“नाही विक्रम.” अनघा निर्धाराने म्हणाली. “तू, मामा-मामी, दिल आंटी तुम्ही काहीतरी षडयंत्र रचताय. माझ्या बाळाला तुमच्यापासून धोका आहे. विक्रम तू किती आनंदला होतास रे आपल्याला बाळ होणार आहे हे ऐकून. असा कसा बदललास? तू मला सांग की कसला सौदा केला आहेस तू मामामामींशी आपल्या बाळाच्या बदल्यात? कसली काळी जादू करताय तुम्ही? अर्भकांचे बळी देतात ना काही साध्य करण्यासाठी, काय हवंय तुला? ...” अनघाच्या तोंडातून पुढे शब्द फुटेना. तिने आपला चेहरा दोन्ही हातांनी झाकून रडायला सुरूवात केली.
“अनघा, अनु!” विक्रमचा आवाज मवाळ झाला होता. “अगं काय लावलं आहेस हे वेड्यासारखं. तू एवढी शिकली सवरलेली. कसल्या भयंकर शंका येताहेत तुला. आपल्या बाळाला इजा पोहोचवेन का मी?” विक्रमने सुस्कारा सोडला आणि म्हणाला, “या सर्व गोंधळात मी तुला सांगायला विसरलो. आमचे डायरेक्टर आहेत ना, मि. मित्तल. ते कामानिमित्त बंगलोरला होते. त्यांच्या कारला मोठा अपघात झाला आहे. जबर जखमी झाले आहेत ते. वाचतील असं वाटत नाही. आज संध्याकाळी तातडीची मिटींग होती. बहुतेक त्यांच्या गैरहजेरीत आणि कदाचित पुढेही मला डायरेक्टरची पोझिशन सांभाळावी लागेल.”
अनघा बातमीने चकित झाली. विक्रमला फारच लवकर हवं ते साध्य होत होतं. फारच झपाट्याने आणि अनपेक्षितरित्या. तिच्या मनातल्या कुशंकांनी पुन्हा उचल खाल्ली. या सर्व सुखांसाठी, बढतीसाठी विक्रमने काहीतरी सौदा केला होता. बहुतेक बाळाचाच.
पुढले दोन दिवस अनघा, श्रद्धाच्या फोनची वाट बघत होती पण फोन आलाच नाही किंवा तिला त्या औषधांनी इतकी झोप येत असे की फोन आल्याचे कळलेच नाही. शेवटी दोन दिवसांनी मोठ्या आशेने तिने श्रद्धाला फोन लावला. श्रद्धाने फोन उचलला खरा पण तिचा आवाज अतिशय मलूल होता. अनघाने चौकशी केली तेव्हा कळलं की अनघाला भेटून आल्यावर दुसर्‍या दिवशी श्रद्धा घरातून बाहेर जाण्यासाठी पायर्‍या उतरत असताना अचानक तिचा पाय सटकला होता आणि ती गडगडत खाली गेली. पायाला फ्रॅक्चर झालं होतं आणि आता ३ आठवडे तरी पाय प्लास्टरमध्ये राहणार होता. त्यानंतरही पुढले काही आठवडे तिला कुबड्या घेऊन चालणे भाग होते. अशा परिस्थितीत ती अनघाची काळजी घेऊ शकत नव्हती.
अनघा निराश झाली. आता एकच आशा उरली होती ती म्हणजे तिची आई सातव्या महिन्यांत येणार होती ती; पण आता अनघाला भरवसा नव्हता... होणार्‍या गोष्टी आपोआप घडत नसून घडवून आणल्या जात होत्या. तिने त्या साइटवर वाचलं होतं. एखाद्यावर करणी करण्यासाठी त्या माणसाची एखादी वस्तू हस्तगत करावी लागते. मि. मित्तलांचं पुस्तक आणि श्रद्धाचा रूमाल... आणि.. आणि बहुधा अनघाचा कंगवा. ती मनात प्रार्थना करत होती की आई-बाबांना काही न होवो. त्यांची तब्येत बरी राहो, पण नाही, तसे घडायचे नव्हते.
अनघाला आठवा महिना सरत आला होता. एके रात्री घरातला फोन खणखणला. विक्रमचा आवाज फोनवर खूप काळजीत असल्यासारखा वाटत होता. अनघाचं मन शंकेने ग्रस्त झालं. तिला उठवत नव्हतं तरी ती कशीबशी उठली आणि बाहेर गेली. तिच्या पोटात कळा येत होत्या त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करून तिने विक्रमला काय झालं ते विचारलं. विक्रमने तिला सोफ्यावर बसवलं आणि फोन तिच्या हातात दिला. आईचा फोन होता. रडत होत्या फोनवर. आनंदरावांना अचानक हृदयविकाराचा झटका आला होता. त्यांना हॉस्पिटलमध्ये भरती केलं होतं. परिस्थिती गंभीर होती.
अनघाचे हातपाय कापायला लागले. तिच्या तोंडातून आवाज फुटत नव्हता. विक्रम तिला धीर देत होता पण तिने विक्रमचा हात झिडकारून दिला. निलिमाताई विक्रमशी बोलत होत्या. त्यांची अवस्था कठीण झाली होती. आनंदरावांचं पाहायचं झालं तर अनघाकडे दुर्लक्ष होणार होतं. विक्रमने त्यांची समजूत काढली. इथे सर्व होते अनघाची काळजी करायला. तिला काही कमी पडू देणार नव्हते. शेवटी निलिमाताईंनी विक्रमचं म्हणणं मानलं. अनघाचा उरलेला आधारही तुटून पडला होता...
नववा महिना लागला तशी अचानक अनघाच्या पोटातली दुख कमी व्हायला लागली. तिला जेवण जायला लागलं. तरतरीही येऊ लागली. डॉक्टर मखिजांनी सांगितलं की ’ती घरातल्या घरात थोडी उठूफिरू शकते. आता डिलीवरी कधीही झाली तरी प्रश्न नव्हता. सर्व काही ठीक होतं.’ अनघाला आश्चर्य वाटत होतं की सर्व काही ठीक होतं तर मग इतके महिने पोटात का दुखत होतं? पण तिने समजूतीने घ्यायचं ठरवलं होतं.
नववा महिना भरत आला होता. एके दिवशी विक्रम घरात शिरला तो कान धरून. त्याच्या कानावर बँडेज होतं. "काय झालं विक्रम?" अनघाने विचारलं तरी काय झालं असावं याची कल्पना तिला आली होती.
"काही विशेष नाही. खाली पोरं क्रिकेट खेळत होती. मी गाडीतून उतरलो तर कानावरती फाटकन बॉल लागला. डॉक्टरकडे जाऊन बॅंडेज करून आलो." विक्रम उत्तरला.
'खोटं.' विक्रम खोटं बोलतो आहे हे अनघाला कळून चुकलं होतं. तिने वाद घालायचा नाही, शांत राहायचं ठरवलं आणि ती उठून बेडरूममध्ये निघून आली.
अनघा भीतीने थरथरत होती. तिच्या सर्वांगावर काटा फुलला होता. “को..कोण... का..का..काय पाहिजे?” तिने उसनं अवसान आणून विचारलं.
दुसर्‍या दिवशी सकाळी विक्रम ऑफिसला गेल्यावर अनघा आंघोळीसाठी बाथरूममध्ये शिरली, तिने दरवाजाची कडी लावली आणि ती मागे वळली. बाथरूममध्ये कोणीतरी होतं. एक अस्फुट किंचाळी तिच्या तोंडून निघाली. शॉवरखाली सोनिया उभी होती.
"इथून जा अनघा. इथून निघून जा. ते बाळ यांना देऊ नकोस. ते बाळ तिला देऊ नकोस." सोनिया मान खाली घालून म्हणाली आणि रडायला लागली. तिचं ते भेसूर रडणं अनघाला ऐकवेना. डोकं गच्च धरून ती मटकन तिथेच खाली बसली. थोड्यावेळाने भानावर आल्यावर तिच्या लक्षात आलं की बाथरूममध्ये तिच्याशिवाय दुसरं कोणीच नव्हतं. ती भिंतीच्या आधाराने सावकाश उठली आणि तशीच बाहेर आली. एका लहान बॅगेत तिने हाताला येतील ते कपडे भरले, थोडे पैसे घेतले, मोबाईल उचलला आणि ती तडक घराबाहेर पडली.
घराबाहेर पडल्यावर तिने श्रद्धाला फोन केला पण तिच्या दुर्दैवाने फोन लागत नव्हता. सारखा वॉइसमेलवर जात होता. तिने मुख्य रस्त्यावरून टॅक्सी केली तेव्हा तिच्या लक्षात आलं की समोर ढेंगभर अंतरावर ती सुती साडीतली, वृद्ध बाई उभी होती. अनघाकडे पाहून ती स्मितहास्य करत होती. अनघाला शहारून आलं.
“आई गं!” टॅक्सीत बसत असतानाच अनघाच्या पोटात कळ आली. पूर्वीच्या कळांपेक्षा ही कळ तिला वेगळी वाटली. तिने टॅक्सीवाल्याला डॉ. क्षोत्रींच्या क्लिनिकचा पत्ता दिला. ती डॉक्टरच्या क्लिनिकपाशी उतरली तेव्हा सकाळचे ११ वाजून गेले होते. डॉ. क्षोत्री क्लिनिकमध्येच होत्या. बाहेर रिसेप्शनिस्टला अनघाने आपली अवस्था सांगितली तशी तिला चटकन आत घेतलं गेलं. डॉ. क्षोत्री तिला बघून चकित झाल्या होत्या.
“आज इतक्या महिन्यांनी? तुम्ही येणंचं बंद केलंत आणि आज अचानक?” डॉ. क्षोत्री आश्चर्याने म्हणाल्या तसा अनघाच्या भावनांचा बांध फुटला. ती हमसून हमसून रडायला लागली आणि तिने घडलेल्या सर्व घटनांची जंत्री डॉ. क्षोत्रींना दिली. तिला ते बायांचं दिसणं, कपालिक, परांजपे मामींचा तो रस, मित्तल, श्रद्धा, बाबांचे अचानक झालेले अपघात आणि आजारपणं, तिचं ते सतत पोटात दुखणं, परांजप्यांवर आणि विक्रमवर असणारा तिचा संशय तिने काहीही आडपडदा न ठेवता सर्व सांगून टाकलं.
“मी वेडी नाहीये डॉक्टर. यू मस्ट ट्रस्ट मी. हे सर्व मी अनुभवलं आहे. मला त्या लोकांनी बंदिस्त केलं होतं इतके महिने. हेल्प मी डॉक्टर, हेल्प मी... प्लीज! ते माझ्या बाळाला मारणार आहेत. त्याचा बळी देणार आहेत.” अनघा ओक्साबोक्शी रडू लागली तसं डॉ. क्षोत्रींनी तिच्या डोक्यावरून हात फिरवला. त्यांच्या नजरेतली करूणा पाहून अनघाला थोडा धीर आला.
“डोन्ट वरी. यू आर इन सेफ हॅंड्स नाउ. रडू नकोस. ते बरं नाही तुझ्यासाठी. रिलॅक्स. तुला कसलीही भीती नाही. ये. इथे आतल्या खोलीत येऊन स्वस्थ पडून राहा. मी पुढली तयारी करते.” डॉ. क्षोत्रींच्या हळूवार आवाजाने अनघाला हायसं वाटलं. डॉक्टरांनी तिला आतल्या खोलीत नेऊन झोपवलं आणि तपासायला सुरुवात केली.
“डॉक्टर तुम्ही श्रद्धाला फोन कराल? मी नंबर देते. मी करत होते पण लागत नव्हता. प्लीज, तिला बोलवा.” अनघा काकुळतीला येऊन म्हणाली.
“बरं, द्या नंबर, पण आता काळजी करायची नाही. आराम करा. तुमचे दिवस भरले आहेत. थोड्यावेळात कळांची फ्रिक्वेन्सी वाढेल, तोपर्यंत टेक रेस्ट.” डॉ. हसून म्हणाल्या आणि खोलीबाहेर गेल्या. आज इतक्या दिवसांत अनघाला पहिल्यांदाच सुरक्षित वाटत होतं. पोटात एक हलकीशी कळ आली पण तिला त्याचं काही वाटलं नाही. तिने डोळे बंद केले.
दरवाजा खाडकन उघडला तसे अनघाने डोळे उघडले. दारात विक्रम, डॉ. मखिजा आणि परांजपे मामा उभे होते. डॉ. मखिजा, डॉ. क्षोत्रींचे आभार मानत होते. “शी इज अंडर ट्रेमेन्डन्स स्ट्रेस. आय होप यू अंडरस्टॅंड.”
“हो. तिच्या बोलण्यावरून मला कल्पना आलीच की तिला प्रेग्नन्सी डिप्रेशन आलं आहे. तुमचा नंबर माझ्याकडे होताच म्हणून तुम्हाला इथे बोलावून घेता आलं. तिची काळजी घेण्याची गरज आहे.” डॉ. क्षोत्री चिंतेने विक्रमकडे म्हणाल्या.
“खरंय डॉक्टर. माझाच हलगर्जीपणा झाला. मी तिच्याकडे यापेक्षा जास्त लक्ष द्यायला हवं होतं पण आता देईन. चल अनघा, येतेस ना” विक्रम म्हणाला. अनघाने त्याच्याकडे पाहिलं. त्याच्या कानावरचं बँडेज निघालं होतं आणि कापलेल्या पाळीची ताजी खूण उठून दिसत होती.
“प्लीज डॉक्टर. मला नाही जायचं. हे लोक माझ्या बाळाला मारणार आहेत. सौदा केलाय या माणसाने पोटच्या पोराचा. प्लीज... हेल्प मी!” अनघा रडत होती पण कोणावर फारसा परिणाम नाही झाला. परांजपेमामा आणि विक्रमने तिला उठवून उभं केलं आणि क्लिनिकबाहेर नेऊन गाडीत बसवलं.
“तुझी हिम्मत कशी झाली अनघा हे असले चाळे करायची?” गाडीत बसल्यावर विक्रम डाफरला.
“पुरे! टेक इट इझी मि. विक्रम” डॉक्टर मखिजा म्हणाले, “आता काहीच तासांचा अवकाश आहे. तिच्या कळा सुरू झाल्या आहेत. मी डॉ. क्षोत्रींबरोबर कन्फर्मही केलं आहे.”
“माझ्या बाळाला मारू नका. प्लीज! इतके कसे क्रूर होऊ शकता तुम्ही सगळे?” अनघा हताश आवाजात म्हणाली.
“अनघा,” परांजपेमामांनी तोंड उघडलं, “कोण मारतंय तुझ्या बाळाला? आम्ही सर्व इतके महिने तुझी काळजी घेतो आहोत. तुला हवं, नको ते बघतोय ते या बाळाला मारायला का? शांत हो बरं!”
विक्रमने गाडी सरळ घरी नेली. घरात मामी आणि दिलआंटी हजर होत्याच. आपली डिलिवरी इथेच होणार हे अनघा समजून चुकली होती. या सर्वांच्या तावडीतून सुटायला आता कोणताच मार्ग शिल्लक नव्हता. अनघाच्या डोळ्यासमोर अंधारी आल्यासारखे झाले आणि नंतर काय घडते आहे त्याची शुद्ध तिला राहिली नाही....
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा