देवा तुझा मी कुंभार । नासीं पापाचें डोंगर ॥ १ ॥

ऐशा संतप्ते हो जाती । घडे साधूची संगती ॥ २ ॥

पूर्ण कृपा भगवंताची । गोरा कुंभार मागे हेंचि ॥ ३ ॥

 - संत गोरा कुंभार

स्थूल होतें तें सुक्ष्म पैं झालें । मन हें बुडालें महासुखीं ॥ १ ॥

माझें रूप माझें विरालेसें डोळां । माझें ज्ञान सामाविलें माझें बुबुळां ॥ २ ॥

म्हणे गोरा कुंभार नवल झालें नाम्या । भेटी तुह्मां आह्मां उरली नाहीं ॥ ३ ॥

 - संत गोरा कुंभार

 वंदावे कवणासी निंदावें कवणासी । लिंपावें गगनासी कवण लिंपी ॥ १ ॥

नाहीं जया रूप नाहीं जया ठाव । तेंचि व्यालें सर्व सांगतसे ॥ २ ॥

जीवनीं चंद्रबिंब विंबलें पैं साचें । परि नाहीं तें नितंबिलें जवळें जेवीं ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार नामया जीवलगा । आलिंगन देगा मायबापा ॥ ४ ॥

 

- संत गोरा कुंभार

एकमेकांमाजी भाव एकविध । असे एक बोध भेदरहित ॥ १ ॥

तूं मज ओळखी तूं मज ओळखी । मी तुज देखत आत्मवस्तु ॥ २ ॥

आत्म वस्तु देहीं बोलता लाज वाटे । अखंडता बिघडे स्वरूपाची ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार अनुभवाचा ठेवा । प्रत्यक्ष नामदेवा भेटलासी ॥ ४ ॥

 

- संत गोरा कुंभार

 मुकिया साखर चाखाया दिधली । बोलतं हे बोली बोलवेना ॥ १ ॥

तो काय शब्द खुंटला अनुवाद । आपुला आनंद आधाराया ॥ २ ॥

आनंदी आनंद गिळूनि राहणें । अखंडित होणें न होतिया ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार जीवन्मुक्त होणें । जग हें करणें शहाणें बापा ॥ ४ ॥

 - संत गोरा कुंभार

 निर्गुण रूपडे सगुणाचे बुंथी । विठ्ठल निवृत्ति प्रवृत्ति दिसे ॥ १ ॥

एक पुंडलिक जाणे तेथील पंथ । तुझा आम्हां चित्त भाग्य योगें ॥ २ ॥

सभाग्य विरळे नामा पाठीं गेले । अभागी ते ठेले मौन्यजप ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार नामया भोगितां उरल्या उचिता सेवूं सुखें ॥ ४ ॥

 - संत गोरा कुंभार

अंतरीचें गुज बोलूं ऐसें कांहीं । वर्ण व्यक्त नाहीं शब्द शून्य ॥ १ ॥

जयजय झनकूट जयजय झनकूट । अनुहात जंगट नाद गर्जे ॥ २ ॥

परतल्या श्रुति म्हणती नेती । त्याही नादा अंतीं स्थिर राहे ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार सत्रावीचें नीर । सेवी निरंतर नामदेवा ॥ ४ ॥

 

- संत गोरा कुंभार

 कायसास बहु घालिसील माळ । तुज येणेविण काय काज ॥ १ ॥

एकपणें एक एकपणें एक । एकाचें अनेक विस्तारिलें ॥ २ ॥

एकत्व पाहतां शिणलें धरणीधर । न चुके येरझारा संसाराची ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार कोणी नाहीं दुजें । विश्वरूप तुझें नामदेवा ॥ ४ ॥

 - संत गोरा कुंभार

वरती करा कर दोन्ही । पताकाचे अनुसंधानीं ॥ १ ॥

सर्व हस्त करिती वरी । गोरा लाजला अंतरीं ॥ २ ॥

नामा म्हणे गोरोबासी । वरती करावें हस्तासी ॥ ३ ॥

गोरा थोटा वरती करी । हस्त फुटले वरचेवरी ॥ ४ ॥

 - संत गोरा कुंभार

कवण स्तुति करूं कवणिया वाचे । ओघ संकल्पाचे गिळिलें चित्तें ॥ १ ॥

मन हें झालें मुकें मन हें झालें मुकें । अनुभवाचें हें सुखें हेलावलें ॥ २ ॥

दृष्टीचें पहाणें परतले मागुती । राहिली निवांत नेत्रपाती ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार मौन्य सुख घ्यावें । जीवें ओवाळावें नामयासी ॥ ४ ॥

 - संत गोरा कुंभार

 कैसें बोलणें कैसें चालणें । परब्रह्मीं राहणें अरे नामा ॥ १ ॥

जेवी त्याची खूण वाढितांचि जाणे । येरा लाजिरवाणें अरे नामा ॥ २ ॥

म्हणे गोरा कुंभार अनुभवित जाणे । आम्हांतें राशी राहाणें असे नामा ॥ ३ ॥

 - संत गोरा कुंभार

 रोहिदासा शिवराईसाठी । दिली पुंडलिका भेटी ॥ १ ॥

पुंडलिका झाला अनुताप । धन्य सत्य गुरु माय बाप ॥ २ ॥

जन्मा येऊनियां काय केली करणी । व्यर्थ शिणविली जननी ॥ ३ ॥

नऊ महिने ओझें वागऊन । नाहीं गेला तिचा शीण ॥ ४ ॥

ऐसा झालो अपराधी । क्षमा करा कृपानिधी ॥ ५ ॥

ऐसा पुंडलिका भाव । उभा केला पंढरीराव ॥ ६ ॥

भक्त पुंडलिकासाठी । उभा भिंवरेच्या तटी ॥ ७ ॥

कटावरी ठेवूनी कर । उभा विटेवरी नीट ॥ ८ ॥

ऐसा भाव धीर म्हणे गोरा । तीर्था जा फजितखोरा ॥ ९ ॥

 - संत गोरा कुंभार

 नामा ऐसें नाम तुझिया स्वरूपा । आवरण आरूपा कोण ठेवी ॥ १ ॥

तूं गुह्य चैतन्य नित्य वस्तु जाण । रहित कारण स्वयंप्रकाश ॥ २ ॥

याही शब्दामाजी वाचा न लागे । मार्ग पैं गा लागे निर्धारिता ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार आत्मया नामदेवा । चिद्रूप अवघा दिससी साच ॥ ४ ॥

- संत गोरा कुंभार

 काया वाचा मन एकविध करी । एक देह धरी नित्य सुख ॥ १ ॥

अनेकत्व सांडीं अनेकत्व सांडीं । आहे तें ब्रह्मांडीं रूप तुझें ॥ २ ॥

निर्वासना बुद्धि असतां एकपणें । सहज भोगणें ऐक्य राज्य ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार नाहीं रूप रेख । तेंचि तुझें सुख नामदेवा ॥ ४ ॥

- संत गोरा कुंभार

केशवाचें ध्यान धरूनि अंतरीं । मृत्तिके माझारीं नाचतसे ॥ १ ॥

विठ्ठलाचें नाम स्मरे वेळोवेळ । नेत्रीं वाहे जळ सद्‍गदीत ॥ २ ॥

कुलालाचे वंशीं जन्मलें शरीर । तो गोरा कुंभार हरिभक्त ॥ ३ ॥

- संत गोरा कुंभार

सरितेचा ओघ सागरीं आटला । विदेही भेटला मनामन ॥ १ ॥

कवणाचे सांगातें पुसावया कवणातें । सांगतों ऐक तें तेथें कैचें ॥ २ ॥

नाहीं दिवस राती नाहीं कुळ याती । नाहीं माया भ्रांति अवघेची ॥ ३ ॥

म्हणे गोराकुंभार परियेसी नामदेवा सांपडला ठेवा विश्रांतीचा ॥ ४ ॥

   - संत गोरा कुंभार

केशवाचे भेटी लागलें पिसें । विसरलें कैसें देहभान ॥ १ ॥

झाली झडपणी झाली झडपणी । संचरलें मनीं आधीं रूप ॥ २ ॥

न लिंपेची कर्मीं न लिंपेची धर्मी । न लिंपे गुणधर्मी पुण्यपापा ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार सहज जीवन्मुक्त । सुखरूप अद्वैत नामदेव ॥ ४ ॥

  - संत गोरा कुंभार

 श्रवणें नयन जिव्हा शुद्ध करी । हरीनामें सोहंकारी सर्व काम ॥ १ ॥

मग तुझा तूंचि दिवटा होसीगा सुभटा । मग जासील वैकुंठा हरिपाठें ॥ २ ॥

रामनामें गणिका तरली अधम । अजामिळ परम चांडाळ दोषी ॥ ३ ॥

म्हणे गोरा कुंभार विठ्ठल मंत्र सोपा । एक वेळा बापा उच्चारीरे ॥ ४ ॥

  - संत गोरा कुंभार

 प्रेमळ तो भक्त कुंभार गोरा।।१।।

असे घराश़मी करीत व्यवहार

न पडे विसर विठोबाचा ।।२।।

कालवुनी माती तुडवीत गोरा।

आठवीत वरा रखुमाईच्या।।३।।

प्रेमे अंगी असे झाकुनी नयन

करीत भजन विठोबाचे ।।४।।

 

- संत नामदेव

 मन गुंतलेले देखा पांडुरंगी।।१।।

मृतिकेसम जाहला असे गोळा।

बाळ मिसळला मृतिकेत ।।२।।

रक्तमांस तेणे जाहला गोळा लाल

नेणवे तात्काळ गोरोबासी।।३।।

एका जनार्दनी उटक आणुनी कांता

पाहे तवं तत्वता बाळ न दिसे।।४।।

  - संत एकनाथ

 योग याग जप तप अनुष्ठान । नामापुढें शीण अवघा देखे ॥१॥

नामचि पावन नामचि पावन । अधिक साधन दुजें नाहीं ॥२॥

कासया फिरणें नाना तीर्थाटणी । कासया जाचणी काया क्लेश ॥३॥

चोखा म्हणे सुखे जपता विठ्ठल । सुफळ होईल जन्म त्याचा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 अवघ्या साधनांचे सार । रामकृष्ण हा उच्चार ॥१॥

येणें घडे सकळ नेम । वाचें नाम जपतांचि ॥२॥

भाग्यें होय संत भेटी । सांगू गोष्ट सुखाच्या ॥३॥

चोखा म्हणे मज आनंद झाला । जीवलग भेटला मायबाप ॥४॥

  - संत चोखामेळा

आतां माझा सर्व निवेदिला भाव । धरोनी एक ठाव राहिलोंसे ॥१॥

जेथें काळाचाहि न पुरे हात । तयाचे पायीं चित्त समर्पिलें ॥२॥

भय नाहीं चिंता कोणता प्रकार । झालोंसे निर्भय नामबळें ॥३॥

चोखा म्हणे आतां लागलासे झरा । विठोबा दातारा याचि नामें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 राम हीं अक्षरें सुलभ सोपारी । जपतां निर्धारीं पुरे कोड ॥१॥

मागें बहुतांसी उद्धरिलें देखा । ऐसें बळ आणिका नाही अंगीं ॥२॥

नामामृत पाठ घेईं कां घुटका । होईल सुटका संसाराची ॥३॥

नाम हेंचि सार नाम हेंचि सार । भवसिंधु उतार दो अक्षरीं ॥४॥

चोखा म्हणे नाम सुलभ सोपारें । जपावें निधरिं एका भावें ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 आमुचें संचित जैसें जैसें आहे । तेथें तो उपाय न चले कांही ॥१॥

सुखें आठवीन तुमचें हें नाम । न होय तेणें श्रम जीवा कांही ॥२॥

कासया करूं जिवासी आटणी । नाम निर्वाणी तारीतसे ॥३॥

मागेही तरले पुढेंही तरती । चोखा म्हणे चित्तीं दृढ वसो ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 गोजिरें श्रीमुख चांगलें । ध्यानीं मिरवले योगीयांच्या ॥१॥

पंढरी भुवैकुंठ भिवरेच्या तीरीं । वैकुंठाचा हरी उभा विटे ॥२॥

राई रखुमाई सत्यभामा नारी । पुंडलिकें सहपरिवारीं आणियेला ॥३॥

वैजयंती माळ किरीट कुंडलें । प्रेमें आलिंगिलें चोखियानें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 दुर्लभ होतें तें सुलभ पैं झालें । आपण नटलें सगुण रूप ॥१॥

धरोनी आवडी पंढरीये आलें । उभेंचि राहिलें कर कटीं ॥२॥

युगें अपरंपार न कळे ज्याचा पार । वैष्णवांचा भार शोभतसे ॥३॥

दिंडया गरूड टके पताका शोभती । बागडे नाचती हरिदास ॥४॥

चोखा म्हणे ऐसें धरोनियां भीड । उभ उभी कोड पुरवितो ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 बहुतांचे धांवणे केलें बहुतापरी । उदार श्रीहरी वैकुंठीचा ॥१॥

तोचि महाराज चंद्रभागें तीरीं । उभा विटेवरी विठ्ठल देवो ॥२॥

भक्तीचा आळुका भावाचा भुकेला । न कळे ज्याची लीला ब्रम्हादिका ॥३॥

चोखा म्हणे तो हा नांदतो पंढरी । दरूशनें उद्धरी जडजीवां ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 मज तो नवल वाटतसे जीवी । आपुली पदवी विसरले ॥१॥

कवणिया सुखा परब्रम्हा भुललें । गुंतोनी राहिलें भक्तभाके ॥२॥

निर्गुण होतें तें सगुण पैं झालें । विसरोनी गेलें आपआपणा ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा भक्तांचा कृपाळ । दीनांचा दय़ाळ पंढरीये ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 विठोबा पाहुणा आला आमुचे घरा । निंबलोण करा जीवें भावें ॥१॥

पंचप्राण ज्योती ओंवाळुनी आरती । ओंवाळीला पती रखुमाईचा ॥२॥

षड्‌रस पव्कानानें विस्तारिलें ताट । जेवूं एकवट चोखा म्हणे ॥३॥

  - संत चोखामेळा

 अनादि निर्मळ वेदांचें जें मूळ । परब्रम्हा सोज्वळ विटेवरी ॥१॥

कर दोन्ही कटी राहिलासे उभा । नीळवर्णप्रभा फांकतसें ॥२॥

आनंदाचा कंद पाऊलें साजिरी । चोखा म्हणे हरी पंढरीये ॥३॥

  - संत चोखामेळा

 सुंदर मुखकमल कस्तुरी मळवटीं । उभा देखिला तटीं भीवरेच्या ॥१॥

मकराकार कुंडलें श्रवणीं ढाळ । देती गळां वैजयंती मुक्तमाळा ॥२॥

शंख चक्र गदा पद्म चहूं करीं । गरूडवाहन हरी देखियला ॥३॥

चोखा म्हणे सर्वं सुखाचें आगर । निरा भिवरा तीर विठ्ठल उभा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 भक्तांचिया लोभा वैकुंठ सांडिलें । उभेंचि राहिले पंढरीये ॥१॥

कनवाळु उदार तो हा श्रीहरी । जडजीवा उद्धरी नामें एका ॥२॥

बांधियेलें ब्रीद तोडर चरणीं । त्रैलोक्याचा धनी पंढरीये ॥३॥

चोखा म्हणे आमुचा कैवारी विठ्ठल । नलगे काळ वेळ नाम घेतां ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 श्रीमुख चांगले कांसे पितांबर । वैजयंती हार रूळे कंठी ॥१॥

तो माझ्या जीवीचा जिवलग सांवळा । भेटवा हो डोळां संतजन ॥२॥

बहुतांचें धावणें केलें नानापरी । पुराणें ही थोरी वानिताती ॥३॥

चोखा म्हणे वेदशास्त्रांसी जो साक्षी । तोचि आम्हा रक्षी नानापरी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 अवघा प्रेमाचा पुतळा । विठ्ठल पाहा उघडा डोळा ॥१॥

जन्ममरणाची येरझारी । तुटे भवभय निर्धारी ॥२॥

ऐसा प्रताप आगळा । गाये नाचे चोखामेळा ॥३॥

  - संत चोखामेळा

 सकळा आगराचें जें मूळ । तो हा सोज्वळ विठू माझा ॥१॥

वेदांचा विचार शास्त्रांची जे गती । तोचि हा श्रीपती विठु माझा ॥२॥

कैवल्य देखणा सिद्धांचा जो राणा । भाविकासी खुणा विठू माझा ॥३॥

चोखा म्हणे माझ्या ह्रदयीं बिंबला । त्रिभुवनीं प्रकाशला विठू माझा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 बहुत कनवाळु बहु हा दयाळु । जाणे लळा पाळू भाविकांचा ॥१॥

जात वित गोत न पाहेचि कांहीं । घालावी ही पायीं मिठी उगी ॥२॥

न मागतां आभारी आपेंआप होती । भाविकासी देतो भुक्ति मुक्ति ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा लाघवी श्रीहरी । भवभय वारी दरूशने ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 उतरले सुख चंद्रभागे तटीं । पाहा वाळुवंटी बाळरूप ॥१॥

बहुता काळाचें ठेवणें योगियाचें । ध्येय शंकराचे सुख ब्रम्हा ॥२॥

जयालागीं अहोरात्र विवादती । तो भक्ताचिये प्रीतीं उभा असे ॥३॥

चोखा म्हणे सर्व सुखांचे आगर । न कळे ज्याचा पार श्रुति-शास्त्रां ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 निगमाचे शाखे आगमाचें फळ । वेद शास्त्रा बोल विठ्ठल हा ॥१॥

पुराणासी वाड योगियांचें गुज । सकळां निजबीज विठ्ठल हा ॥२॥

निगम कल्पतरू भक्तांचा मांदुस । तोही स्वयंप्रकाश विठ्ठल हा ॥३॥

चोखा म्हणे तो तूं जगाचें जीवन । संतांचें मनरंजन विठ्ठल हा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 श्रवणाचें श्रवण घ्राणाचें जें घ्राण । रसने गोडपण विठ्ठल माझा ॥१॥

वाचा जेणें उठी डोळा जेणें भेटी । इंद्रियाची राहाटी विठ्ठल माझा ॥२॥

प्राण जेणें चळे मन तेणें वोळे । शून्यातें वेगळें विठ्ठल माझा ॥३॥

आनंदी आनंद बोधा जेणें बोध । सकळां आत्मा शुद्ध विठ्ठल माझा ॥४॥

मुळाचें निजमूळ अकुळाचें कूळ । चोखा म्हणे निजफळ विठ्ठल माझा ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 देखिला देखिला योगियांचा रावो । रुक्मादेवीनाहो पंढरीचा ॥१॥

पुंडलिकासाठीं युगें अठ्ठावीस । धरोनी बाळवेष भीमातटीं ॥२॥

गाई गोपाळ वत्सें वैष्णवांचा मेळा । नाचत गोपाळ विठ्ठल छंदें ॥३॥

चोखामेळा तेथें वंदितो चरण । घाली लोटांगण महाद्वारी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 अंगिकार करी तयाचा विसर । न पडे साचार तया लागीं ॥१॥

तो हा महाराज चंद्रभागे तटी । उभा वाळुवंटी भक्तकाजा ॥२॥

अनाथा कैवारी दीना लोभपर । वागवितो भार अनाथांचा ॥३॥

चोखा म्हणे माझी दयाळू माउली । उभी ती राहिली विटेवरी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 भाविकांच्या लोभा होऊनी आर्तभूत । उभाचि तिष्ठत पंढरीये ॥१॥

काय करों प्रेम न कळे या देवा । गुंतोनिया भावा राहे सुखें ॥२॥

वर्ण अभिमान न धरी कांही चाड । भक्तिसुख गोड तयालागीं ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसी कनवाळु माउली । कृपेची साउली दीनां करी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 सर्वही सुखाचें वोतिलें श्रीमुख । त्रिभुवन नायक पंढरीये ॥१॥

कर दोन्हीं कटीं सम पाय विटे । शोभले गोमतें बाळरूप ॥२॥

जीवाचें जीवन योगियांचे धन । चोखा म्हणे मंडन तिन्ही लोकीं ॥३॥

  - संत चोखामेळा

 ज्या काणें वेद श्रुति अनुवादिती । तो हा रमापती पंढरीये ॥१॥

सुखाचें ठेवणें क्षीरसागर निवासी । तो हा पंढरीसी उभा विटे ॥२॥

भाविकाकारणें उभवोनी हात । उदारपणें देत भक्ति-मुक्ति ॥३॥

न पाहे उंच नीच याती कुळ । स्त्री क्षूद्र चांडाळ सरते पायीं ॥४॥

चोखा म्हणे ऐसा भावाचा भुकेला । म्हणोनियां स्थिरावला भीमातटीं॥५॥

  - संत चोखामेळा

 श्रीमुखाची शोभा कस्तुरी मळवट । उभा असे नीट विटेवरी ॥१॥

कर दोनीं कटीं कुंडल झळकती । तेज हे फांकती दशदिशा ॥२॥

वैजयंती माळा चंदनाची उटी । टिळक लल्लाटीं कस्तुरीचा ॥३॥

चोखा म्हणे माझ्या जीवींचा जीवनु । पाहतां तनु मनु भुलोनी जाय ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 करी सूत्र शोभे कटावरी । तोचि हा सोनार नरहरी ॥१॥

पायीं वाजती रूणझुण घंटा । तोचि नामयाचा नागर विठा ॥२॥

काम चरणींचा तोडरू । परिसा ऊठतसे डीगरू ॥३॥

दक्षिण चरणीचा तोडरू । जयदेव पदाचा गजरू ॥४॥

विठेवरी चरण कमळा । तो जाणा चोखामेळा ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 व्यापक व्यापला तिन्हीं त्रिभुवनीं । चारी वर्ण बाणी विठू माझा ॥१॥

पंचप्राण ज्योती ओंवाळुनी आरती । ओंवाळीला पती रखुमाईचा ॥२॥

षड्ररस पव्कानानें विस्तारिलें ताट । जेवूं एकवट चोखा म्हणे ॥३॥

  - संत चोखामेळा

 आपुलिया सुखा आपणचि आला । उगलाचि ठेला विटेवरी ॥१॥

तें हें सगुण रूप चतुर्भुज मूर्ति । शंख चक्र हातीं गदा पद्म ॥२॥

किरीट कुंडलें वैजयंती माळा । कांसे सोनसळा तेज फाके ॥३॥

चोखा म्हणे सर्व सुखाचें आगर । रूप मनोहर गोजिरें तें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आणिक दैवतें देतीं काय बापुडीं । काय याची जोडी इच्छा पुरे ॥१॥

तैसा नव्हे माझा पंढरीचा राजा । न सांगता सहजा इच्छा पुरे ॥२॥

न लगे आटणी तपाची दाटणी । न लगे तीर्थाटणी काया क्लेश ॥३॥

चोखा म्हणे नाम जपतां सुलभ । रुक्मिणीवल्लभ जवळी वसे ॥४॥

  - संत चोखामेळा

अहो पंढरीराया विनवितों तुज । अखंड संतरज लागो मज ॥१॥

नामाची आवडी उच्चार हा कंठी । करी कृपा दृष्टी मजवरी ॥२॥

पंगतीचे शेष उच्छिष्ट प्रसाद । तेणें सर्व बाध हरे माझा ॥३॥

चोखा म्हणे माझा हाचि नवस । पुरवी सावकाश देवराया ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 मुळींचा संचला आला गेला कोठें । पुंडलीक पेठे विटेवरी ॥१॥

विठोबा देखणा विठोबा देखणा । योगियांचा राणा पंढरिये ॥२॥

भाविका कारणें उभारोनि हात । वाट जो पहात अनुदिनी ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा भक्तांचा कृपाळ । दीनांचा दयाळ पंढरीये ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 ज्या सुखाकारणें योगी शिणताती । परी नव्हे प्राप्ती तयांलागी ॥१॥

तें प्रेमभावें पुंडलिका वोळलें । उघडेंचि आलें पंढरीये ॥२॥

कर ठेवोनी कटीं उभा पाठीमागें । भक्ताचिया पांगे बैसेचि ॥३॥

युग अठ्ठावीस होऊनिया गेलें । नाहीं पालटलें अद्यापवरी ॥४॥

चोखा म्हणे ऐसा कृपाळु श्रीहरी । कीर्ति चराचरीं वानिताती ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 अनाम जयासी तेचं रूपा आलें । उभें तें राहिलें विटेवरी ॥१॥

पुंडलिकाच्या प्रेमा युगे अठ्ठावीस । समचरणी वास पंढरीये ॥२॥

चोखा म्हणे ऐसा भक्तांचा कनवाळू । जाणे लळा पाळू भाविकांचा ॥३॥

  - संत चोखामेळा

 चोखट चांग चोखट चांग । एक माझा पांडुरंग ॥१॥

सुख तयाचे चरणीं । अवघी सुकृतांची खाणी ॥२॥

महापातकी नासले । चोखट नाम हें चांगले ॥३॥

महाद्वारी चोखामेळा । विठ्ठल पाहातसे डोळां ॥४॥

  - संत चोखामेळा

अगाध हे कीर्ति विठ्ठला तुमची । महिमा आणिकांची काय सांगों ॥१॥

पुराणें भागलीं नेति नेति शब्द । श्रुतीचा अनुवाद खुंटलासे ॥२॥

शेषादिकां जेथें न कळेचि अंत । तेथें ती पतित काय वानूं ॥३॥

चोखा म्हणे माझा नाहीं अधिकार । कैसा हा विचार होईल नेणों ॥४॥

  - संत चोखामेळा

इतुकेंचि देई रामनान मुखीं । संतांची संगती सेवा सार ॥१॥

निरंतर घोष जयाचे मंदिरीं । तयाचिये घरी सुखे मज ॥२॥

उच्छिष्ट धणिवरी पोटभरी घाये । दुजी नको सोय देवराया ॥३॥

चोखा म्हणे माझी पुरवावी आळी । माय तूं माउली कृपाळु देवा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आतां कासया हा दाखवितां खेळ । म्यां तंव सकळ जाणितला ॥१॥

जेथें ब्रम्हादिक वेडे पिसे झाले । न कळे वहिलें तयांलागीं ॥२॥

कोणासी हा पार न कळे तुमचा । काय बोलों वाचा कीर्ति तुमची ॥३॥

चोखा म्हणे तुमचा अवित हा खेळ । भुललें सकळ ब्रम्हांडचि ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 काय हें मातेसी बाळें शिकवावें । आपुल्या स्वभावें वोढतसे ॥१॥

तैसाच प्रकार तुमचीये घरीं । ऐसीच निर्धारी आली वाट ॥२॥

तेचि आजी दिसे वोखटें कां झालें । संचिताचें बळें दिसे ऐसें ॥३॥

चोखा म्हणे हा तो तुम्हां नाहीं बोल । आमुचें सखोल कर्म दिसे ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आतां कोठवरी करूं विवंचना । कां हे नारायणा तुम्हां न कळे ॥१॥

सांपडलों जाळीं गुंतलोंसे गळी । जीव हळहळीं वाऊगाचि ॥२॥

कामक्रोधांचे सांपडलों हातीं । बहुत फजीति होय तेणें ॥३॥

नेणों कैसें दु:ख पर्वतायेवढें । सुख राई पाडें झालें मज ॥४॥

चोखा म्हणे तुमचें नाम न ये वाचे । बहु संकल्पाचें वोझें माथा ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 असेंच करणें होतें तुला । तरी का जन्म दिला मला ॥१॥

जन्म देवोनी सांडिलें । कांहो निष्ठुर मन केलें ॥२॥

कोठें गेला माझे वेळीं । केलें कोणाचें सांभाळी ॥३॥

चोखा म्हणे देवा । नको मोकलूं केशवा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आतां नकां भरोवरी । तूं तों उदार श्रीहरी ॥१॥

शरणांगता पायापाशीं । अहर्निशी राखावें ॥२॥

ब्रीद गाजे चराचरीं । कृपाळु हरि दीनांचा ॥३॥

चोखा म्हणे भरंवसा । दृढ सरसा मानला ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 किती धांवाधांवी करावी कोरडी । न कळें कांहीं जोडी हानि लाभ ॥१॥

जे जे करितों तें तें फलकट । वाउगेंचि कष्ट दु:ख भोगी ॥२॥ 

निवांत बैसोनी नामाचें चिंतन । करूं जातां मन स्थिर नाहीं ॥३॥

दान धर्म करूं तो नाहीं धन पदरीं । जन्माचा भिकारी होउनी ठेलों ॥४॥

चोखा म्हणे ऐसा करंटा मी देवा । काय तुझी सेवा करूं आतां ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 कशासाठीं तुम्हां शरण रिघावें । आमुचें वारावें सुख दु:ख ॥१॥

आमुचें संचित भोग क्रियामान । तुमचें कारण तुम्हीं जाणा ॥२॥

आमुचा तों येथें खुंटलासे लाग । न दिसे मारग मोकळाचि ॥३॥

चोखा म्हणे काय करूं आतां । तुमची हे सत्ता अनावर ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 कोण माझा आतां करील परिहार । तुजवीण डोंगर उतरी कोण ॥१॥

तूं वो माझी माय तूं वो माझी माय । दाखवीं गे पाय झडकरी ॥२॥

बहु कनवळा तुझिया गा पोटीं । आतां नको तुटी करूं देवा ॥३॥

चोखा म्हणे मज घ्यावें पदरांत । ठेवा माझें चित्त तुमचें पायीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 करोनियां दया । सांभाळा जी देवराया ॥१॥

मी तो पतीत पतीत । तुमचाचि शरणांगत ॥२॥

लाज येईल तुमचे नांवा । मज उपेक्षितां देवा ॥३॥

आपुलें जतन । करा अभय देवोन ॥४॥

चोखा म्हणे हरि । आतां भीड न धरीं ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 जनक तूं माझा जननी जगाची । करूणा आमुची कां हो नये ॥१॥

कासया संसार लावियेला पाठीं । पडलीसे तुटी तुमची माझी ॥२॥

जन्म जरा मरण आम्हां सुख दु:ख । पाहासी कौतुक काय देवा ॥३॥

गहिंवरूनी चोखा उभा महाद्वारीं । विनवी जोडूनि करीं विठोबासी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आतां कोठवरी । भीड तुमची धरूं हरि ॥१॥

दार राखीत बैंसलों । तुम्ही दिसे मोकलिलों ॥२॥

ही नीत नव्हे बरी । तुमची साजे तुम्हा थोरी ॥३॥

चोखा म्हणे काय बोलों । आमुचे आम्ही वायां गेलों ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 अधिकार माझा निवेदन पाई । तुम्ही तो गोसावी जाणतसां ॥१॥

अवघ्या वर्णा माजी हीन केली जाती । विटाळ विटाळ म्हणती क्षणोक्षणीं ॥२॥

कोणीही अंगिकार न करिती माझा । दूर हो जा अवघे म्हणती ॥३॥

चोखा म्हणे तुम्ही घ्याला पदरीं । तरीच मज हरी सुख होय ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आम्ही कोणावरी सत्ता । करावी बा पंढरीनाथा । 

होईल साहाता दुजा । तत्त्वता तो सांगा ॥१॥

तूंचि बळिया शिरोमणि । आहेसि या त्रिभुवनीं । 

देवाधिदेव मुगुटमणि । कींव भाकणें यासाठीं ॥२॥

केला माझा अंगिकार । आतां कां करितां अव्हेर । 

तुमचा तुम्ही साचार । करा विचार मायबापा ॥३॥

जन्मोजन्मींचा पोसणा । तुमचाचि नारायणा । 

भाकितों करुणा । आना मना चोखा म्हणे ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 कांहो केशिराजा दूजे पैं धरितां । हें तों आश्रर्यता वाटे मज ॥१॥

एकासी आसन एकासी वसन । एक तेचि नग्न फिरताती ॥२॥

एकासी कदान्न एकासी मिष्टान्न । एका न मिळे कोरान्न मागतांचि ॥३॥

एकासीं वैभव राज्याची पदवी । एक गांवोगांवीं भीक मागे ॥४॥

हाचि न्याय तुमचें दिसतो कीं घरीं । चोखा म्हणे हरी कर्म माझें ॥५॥

  - संत चोखामेळा

जगामध्यें दिसे बरें की वाईट । ऐसाचि बोभाट करीन देवा ॥१॥

आतां कोठवरी धरावी हे भीड । तुम्हीं तो उघड जाणतसां ॥२॥

ब्रीदाचा तोडर बांधलासे पायीं । त्रिभुवनीं ग्वाही तुमची आहे ॥३॥

चोखा म्हणे जेणें न ये उणेपण । तेंचि तें कारण जाणा देवा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 देवा कां हें साकडें घातिलें । निवारा हें कोडें माझें तुम्ही ॥१॥

समर्थे आपुल्या नामासी पाहावें । मनीं उमजावें आपुलिया ॥२॥

यातिहीन आम्हां कोण अधिकार । अवघे दूरदूर करिताती ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा हीन नरदेह । पडिला संदेह काय करूं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 कळेल तैसे बोल तुजचि बोलेन । भीड मी न धरीन तुझी कांहीं ॥१॥

काय करूं देवा दाटलों जाचणी । न या चक्रपाणी सोडवण्या ॥२॥

कोठवरी धांवा पोकारूं केशवा । माझा तंव हेवा खुंटलासे ॥३॥

चोखा म्हणे आतां पुरे चाळवण । आमुचें कारण जाणों आम्हीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 जन्मांची वेरझारी । तुम्हांविण कोण वारी । 

जाचलों संसारी । सोडवण करी देवराया ॥१॥

शरण शरण पंढरीराया । तुम्हां आलों यादवराया । 

निवारोनियां भया । मज तारा या सागरीं ॥२॥

तुम्हांविण माझें कोडें । कोण निवारी सांकडें । 

मी तों झालों असे वेडे । उपाय पुढें सुचेना ॥३॥

चोखा म्हणे दीनानाथा । आतां निवारीं हे भवव्यथा ।

 म्हणोनी ठेवितसें माथा । चरणांवरी विठूच्या ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 तुम्हीं वाढविलें तुम्हीं पोसियेलें । तुम्हींच दाविलें जग मज ॥१॥

तुमचा प्रकार तुमचा तुम्ही जाणा । आमुचिया खुणा जाणों आम्हीं ॥२॥

तुम्हांसी तों भीड कासयाची देवा । हेचि केशवा सांगा मज ॥३॥

चोखा म्हणे काय बोलूं येयावरी । माझा तूं कैवारी देवराया ॥४॥ 

  - संत चोखामेळा

 कवणावरी आतां देऊं हें दूषण । माझें मज भूषण गोड लागे ॥१॥

गुंतलासे मीन विषयाचें गळीं । तैसा तळमळी जीव माझा ॥२॥

गुंतला हरिण जळाचिया आशा । तो गळां पडे फांसा काळपाश ॥३॥

वारितां वारेना सारितां सारेना । कितीसा उगाणा करूं आतां ॥४॥

चोखा म्हणे ऐसा पडलों प्रवाहीं । बुडतसों डोहीं भवाचिया ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 आतां याचा अर्थ (संग) पुरे पुरे देवा । येऊं द्या कनवाळा तुम्हांलागी ॥१॥

गुंतलोंसे काढा यांतोनी बाहेरी । माझें तो हरि कांही न चाले ॥२॥

वारंवार करुणा करितों देवराया । कां न ये कनवाळा तुम्हां लागीं ॥३॥

चोखा म्हणे आतां न करा उदास । पुरवावी आस मायबापा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 अहो पतित पावना पंढरीच्या राया । भक्त विसाविया मायबापा ॥१॥

धांवे दुडदुडा आपुलिया काजा । येई गरुडध्वजा मायबापा ॥२॥

दाही दिशा उदास तुम्हांविण झाल्या । न करीं पांगिला दुजीयासी ॥३॥

चोखा म्हणे मज दावीं आतां वाट । मग मी बोभाट न करी कांही ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 अहो करुणाकरा रुक्मिणीच्या वरा । उदारा धीरा पांडुरंगा ॥१॥

काय म्यां पामरें वानावें जाणावें । न कळे कैसें गावें नाम तुमचें ॥२॥

विध अविध कोणता प्रकार । न नेणों कळे साचार मजलागीं ॥३॥

चोखा म्हणे मज कांहींच न कळे । उगाचि मी लोळे महाद्वारीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 धरोनी विश्वास राहिलेसें द्वारीं । नाम श्रीहरी आठवीत ॥१॥

कळेल तैसें करा जी दातारा । तारा अथवा मारा पांडुरंगा ॥२॥

मी तंव धरणें घेवोनी बैसलों । आतां बोलों येयापरी ॥३॥

चोखा म्हणे माझा हाचि नेम आतां । तुम्ही कृपावंत सिद्धि न्यावा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आतां कणकण न करी वाउगी । होणार तें जगीं होउनी गेलें ॥१॥

दारीं परवरी झालोसे पोसणा । तुम्हांसी करुणा न ये कांहीं ॥२॥

होयाचें ते झालें असो कां उदास । धरोनिया आस राहों सुखी ॥३॥

चोखा म्हणे मज हेंचि बरें दिसे । न लावीं पिसें जीवा कांही ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 जिकडे पाहे तिकडे बांधलोंसे हरी । सुटायाचा करी बहु यत्न ॥१॥

परी तें वर्म मज न कळे कांहीं । अधिंकचि डोहीं बुडतसे ॥२॥

एका पुढें एक पडती आघात । सारितां न सरत काय करूं ॥३॥

चोखा म्हणे येथें न चलेंचि कांही । धांवे माझे आई विठाबाई ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 काय हें दु:ख किती ह्या यातना । सोडवी नारायणा यांतोनियां ॥१॥

जन्मावें मरावें हेंचि भरोवरी । चौर्‍यांशीची फेरी भोगाभोग ॥२॥

तुम्हांसी करुणा न ये माझी देवा । चुकवा हा गोवा संसाराचा ॥३॥

चोखा म्हणे माझा निवारावा शीण । म्हणोनी लोटांगण घाली जीवें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 तुम्हांसी शरण बहुत मागं आले । तयांचे साहिले अपराध ॥१॥

तैसा मी पामर यातिहीन देवा । माझा तो कुढावा करा तुम्ही ॥२॥

नाहीं अधिकार उच्छिष्टा वेगळा । म्हणवोनी कळवळा पाळा माझा ॥३॥

चोखा म्हणे मज कांहीं तें न कळे । नामाचिया बळें काळ कंठी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आन साधनें सायास । कांहीं न करीं आयास ।

नामाचाचि उल्हास । ह्रदयीं वास असावा ॥१॥

हेचि मागतसे देवा । हीच माझी भोळी सेवा । 

पायांसी केशवा । हाचि हेवा मानसीं ॥२॥

जन्म देई संताघरीं । उच्छिष्टाचा अधिकारी । 

आणिक दुजी थोरी । दारीं परवरी लोळेन ॥३॥

नका मोकलूं दातारा । विनंती माझी अवधारा । 

अहो रुक्मादेवीवरा । आवरा पसारा चोखा म्हणे ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आपुल्या आपण सांभाळोनी घ्यावें । आहे नाहीं ठावें तुम्हां सर्व ॥१॥

वायांचि करणें लौकिकाचा गोवा । कोठवरी देवा बोलणें हें ॥२॥

अंगा नाहीं आलें तंव तें साहालें । खादलें पचलें तरी तें हित ॥३॥

चोखा म्हणे तुमचें तुम्हासी सांगणें । माझें यांत उणें काय होतें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 धरोनिया आशा टाकिलासे ठाव । अवघाचि वाव झाला दिसे ॥१॥

कवणासी सांकडें सांगूं पंढरीराया । कांहो न ये दया माझी तुम्हां ॥२॥

बाळकाचे परी लडिवाळपणें । तुमचें पोसणें मी तों देवा ॥३॥

चोखा म्हणे मज तुम्ही मोकलितां । काय आमुची कथा आतां चाले ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 कांहीं तरी अभय न मिळे उत्तर । ऐसे कां निष्ठुर झालां तुम्ही ॥१॥

मी तों कळवळोनी मारितसे हांक । तुम्हां पडे धाक कासयाचा ॥२॥

बोलोनी उत्तरें करी समाधान । ऐवढेंचि दान मज द्यावें ॥३॥

चोखा म्हणे माझी पुरवावी आस । न करी उदास माझे माये ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 जयांचियासाठीं जातो वनाप्रती । ते तों सांगाती येती बळें ॥१॥

जयांचियासाठीं टाकिला संसार । ते तों बलवत्तर पाठीं येती ॥२॥

जयाचिया भेणें घेतिलें कपाट । तो तेणें वाट निरोधिली ॥३॥

जयाचिया भेणें त्यागियेलें जग । तो तेणें उद्योग लावियेला ॥४॥

चोखा म्हणे नको होऊं परदेशी । चिंतीं विठोबासी ह्रदयामाजी ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 अखंड माझी सर्व जोडी । नामोच्चार घडोघडी । 

आतां न पडे सांकडीं पडो कबाडी वाया दु:खाचिया ॥१॥

हाचि मानिला निर्धार । आतां न करी वाउगा विचार । 

वायां काय बा करकर । धरोनी धीर बैसलों ॥२॥

धरणें घेऊनि तुमचे द्वारीं । बैसेन उगाच मी गा हरी । 

कांही न करीं भरोवरी । नाम हरी गाईन ॥३॥

तुमची लाज तुम्हांसी । आपुलिया थोरपणासी । 

ब्रीद बांधिलें चरणासी । तें चोख्यासी दाखवीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 अवघॆं मंगळ तुमचें गुणनाम । माझा तो श्रम पाहातां जाये ॥१॥

गोड हें गोजिरें नाम तुमचें देवा । आठव हा द्यावा मजलागीं ॥२॥

या परतें मागणें दुजें नाहीं आतां । पुरवावी अनाथनाथा आळी माझी ॥३॥

चोखा म्हणे देवा होउनी उदार । ठेवा कृपाकर माथां माझ्या ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 बरें हें वाईट आहे माझे भाळीं । तें सुखें हो बळी जीवें माझ्या ॥१॥

आतां कोणावरी रूसों नये देवा । भोग तो भोगावा आपुलाची ॥२॥

आहे जें संचित तैसें होत जात । वाउगा वृत्तांत बोल काय ॥३॥

चोखा म्हणे आतां बहु लाज वाटे । झालें जें वोखटें कर्म माझें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 भ्रमण न करितां भागलों जी देवा । न मिळे विसावा मज कोठें ॥१॥

लागलेंसे कर्म आमुचे पाठारीं । आतां कोणावरी बोल ठेऊं ॥२॥

सांपडलों वैरियाचे भांडवली । न कळे चिखलीं रोवियेलों ॥३॥

चोखा म्हणे अहो पंढरीनिवासा । तुम्हाविण फांसा उगवी कोण ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 वारंवार किती करूं करकर । माझा तंव आधार खुंटलासे ॥१॥

न बोलावें आतां हेंचि शहाणपण । होउनी पाषाण पडो द्वारीं ॥२॥

केव्हां तरी तुम्हां होईल आठवणे । हाचि एक भाव धरूं आतां ॥३॥

चोखा म्हणे मग येशील गिवसित । तोंवरी चित्त दृढ करूं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 नाहीं देह शुद्ध याति अमंगळ । अवघे वोंगळ गुण दोष ॥१॥

करूं जातां विचार अवघा अनाचार । आणिक प्रकार काय बोलूं ॥२॥

वाणी नाहीं शुद्ध धड न ये वचन । धि:कारिती जन सर्व मज ॥३॥

अंगसंग कोणी जवळ न बैसे । चोखा म्हणे ऐसे जीवित माझें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 माझा तंव अवघा खुंटला उपाय । रिता दिसे ठाव मजलागीं ॥१॥

करितोचि दिसे अवघेचि वाव । सुख दु:ख ठाव अधिकाधिक ॥२॥

लिगाडाची माशी तैसी झाली परी । जाये तळीवरी सुटका नव्हे ॥३॥

चोखा म्हणे अहो दीनांच्या दयाळा । पाळा कळवळा माझा देवा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 साच जें होतें तें दिसोनियां आलें । आतां मी न बोले तुम्हां कांहीं ॥१॥

तुमचें उचित तुम्हींच करावें । आम्हीं सुखें पाहावें होय तैसें ॥२॥

विपरीत सुपरीत तुमचीय़े घरीं । तुमची तुम्हां थोरी बरी दिसे ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा हा नवलाव । न कळेचि भाव ब्रम्हादिका ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 नेणों तुमचे मन कठिण कां झालें । मज कांहीं न कळे पूर्व कर्म ॥१॥

किती आठवण मागिलाचि करूं । तेणें पडे विचारू पुढीलासी ॥२॥

आतां अवघड दिसतें कठीण । मनाचें हें मन चिताडोहीं ॥३॥

चोखा म्हणे काय करूं तें आठवेना । निवांत वासना कई होय ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 मी तो विकलों तुमचिये पायीं । जीवभाव सर्वहि अर्पियेला ॥१॥

माझा मीच झालों उतराई देवा । तुमचें तुम्हीं पाहा आम्हांकडे ॥२॥

नव मास माता वोझें वाहे उदरीं । तैसीच ही परी तुमची माझी ॥३॥

अपत्य आपुलें फिरे देशोदेशीं । ही लाज कोणासी चोखा म्हणे ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 बावरलें मन करीं धांवा धावी । यांतुनी सोडवीं देवराया ॥१॥

लागलासे चाळा काय करूं आतां । नावरे वारितां अनावर ॥२॥

तुमचें लिगाड तुम्हींच वारावें । आम्हांसी काढावें यांतोनियां ॥३॥

चोखा म्हणे तरीच जीवा होय सुख । नका आतां दु:ख दाऊं देवा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

संसाराचें नाहीं भय । आम्हां करील तो काय । 

रात्रंदिवस पाय । झालों निर्भय आठवितां ॥१॥

आमुचें हें निजधन । जोडियेले तुमचे चरण । 

आणि संतांचें पूजन । हेंचि साधन सर्वथा ॥२॥

कामक्रोधादिक वैरी । त्यांसी दवडावे बाहेरी । 

आशा तृष्णा वासना थोरी । पिडिती हरी सर्वदा ॥३॥

आतां सोडवी या सांगासी । न करीं पांगिला आणिकांसी । 

चोखा म्हणे ह्रषिकेशी । अहर्निशीं मज द्यावें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 हीन याती माझी देवा । कैसी घडे तुझी सेवा ॥१॥

मज दूर दूर हो म्हणती । तुज भेटूं कवण्या रीती ॥२॥

माझा लागतांचि कर । सिंतोडा घेताती करार ॥३॥

माझ्या गोविंदा गोपाळा । करूणा भाकी चोखामेळा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 बरें झालें येथें आलोंसे सायासें । सुख दु:ख लेशे भोगोनियां ॥१॥

मागिला लागाचें केलेंसे खंडण । तेणें समाधान वृत्ति होय ॥२॥

एकसरें मन ठेविले बांधोनी । निवांत चरणीं तुमचीया ॥३॥

चोखा म्हणे काम क्रोध तोडियेले । येर ते ही केले देशधडी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 नेत्रीं अश्रूधारा उभा भीमातीरीं । लक्ष चरणावरी ठेवोनियां ॥१॥

कां गा मोकलीलें न येसी गा देवा । काय मी केशवा चुकलोंसे ॥२॥

नेणें करूं भक्ति नेणें करूं सेवा । न येसी तूं देवा कळलें मज ॥३॥

चोखा म्हणे माझ्या जीविचा विसावा । पुकारितों धावां म्हणोनियां ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 तुमच्या चरणी जें कांही आहे । तें सुख पाहे मज द्यावें ॥१॥

सर्वांसी विश्रांति तेथें मन ठेवीं । तें सुख शांति देई मज देवा ॥२॥

सर्वांभूती दया संतांची ते सेवा । हेंचि देई देवा दुजें नको ॥३॥

चोखा म्हणे आणिक दुजें नको कांहीं । जीव तुझे पायीं देईन बळी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 समर्थांसी रंकें शिकवण जैशी । माझी वाणी तैशी बडबड ॥१॥

शुभ हें अशुभ न कळे बोलतां । परि करीं सत्ता लंडपणें ॥२॥

उच्छिष्टाची आशा भुंकतसे श्वान । तैसा मी एक दिन आहें तुमचा ॥३॥

चोखा म्हणे एका घासाची चाकरी । करितों मी द्वारीं तुमचीया ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 भवाचिया भेणें येतों काकुळती । धांवे करुणामूर्ति देवराया ॥१॥

पडीलोंसे माया मोहाचीये जाळीं । येवोनी सांभाळी देवराया ॥२॥

कवणाची असा पाहूं कोणीकडे । जीविचें सांकडें वारीं देवा ॥३॥

गहिंवर नावरे चोखियाचे मनीं । धांवें चक्रपाणी देवराया ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 धांव घाली विठु आतां चालुं नको मंद । मज मारिती बडवे कांहीतरी अपराध ॥१॥

विठोबाचा हार तुझ्या कंठी कैसा आला । शिव्या देऊनी मारा म्हणती देव कां बाटला ॥२॥

तुमचे दारीचा कुतरा नका मोकलूं दातारा । अहो चक्रपाणी तुम्ही आहां जीमेदारा ॥३॥

कर जोडोनी चोखा विनवितो देवा । बोलिलो उत्तर याचा राग नसावा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 श्वान अथवा सुकर होका मार्जार । परी वैष्णवाचें घर देईं देवा ॥१॥

तेणें समाधान होय माझ्या जीवा । न भाकीं कींव आणिकासी ॥२॥

उच्छिष्ट प्रसाद सेवीन धणिवरी । लोळेन परवरी कवतुकाने ॥३॥

चोखा म्हणे कोणी जातां पंढरीसी । दंडवत त्यासी घालीन सुखें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 मजचि कां करणें लागला विचार । परी वर्म साचार न कळे कांही ॥१॥

कैशी करुं सेवा आणिक ते भक्ति । न कळे विरक्ति मज कांही ॥२॥

आणिक तो दुजा नाहीं अधिकार । कैसा हा विचार करूं आतां ॥३॥

चोखा म्हणे बहु होती आठवण । कठिण कठिण पुढें दिसे ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 सुखाचिया लागीं करितों । तो अवघेंचि वाव येतें ॥१॥

करितां तळमळ मन हें राहिना । अनावर जाणा वासना हे ॥२॥

अवघेचि सांकडें दिसोनियां आलें । न बोलावें तें भलें कोणा पुढें ॥३॥

चोखा म्हणे मी पडिलों गुर्‍हाडीं । सोडवी तातडी यांतूनीयां ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 माया मोहोजाळे गुंतलोंसे बळें । यांतोनी वेगळें करीं गा देवा ॥१॥

न कळेचि स्वार्थ अथवा परमार्थ । बुडालोंसे निभ्रांत याचमाजी ॥२॥

न घडे देवार्चन संतांचें पूजन । मन समाधान कधीं नव्हे ॥३॥

नसतेचि छंद लागती अंगासी । तेणें कासावीस जीव होय ॥४॥

चोखा म्हणे याही चोरें नागविलों । माझा मीचि झालो शत्रु देवा ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 यातीहीन मज म्हणती देवा । न कळे करूं तुमची सेवा ॥१॥

आम्हां नीचांचे तें काम । वाचें गावें सदां नाम ॥२॥

उच्छिष्टाची आस । संत दासाचा मी दास ॥३॥

चोखा म्हणे नारायण । पदरीं घेतलें मज दीना ॥४॥

  - संत चोखामेळा

धीर माझे मना । नाहीं नाहीं नारायण ॥१॥

बहुचि जाचलों संसारें । झालों दु:खाचे पाझरे ॥२॥

भोग भोगणें हें सुख । परि शेवटीं आहे दु:ख ॥३॥

भारवाही झालों । वाउग्या छंदा नागवलों ॥४॥

दया करा पंढरीराया । चोखा लागतसे पायां ॥५॥

  - संत चोखामेळा

 माझा मी विचार केला असे मना । चाळवण नारायणा पुरें तुमचें ॥१॥

तुम्हांवरी भार घातिलेंसें वोझें । हेंचि मी माझें जाणतसें ॥२॥

वाउगें बोलावें दिसे फलकट । नाहीं बळकट वर्म आंगीं ॥३॥

चोखा म्हणे सुखें बैसेन धरणा । तुमच्या थोरपणा येईल लाज ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आला नरदेहीं पाहीं । शुद्धी नेणें ठायींचे ठायीं ॥१॥

करी प्रपंच काबाड । भार वाही खर द्वाड ॥२॥

न ये राम नाम मुखीं । नाहीं कधीं संत ओळखी ॥३॥

करी वाद अपवाद । नाही अंत:करण शुद्ध ॥४॥

मळ नासोनि निर्मळ । चोखा म्हणे गंगाजळ ॥५॥

 - संत चोखामेळा

 आपुला विचार न कळे जयांसी । ते या संसाराशी पशू आले ॥१॥

पशूचा उपयोग बहुतांपरी आहे । हा तो वायां जाय नरदेह ॥२॥

परि भ्रांति भुली पडलीसे जीवा । आवडी केशवा नाठविती ॥३॥

चोखा म्हणे नाम जपतां फुकाचें । काय याचें वेचे धन वित्त ॥४॥

 

  - संत चोखामेळा

 घरदार वोखटें अवघें फलकटें । दु:खाचें गोमटें सकळही ॥१॥

नाशिवंतासाठी रडती रांडा पोरें । काय त्याचें खरें स्त्री पुत्र ॥२॥

लावूनियां मोह भुलविलें आशा । त्याचा भरंवसा धरिती जन ॥३॥

सकळही चोर अंती हे पळती । चोखा म्हणे कां न गाती रामनाम ॥४॥

 - संत चोखामेळा

 अखंड समाधी होउनी ठेलं मन । गेलें देहभान विसरोनी ॥१॥

विधिनिषेध भेणें न मोडे समाधी । तुटली उपाधी लिगाडाची ॥२॥

चालतां बोलतां न मोडे समाधी । मूळ अंतरशुद्धी कारण हें ॥३॥

चोखा म्हणे ऐसा समाधी सोहळा । जाणे तो विरळा लक्षामाजीं ॥४॥

 - संत चोखामेळा

 उदंड नागवले वाहावले पुरीं । ऐसी याची थोरी काय सांगों ॥१॥

ब्रम्हादिक जेणें बहु नागविले । सिद्ध ऋषि भुलविले येणें देख ॥२॥

इंद्रादि चंद्रा लावियेले काळें । कामाचिया बळें अहिल्येसी ॥३॥

प्रत्यक्ष शूळपाणि तपियां मुगुटमणी । तो हिंडविला वनीं भिल्लणीमागें ॥४॥

वृंदेचे घरीं विष्णु धरणें करी । अभिलाष करी मनें धरिला ॥५॥

चोखा म्हणे येणें बहु नाडियेले । काय आतां बोल जाय पुढें ॥६॥

- संत चोखामेळा

 असोनि नसणें संसाराचे ठाईं । हाचि बोध पाहीं मना घ्यावा ॥१॥

संतांची संगती नामाची आवडी । रिकामी अर्ध घडी जावों नेदी ॥२॥

काम क्रोध सुनेपरी करी दूरी । सहपरिवारी दवडी बापा ॥३॥

चोखा म्हणे सुख आपेआप घरा । नाहीं तर फजीतखोरा जासी वायां ॥४॥

 - संत चोखामेळा

 असोनि नसणें या नांव स्वार्थ । येथेंचि परमार्थ सुखी होय ॥१॥

स्वार्थ परमार्थ आपुलेची देहीं । अनुभवोनि पाहीं तुझा तूंची ॥२॥

सुख दु:ख दोन्ही वाहूं नको ओझें । मी आणि माझें परतें सारीं ॥३॥

चोखा म्हणे तोचि योगियांचा राणा । जिहीं या खुणा अनुभविल्या ॥४॥

 - संत चोखामेळा

 कोणें देखियेलें जग । पांडुरंगा मी नेणें ॥१॥

मौन्यें पारूषली वाणी । शब्द खाणी विसरली ॥२॥

एका आधी कैचे दोन । मज पासोन मी नेणें ॥३॥

चोखामेळा म्हणती संत । हे ही मात उपाधी ॥४॥

 - संत चोखामेळा

योग याग जप तप अनुष्ठान । नामापुढें शीण अवघा देखे ॥१॥
नामचि पावन नामचि पावन । अधिक साधन दुजें नाहीं ॥२॥
कासया फिरणें नाना तीर्थाटणी । कासया जाचणी काया क्लेश ॥३॥
चोखा म्हणे सुखे जपता विठ्ठल । सुफळ होईल जन्म त्याचा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

पाहतां पाहतां वेधियेला जीव । सुखाचा सुखसिंधु पंढरीराव ॥१॥

माझा हा मीपणा हरपला जाणा । कळल्या आगम निगमाच्या खुणा ॥२॥

भवसागराचा दाता । विठ्ठल विठ्ठल वाचे म्हणतां ॥३॥

उभा राहुनि महाद्वारीं । चोखामेळा दंडवत करी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

मोहळा मक्षिका गुंतली गोडीसी । तैशापरी मानसीं नाम जपे ॥१॥
मग तुज बंधन न घडे सर्वथा । राम नाम म्हणतां होसी मुक्त ॥२॥
न करी कायाक्लेश उपवास पारणें । नाम संकीर्तनें कार्यसिद्धी ॥३॥
चोखा म्हणे एकांतीं लोकांती नाम जपे श्रीराम । तेणें होसी निष्काम इये जनीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

केला अंगिकार । उतरिला माझा भार ॥१॥
अजामेळ पापराशी । तो ही नेला वैकुंठासी ॥२॥
गणिका नामेंचि तारिली । चोखा म्हणे मात केली ॥३॥

  - संत चोखामेळा

वोखटें गोमटें असोत नरनारी । दोचि अक्षरीं पावन होती ॥१॥
न लगे अधिकार वर्णावर्ण धर्म । नाम परब्रम्हा येचि अर्थीं ॥२॥
योगायोगादि जपतप कोटी । एक नाम होठीं घडे तेंचि ॥३॥
चोखा म्हणे ऐसा आहे शिष्टाचार । नाम परिकर श्रीरामाचें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

भेदाभेद कर्म न कळे त्याचें वर्म । वाऊगाचि श्रम वाहाती जगीं ॥१॥
नामापरता मंत्र नाहीं त्रिभुवनीं । पाप ताप नयनीं न पडेचि ॥२॥
वेदाचा अनुभव शास्त्रांचा अनुवाद । नामचि गोविंद एक पुरे ॥३॥
चोखा म्हणे मज कांहींच न कळे । विठ्ठलाचे बळें नाम घेतों ॥४॥

  - संत चोखामेळा

माझ्या तो मनें केलासे विचार । आणिक प्रकार नेणें कांही ॥१॥
नाम वेळोवेळां आठवावे वाचे । दुजें आणिकांचें भय नाहीं ॥२॥
आवडी बैसली विठूचे चरणीं । आतां दुजेपणीं नाहीं गोष्टी ॥३॥
चोखा म्हणे दृढ केलोसे संती । म्हणोनी विश्रांती जीवा झाली ॥४॥

  - संत चोखामेळा

भवाचें भय न धरा मानसीं । चिंता अहर्निशी रामनाम ॥१॥
मंत्र हा सोपा न लगे सायास । जपा रात्रंदिवस सुलभ तें ॥२॥
दुर्लभ सर्वांसी न ये जो ध्यानासी । वेडावले ऋषि जयालागीं ॥३॥
आदिनाथ कंठी जप हा सर्वंदा । पवित्र हे सदा अखंड जपे ॥४॥
चोखा म्हणे येथें सर्वांधिकार । उंच नीच अपार तरले नामें ॥५॥

  - संत चोखामेळा

कोणासी सांकडें गातां रामनाम वाचें । होय संसाराचें सार्थक तेणें ॥१॥
येणें दो अक्षरीं उतराल पैलपार । नाम निरंतर जप करा ॥२॥
अनंततीर्थराशि वसे नामापाशी । ऐसी साक्ष देती वेदशास्त्रें ॥३॥
चोखा म्हणे हेचि ग्रंथांचे पैं सार । राम हा निर्धार जप करीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आपुल्या स्वहिता वाचेसी उच्चारा । आळस न करा क्षणभरी ॥१॥
जाईल हा देह वाउगाचि उगा । अभ्रांची छाया जयापरी ॥२॥
असारा साराचे नक पडूं भरी । सार तेंचि धरी हरिनाम ॥३॥
चोखा म्हणे नाम हाचि मंत्र सुगम । नको आन श्रम जाय वांया ॥४॥

  - संत चोखामेळा

नाशिवंतासाठीं करितोसी आटी । दृढ धरा कंठीं एक नाम ॥१॥
भवासी तारक विठ्ठलची एक । नाहीं आणिक सुख येतां जातां ॥२॥
एक एक योनी कोटी कोटी फेरा । नरदेहीं थारा तईच लाभे ॥३॥
चोखा म्हणे येथें एकचि साधन । संतासी शरण जाईं सुखें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

सूखा कारणें करी तळमळ । जपें सर्वकाळ विठ्ठल वाचे ॥१॥
तेणें सर्व सुख होईल अंतरा । चुकती वेरझारा जन्ममरण ॥२॥
न लगे वेचावें धनाचिये पेटी । धरा नाम कंठीं विठोंबाचे ॥३॥
बैसोनी निवांत करावें चिंतन । राम कृष्ण नारायण दिननिशीं ॥४॥
चोखा म्हणे ऐसा करावा निर्धार । नाम एक सार विठोबाचें ॥५॥

  - संत चोखामेळा

अवघा आनंद राम परमानंद । हाचि लागो छंद माझे जीवा ॥१॥
हेंचि साधन निकें जगासी उद्धार । आणिक साचार दुजें नाहीं ॥२॥
क्रोधांचे न पडतां आघात । वाचे गातां गीत राम नाम ॥३॥
चोखा म्हणे ऐसा भरंवसा नामाचा । जेथें कळिकाळांचा रीघ नाहीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

गणिका अजामेळें काय साधन केलें । नामचि उच्चारिलें स्वभावतां ॥१॥
नवल हें पहा नवल हें पहा । अनुभवें अनुभवा देहामाजीं ॥२॥
उच्चारितां नाम वैकुंठीचें पेणें । ऐसें दुजें कोणें आहे कोठें ॥३॥
ब्रम्हाहत्या जयासी घडल्या अपार । वाल्हा तो साचार उद्धरिला ॥४॥
सुफराटें नाम न येचि मुखासी । मारा मारा ध्यासीं स्मरतां झाला ॥५॥
चोखा म्हणे ऐसा नामाचा महिमा । उद्धार अधमा स्त्री शूद्रां ॥६॥

  - संत चोखामेळा

नामाचें सामर्थ्य विष तें अमृत । ऐसी हे प्रचीत आहे जीवा ॥१॥
तें नाम सोपें विठ्ठल विठ्ठल । नको काळ वेळ जपें आधीं ॥२॥
नेम धर्म कांहीं नलगे साधन । सुखें नारायण जप करीं ॥३॥
चोखा म्हणे मज भरंवसा नामाचा । येणें कळिकाळाचा भेव नाहीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

त्रैलोक्य वैभव ओवाळोनि सांडावें । नाम सुखें घ्यावें विठोबाचें ॥१॥
आणिक साधनें आहेत बहुतांपरी । नामाची ती सरी न पवती ॥२॥
म्हणोनि सुलभ विठ्ठल एक नाम । गातां नाचतां प्रेमें मुक्ति तया ॥३॥
चोखा म्हणे माझा अनुभव उघडा । भवभय पीडा येणें वारे ॥४॥

  - संत चोखामेळा

महादोष राशि पापाचे कळप । नामें सुखरूप कलियुगीं ॥१॥
म्हणोनि आळस करूं नका कोणी । नाम जपा वाणी सर्वकाळ ॥२॥
आसनीं शयनीं नामाचा आठव । आन ठावाठाव करूं नका ॥३॥
चोखा म्हणे खातां जिवितां वाचें । नाम श्रीविठ्ठलाचें उच्चारावें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

हातींच्या कांकणा कासया आरसा । धरावा भरवंसा विठ्ठलनामीं ॥१॥
नलगे साचार याग यज्ञ विचार । जप निरंतर विठ्ठलनामी ॥२॥
योग्यांचिया वाटे नलगे खटपट । नामचि फुकट जपा आधीं ॥३॥
चोखा म्हणे सुख संताचे संगती । नाम अहोरात्रीं जप करा ॥४॥


  - संत चोखामेळा

नाम हें सोपें जपतां विठ्ठल । अवघेंचि फळ हातां लागे ॥१॥
योग याग जप तप अनुष्ठान । तीर्थ व्रत दान नाम जपतां ॥२॥
सुखाचें सुख नाहीं यातायाती । बैसोनी एकांतीं नाम स्मरा ॥३॥
चोखा म्हणे येणें साधेल साधन । तुटेल बंधन भवपाश ॥४॥

  - संत चोखामेळा

 आम्हां अधिकार उच्छिष्ट सेवन । संतांचे पूजन हेंचि बरें ॥१॥
सुलभ सोपारें विठोबाचें नाम । आणिक नाहीं वर्म दुजें काहीं ॥२॥
आवडीनें नाम गाईन उल्हासें । संतांच्या सहवासें खेळीं मेळीं ॥३॥
चोखा म्हणे माझी आवडी ही देवा । पुरवावी केशवा जन्मोजन्मी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

अखंड नामाचें चिंतन सर्व काळ । तेणें सफळ संसार होय जनां ॥१॥
सर्व हें मायिक नाशिवंत साचें । काय सुख याचें मानितसां ॥२॥
निर्वाणी तारक विठोबाचें नाम । येणें भवश्रम दूर होय ॥३॥
चोखा म्हणे नाम जपें दिननिशी । येणें सदां सुखीं होसी जना ॥४॥

  - संत चोखामेळा

देवा नाहीं रूप देवा नाहीं नाम । देव हा निष्काम सर्वांठाई ॥१॥
निर्गुणीं सगुण सगुणीं निर्गुण । दोहींचें कारण तेच ठाई ॥२॥
चोखा म्हणे पाहतां पाहणें लपावे । ह्रदयीं बिंबले ह्रदयचि ॥३॥

  - संत चोखामेळा

कर्मातें वाळिलें धर्मातें वाळिलें । सर्व हारपलें जेथिचें तेथें ॥१॥
विधीतें वाळिलें निषेधा गिळिलें । सर्व हारपले जेथिंचें तेथें ॥२॥
वेदातें वाळीलें । शास्त्रातें वाळीलें । सर्व हारपलें जेथिचें तेथें ॥३॥
चोखा म्हणे माझा संदेह फिटला । देहीच भेटला एव आम्हां ॥४॥

  - संत चोखामेळा

आम्हां आनंद झाला आम्हां आनंद झाला । देवोचि देखिला देहामाजी ॥१॥
देखणें ऊडालें पाहणें लपालें । देवे नवल केलें देहामाजी ॥२॥
मागें पुढें देव रिता ठाव कोठें । ह्रदयीं भेटें देहीं देवो ॥३॥
चोखा म्हणे देव देखिला पंढरी । उभा भीमातीरीं विटेवरी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

बालक्रीडा

नेणते तयासी नेणता लहान । थोरा थोरपणें दिसे बरा ॥१॥
पावा वाहे वेणु खांदिया कांबळा । रूळताती गळां गुंजहार ॥२॥
मुखीं दहींभात कवळ काल्याचें । उष्टें गोपाळांचे खाय सुखें ॥३॥
चोखा म्हणे ऐसा वैकुंठींचा हरी । गोपाळा गजरीं काला वांटी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

सपेम निवृत्ति आणि ज्ञानदेव । मुक्ताईचा भाव विठ्ठल चरणीं ॥१॥
सोपान सांवता गोरा तो कुंभार । नरहरी सोनार प्रेम भरित ॥२॥
कबीर कमाल रोहिदास चांभार । आणिक अपार वैष्णव जन ॥३॥
चोखा तया पायीं घाली लोटांगण । वंदितो चरण प्रेमभावें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

माझा शिण भाग अवघा हरपला । विठोबा देखिला विटेवरी ॥१॥
अवघ्या जन्मांचें सार्थक पैं झालें । समचरण देखिलें डोळेभरी ॥२॥
चंद्रभागे तीरीं नाचती वारकरी । विठ्ठलनाम गजरीं आनंदानें ॥३॥
दिंडया गरुड टके पताकांचे भार । होतो जयजयकार नामघोष ॥४॥
तो सुखसोहळा देवांसी दुर्लभ । आम्हां तो सुलभ चोखा म्हणे ॥५॥

  - संत चोखामेळा

माझ्या मना तूं धरी कां विचार । न करी प्रकार आन कांहीं ॥१॥
पंढरीसी कोणी जाती वारकरी । सुखें त्यांचे घरी पशुयाती ॥२॥
तयाचिया सवें घडेल चिंतन । चंद्रभागे स्नान एकादशी ॥३॥
जागर क्षिरापती वैष्णव सांगाते । घडेल आपैतें लाभ मज ॥४॥
चोखा म्हणे घडेल संतांची संगती । सहज पंगती बैसेन मी ॥५॥

  - संत चोखामेळा

आजि दिवस धन्य सोनियाचा । जीवलग विठोबाचा भेटलासे ॥१॥
तेणें सुख समाधान झाली विश्रांती । दुजे नाठवती चित्तीं कांही ॥२॥
समाधानें जीव राहिला निश्चळ । गेले हळह्ळ त्रिविध ताप ॥३॥

  - संत चोखामेळा

कोणी पंढरीसी जाती वारकरी । तयांचे पायांवरी भाळ माझें ॥१॥
आनंदें तयांसी भेटेन आवडी । अंतरीची गोडी घेईन सुख ॥२॥
ते माझें मायबाप सोयरे सज्जन । तयां तनु मन वोवाळीन ॥३॥
चोखा म्हणे ते माहेर निजाचें । जन्मोजन्मांतरिचे साहाकारी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

वेध कैसा लागला वो जीवा । नाठवेचि हेवा दुजा कांहीं ॥१॥
पंढरीचे वाटे येती वारकरी । सुखाची मी करीं मात तयां ॥२॥
माझ्या विठोबाचें गाती जे नाम । ते माझे सुखधाम वारकरी ॥३॥
लोटांगणें सामोरा जाईन तयांसी । क्षेम आनंदेसी देईन त्यांसी ॥४॥
चोखा म्हणे माझा प्राणाचा तो प्राण । जाईन वोवाळोन जीवें भावें ॥५॥

  - संत चोखामेळा

बरें झालें येथें आलोंसे सायासें । सुख-दुःख लेशे भोगोनियां ॥१॥
मागिला लागाचें केलेंसें खंडण । तेणें समाधान वृत्ति होय ॥२॥
एकसरें मन ठेविले बांधोनी । निवांत चरणीं तुमचीया ॥३॥
चोखा म्हणे काम क्रोध तोडियेले । येर तेही केले देशधडी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

बैसोनि निवांत करीन चिंतन । काया वाचा मनसहित देवा ॥१॥
नामाचा आठव हेचि सोपे वर्म । अवघे कर्माकर्म पारुषती ॥२॥
यापरतें साधन आन कांहीं नेणें । अखंड वाचें म्हणे रामकृष्ण ॥३॥
सुलभ हा मंत्र तारक जीवासी । येणें भवासी उतार होय ॥४॥
चोखा म्हणे मज सांगितलें कानीं । राम कृष्ण वाणीं जप सदा ॥५॥

  - संत चोखामेळा

श्वान अथवा शूकर हो का मार्जार । परि वैष्णवाचें घर देईं देवा ॥१॥
तेणे समाधान होय माझ्या जीवा । न भाकीं कींव आणिकासी ॥२॥
उच्छिष्‍ट प्रसाद सेवीन धणिवरी । लोळेन परवरी कवतुकें ॥३॥
चोखा म्हणे कोणी जातां पंढरीसी । दंडवत त्यासी घालीन सुखे ॥४॥

  - संत चोखामेळा

आतां कासया हा दाखवितां खेळ । म्यां तंव सकळ जाणितला ॥१॥
जेथें ब्रह्मादिक वेडे पिसे झाले । न कळे वहिलें तयांलागीं ॥२॥
कोणासी हा पार न कळे तुमचा । काय बोलों वाचा कीर्ति तुमची ॥३॥
चोखा म्हणे तुमचा अविट हा खेळ । भुललें सकळ ब्रह्मांडचि ॥४॥

  - संत चोखामेळा

आतां याचा अर्थ पुरे पुरे देवा । येऊं द्या कनवळा तुम्हांलागीं ॥१॥
गुंतलोंसे काढा यांतोनी बाहेरी । माझें तो हरि कांहीं न चाले ॥२॥
वारंवार करुणा करितों देवराया । कां न ये कनवळा तुम्हांलागीं ॥३॥
चोखा म्हणे आतां न करा उदास । पुरवावि आस मायबाप ॥४॥

  - संत चोखामेळा

जन्मांचें साकडें नाहीं माझें कोडें । जेणें तुम्हां पडे वोझें देवा ॥१॥
कोणत्याही कुळीं उंच नीच वर्ण । हे मज कारण नाहीं त्याचें ॥२॥
वैष्णवांचे द्वारीं लोळेन परवरी । करीं अधिकारी उच्छिष्‍टाचा ॥३॥
चोखा म्हणे जया घडे पंढरीची वारी । तयाचिये घरीं पशुयाती ॥४॥

  - संत चोखामेळा

नेणपणें मिठी घालीन पदरा । बैसेन द्वारांत तयाचिया ॥१॥
आशा हे पाठी घेवोनी सांगातें । निचेष्‍ट निरुतें भरीन माजी ॥२॥
लाभाचा हा लाभ येईल माझे हातां । मग काय चिंता करणें काज ॥३॥
चोखा म्हणे मज हेंचि वाटे गोड । आणिक नाहीं चाड दुजी कांहीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

इतकेंचि देईं रामनाम मुखीं । संताची संगती सेवा सार ॥१॥
निरंतर घोष जयाचे मंदिरीं । तयाचिये घरीं सुख मज ॥२॥
उच्छिष्‍ट धणिवरी पोटभरी धाये । दुजी नको सोय देवराया ॥३॥
चोखा म्हणे माझी पुरवावी आळी । माय तूं माउली कृपाळू देवा ॥४॥

  - संत चोखामेळा

आतां माझा सर्व निवेदिला भाव । धरोनी एक ठाव राहिलोंसे ॥१॥
जेथें काळाचाहि न पुरे हात । तयाचे पायीं चित्त समर्पिलें ॥२॥
भय नाहीं चिंता कोणता प्रकार । झालोंसे निर्भय नामबळें ॥३॥
चोखा म्हणे आतां लागलासे झरा । विठोबा दातारा याचि नामें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

अखंड समाधी होउनी ठेलें मन । गेलें देहभान विसरोनी ॥१॥
विधिनिषेध भेणें न मोडे समाधी । तुटली उपाधी लिगाडाची ॥२॥
चालतां बोलतां न मोडे समाधी । मूळ अंतरशुद्धी कारण हें ॥३॥
चोखा म्हणे ऐसा समाधी सोहळा । जाणें तो विरळा लक्षामाजी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

पांडुरंगीं लागो मन । कोण चिंतन करी ऐसें ॥१॥
देहभाव विसरला । देव गेला बुडोनी ॥२॥
जीव उपाधि भक्ती वंद्य । तेथें भेद जन्मला ॥३॥
मुळींच चोखा मेळा नाहीं । कैंचा राही विटाळ ॥४॥

  - संत चोखामेळा

शुद्ध चोखामेळा । करी नामाचा सोहळा ॥१॥
मी यातीहीन महार । पूर्वीं निळाचा अवतार ॥२॥
कृष्ण निंदा घडली होती । म्हणोनि महार जन्म प्राप्ती ॥३॥
चोखा म्हणे विटाळ । आम्हां पूर्वींचें हें फळ ॥४॥

  - संत चोखामेळा

निर्गुणा अंगीं सगुण बाणलें । निर्गुण सगुण एकत्वा आलें ॥१॥
शब्दाची खूण जाणती ज्ञानी । येरा गाबाळ अवघी काहाणी ॥२॥
निवृत्ति ज्ञानदेव सोपान भले । निर्गुण सगुण त्याही गिळीयलें ॥३॥
चोखा म्हणे त्यांच्या पायींची पादुका । वागवितो देखा ऐक्यपणें ॥४॥

  - संत चोखामेळा

न करी आळस जाय पंढरीसी । अवघी सुखराशि तेथें आहे ॥१॥
पहातां भिंवरा करी एक स्नान । घाली लोटांगण पुंडलिका ॥२॥
कान धरोनी सुखें नाचा महाद्वारीं । तयां सुखासरी दुजी नाहीं ॥३॥
पाहातां श्रीमुख हरे ताहान भूक । चोखा म्हणे सुख विठूपायीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

विठ्ठल विठ्ठल गजरीं । अवघी दुमदुमली पंढरी ॥१॥
होतो नामाचा गजर । दिंडया पताकांचा भार ॥२॥
निवृत्ती ज्ञानदेव सोपान । अपार वैष्णव ते जाण ॥३॥
हरीकीर्तनाची दाटी । तेथें चोखा घाली मिठी ॥४॥

  - संत चोखामेळा

बहुत हिंडलो देश देशांतर । परी मन नाहीं स्थिर झालें कोठें ॥१॥
बहुत तीर्थें फिरोनियां आलों । मनासवें झालों वेडगळची ॥२॥
बहुत प्रतिमा ऐकिल्या पाहिल्या । मनाच्या राहिल्या वेरझारा ॥३॥
चोखा म्हणे पाहतां पंढरी भूवैकुंठ । मनाचे हे कष्ट दूर गेले ॥४॥

  - संत चोखामेळा

टाळी वाजवावी गुढी उभारावी ।

वाट हे चालावी पंढरीची ॥१॥

पंढरीची हाट कऊलांची पेठ ।

मिळाले चतुष्‍ट वारकरी ॥२॥

पताकांचे भार मिळाले अपार ।

होतो जयजयकार भीमातिरीं ॥३॥

हरिनाम गर्जतां भय नाहीं चिंता ।

ऐसे बोले गीता भागवत ॥४॥

खट नट यावें शुद्ध होऊनी जावें |

दवंडी पीटी भावे चोखामेळा || ५ ||

  - संत चोखामेळा

पंढरीचें सुख नाहीं त्रिभुवनीं । प्रत्यक्ष चक्रपाणी उभा असे ॥१॥
त्रिभुवनीं समर्थ ऐसें पैं तीर्थ । दक्षिणमुख वाहात चंद्रभागा ॥२॥
सकळ संतांचा मुगुटमणि देखा । पुंडलीक सखा आहे जेथें ॥३॥
चोखा म्हणे तेथें सुखाची मिराशी । भोळ्या भाविकासी अखंडित ॥४॥

  - संत चोखामेळा

वैकुंठ पंढरी भिंवरेचे तीरीं । प्रत्यक्ष श्रीहरी उभा तेथें ॥१॥
रूप हें सांवळें गोड तें गोजिरें । धाणि न पुरे पाहतां जया ॥२॥
कांसे सोनसळा नेसला पिंवळा । वैजयंती माळा गळां शोभे ॥३॥
चोखा म्हणे ऐसें सगुण हें ध्यान । विटे समचरण ठेवियेले ॥४॥

  - संत चोखामेळा

जाणतें असोनी नेणतें पैं झालें । सुखाला पावलें भक्तांचिया ॥१॥
कैसा हा नवलाव सुखाचा पहा हो । न कळे ज्याची माव ब्रम्हादिकां ॥२॥
तो हरी समर्थ पंढरीये उभा । त्रैलोक्याची शोभा शोभतसे ॥३॥
चोखा म्हणे आमुचें दिनाचे माहेर । तें पंढरपूर भीमातटीं ॥४॥

  - संत चोखामेळा

पुंडलिकें सूख दाखविलें लोकां । विठ्ठल नाम नौका तरावया ॥१॥
जाय पंढरीसी जाय पंढरीसी । पाहे विठोबासी डोळेभरी ॥२॥
अवघा पर्वकाळ तयाचिये पायीं । नको आणिके ठायीं जाउ वाया ॥३॥
चोखा म्हणे ऐसा लाभ बांधा गांठीं । जावोनिया मिठी पायीं घाला ॥४॥

  - संत चोखामेळा

इनामाची भरली पेठ । भू वैकुंठ पंढरी ॥१॥
चंद्रभागा वाळवंट । संत घनदाट नाचती ॥२॥
टाळ मृदंग मोहरी । वैष्णव गजरीं आनंदें ॥३॥
चोखा जातो लोटांगणी । घेत पायवणी संतांची ॥४॥

  - संत चोखामेळा

सुखाची सुखराशि पंढरीसी आहे । जावोनियां पाहे अरे जना ॥१॥
अवघाचि लाभ होईल तेथींचा । न बोलावे वाचा मौनावली ॥२॥
अवघिया उद्धार एकाचि दरूशनें । भुक्तिमुक्ति केणें मिळे फुका ॥३॥
प्रत्यक्ष चंद्रभागा अमृतमय साचार । जडजीवा उद्धार पहातां दृष्टी ॥४॥
चोखा म्हणे आनंदें नाचा महाद्वारीं । वाचे हरि हरि म्हणे मुखें ॥५॥


  - संत चोखामेळा

अवघी पंढरी भुवैकुंठ नगरी । नांदतसे हरी सर्वकाळ ॥१॥
चतुर्भुज मूर्ति शंख चक्र करीं । पीतांबरधारी श्यामवर्ण ॥२॥
श्रीमुख शोभलें किरीट कुंडलें । तेंचि मिरवले चंद्र सूर्य ॥३॥
पितांबरी कांसे सोनसळा विराजे । सर्वांगी साजे चंदनउटी ॥४॥
मिरवलें कर दोनीं कटावरी । ध्यान ते त्रिपुरारि ध्यात असे ॥५॥
सनकादिक भक्त पुंडलिक मुनी । सुखसमाधानी सर्वकाळ ॥६॥
आनंदाचा कंद उभा विटेवरी । चोखा परोपरी नाचतसे ॥७॥


- संत चोखामेळा

 चंदनाच्या संगें बोरीया बाभळी । हेकळी टाकळी चंदनची ॥१॥

संतांचिया संगें अभाविक जन । तयाच्या दर्शनें तेचि होती ॥२॥

चोखा म्हणे ऐसा परमार्थ साधावा । नाहीं तरी भार वाहावा खरा ऐसा ॥३॥

 - संत चोखामेळा

डोळियाचा देखणा पाहतां दिठी । डोळाच निघाला देखण्या पोटीं ॥१॥

डोळ्याचा देखणा पाहिला डोळा । आपोआप तेथें झांकला डोळा ॥२॥

चोखा म्हणे नवलाव झाला । देखणा पाहतां डोळा विराला ॥३॥

  - संत चोखामेळा

मुळीचा सोवळा कोठे तो ओवळा । पाहता पाहणे डोळा जयापरी ।।
सोवळ्याचे पायी सोवळा आहे । वोवळ्याच्या ठायी वोवळा न राहे ।।
चोखा म्हणे  देव दोहीच्या वेगळा । तोचि म्या देखिला द्रुष्टीभरी ।।
षडरस पक्वान्ने विस्तारिले ताट । जेवू एकवट चोखा म्हणे ।।


  -  संत चोखामेळा

अवघी पंढरी भुवैकुंठ नगरी । नांदतसे हरी सर्वकाळ ॥१॥
चतुर्भुज मूर्ति शंख चक्र करीं । पीतांबरधारी श्यामवर्ण ॥२॥
श्रीमुख शोमर्ले किरीट कुंडलें । तेचि मिरवले चंद्र सूर्य ॥३॥
पीतांबर कासे सोनसळा विराजे । सर्वांगीं साजे चंदनउटी ॥४॥
मिरवले कर दोनी कटावरी । ध्यान तें त्रिपुरारि ध्यात असे ॥५॥
सनकादिक भक्त पुंडलिक मुनि । सुखसमाधानी सर्वकाळ ॥६॥
आनंदाचा कंद उभा विटेवरी । चोखा परोपरी नाचतसे ॥७॥


  -  संत चोखामेळा

भाविकांच्या लोभा होऊनी आर्तभूत । उभाचि तिष्‍ठत पंढरीये ॥१॥
काय करुं प्रेमा न कळे या देवा । गुंतोनियां भावा राहे सुखें ॥२॥
वर्ण अभिमान न धरीं कांहीं चाड । भक्ति सुख गोड तयालागीं ॥३॥
चोखा म्हणे ऐसी कनवाळु माउली । कृपेची साउली दीनां करी ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

ज्या सुखा कारणें योगी शिणताती । परी नव्हे प्राप्ती तयांलागीं ॥१॥
तें प्रेमभावें पुंडलिका वोळलें । उघडेंचि आलें पढरीये ॥२॥
कर ठेवोनी कटीं उभा पाठीमार्गे । भक्तांचिया पांगे न बैसेचि ॥३॥
युगें अठ्‌ठावीस होऊनियां गेलें । नाहीं पालटलें अद्यापवरी ॥४॥
चोखा म्हणे ऐसा कृपाळु श्रीहरी । कीर्ति चराचरीं वानिताती ॥५॥


  -  संत चोखामेळा

वैकुंठ पंढरी भिंवरेचे तिरीं । प्रत्यक्ष श्रीहरी उभा तेथें ॥१॥
रुप हें सांवळें गोड तें गोजिरें । धणि न पुरे पाहतां जया ॥२॥
कांसे सोनसळा नेसला पिंवळा । वैजयंती माळा गळां शोभे ॥३॥
चोखा म्हणे ऐसें सगुण हें ध्यान । विटे समचरण ठेवियेले ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

जाणतें असोनी नेणतें पैं झालें । सुखाला पावलें भक्तांचिया ॥१॥
कैसा हा नवलाव सुखाचा पाहा हो । न कळे ज्याची माव ब्रह्मादिकां ॥२॥
तो हरी समर्थ पंढरीये उभा । त्रैलोक्याची शोभा शोभतसे ॥३॥
चोखा म्हणे आमुचें दिनांचें माहेर । तें पंढरपुर भीमातटीं ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

सुंदर मुखकमल कस्तुरी मळवटीं । उभा देखिला तटीं भीवरेच्या ॥१॥
मकराकार कुंडलें श्रवणीं ढाळ देती । गळां वैजयंती मुक्तमाळा ॥२॥
शंख चक्र गदा पद्म चहूं करीं । गरुडवाहन हरी देखियेला ॥३॥
चोखा म्हणे सर्वं सुखाचें आगर । निरा भिवरा तिर विठ्‌ठल उभा ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

उतरलें सुख चंद्रभागेतटीं । पाहा वाळुवंटीं बाळरुप ॥१॥
बहुता काळाचें ठेवणें योगियाचें । ध्येय शंकराचें सुख ब्रह्म ॥२॥
जयालागीं अहोरात्र विवादती । तो भक्ताचिये प्रीतीं उभा असे ॥३॥
चोखा म्हणे सर्व सुखाचें आगर । न कळे ज्याचा पार श्रुति-शास्‍त्रां ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

मज तों नवल वाटतसें जीवीं । आपुली पदवी विसरले ॥१॥
कवणिया सुखा परब्रह्म भुललें । गुंतोनी राहिलें भक्त भाके ॥२॥
निर्गुण होतें तें सगुण पैं झालें । विसरोनी गेलें आपआपणा ॥३॥
चोखा म्हणे कैसा हा नवलाव । देवाधिदेव वेडावला ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

दुर्लभ होतें तें सुलभ पैं झालें । आपण नटलें सगुण रुप ॥१॥
धरोनी आवडी पंढरीये आलें । उभेंचि राहिलें कर कटीं ॥२॥
युगें अपरंपार न कळे ज्याचा पार । वैष्णवांचा भार शोभतसे ॥३॥
दिंडया गरुड टके पताका शोभती । बागडे नाचती हरिदास ॥४॥
चोखा म्हणे ऐसें धरोनियां भीड । उभाउभी कोड पुरवितो ॥५॥


  -  संत चोखामेळा

आपुलिया सुखा आपणचि आला । उगलाचि ठेला विटेवरी ॥१॥
तें हें सगुण रुप चतुर्भुज मूर्ति । शंख चक्र हातीं गदा पहा ॥२॥
किरीट कुंडलें वैजयंती माळा । कासे सोनसळा तेज फांके ॥३॥
चोखा म्हणे सर्व सुखाचें आगर । रुप मनोहर गोजिरें तें ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

अंगिकार करी तयाचा विसर । न पडे साचार तया लागीं ॥१॥
तो हा महाराज चंद्रभागे तटीं । उभा वाळुवंटीं भक्तकाजा ॥२॥
अनाथा कैवारी दीना लोभापर । वागवितो भार अनाथांचा ॥३॥
चोखा म्हणे माझी दयाळु माउली । उभी ती राहिली विटेवरी ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

सर्वही सुखाचें ओतिलें श्रीमुख ।
त्रिभुवन नायक पंढरीये ॥१॥

कर दोन्ही कटीं सम पाय विटे ।
शोभले गोमटें बाळरुप ॥२॥

जीवाचें जीवन योगियांचें धन ।
चोखा म्हणे मंडन तिन्ही लोकीं ॥३॥


  -  संत चोखामेळा

ज्या कारणें वेदश्रुति अनुवादती । तो हा रमापती पंढरीये ॥१॥
सुखाचें ठेवणें क्षीरसागर निवासी । तो हा पंढरीसी उभा विटे ॥२॥
भाविका कारणें उभवोनि हात । उदारपणें देत भुक्तिमुक्ती ॥३॥
न पाहे उंच नीच याती कुळ । स्‍त्री शूद्र चांडाळा सरते पायीं ॥४॥
चोखा म्हणे ऐसा भावाचा भुकेला । म्हणोनि स्थिरावला भीमातटीं ॥५॥


  -  संत चोखामेळा

अनाम जयासी तेंचि रुप आलें ।
उभें तें राहीलें विटेवरी ॥१॥

पुंडलिकाच्या प्रेमा युगें अठ्‌ठावीस ।
समचरणीं वास पंढरीये ॥२॥

चोखा म्हणे ऐसा भक्तांचा कनवाळू ।
जाणें लळा पाळू भाविकांचा ॥३॥


  -  संत चोखामेळा

व्यापक व्यापला तिहीं त्रिभुवनीं । चारी वर्ण खाणी विठू माझा ॥१॥
शंख चक्र करीं वैजयंती माळा । नेसला पिवळा पितांबर ॥२॥
कटावरी जेणें कर हे ठेविले । ध्यान मिरविलें भीमातिरीं ॥३॥
चोखा म्हणे माझा आनंदाचा कंद । नाम हे गोविंद मिरविलें ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

गोजिरें साजिरें श्रीमुख चांगलें ।
ध्यानीं मिरवलें योगीयांच्या ॥१॥

पंढरी भुवैकुंठ भिवरेच्या तीरीं ।
 वैकुंठाचा हरी उभा विटे ॥२॥

राई रखुमाई सत्यभामा नारी ।
 पुंडलिकें सहपरिवारीं आणियेला ॥३॥

वैजयंती माळ किरीटकुंडलें ।
प्रेमें आलिंगिलें चोखियानें ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

विटाळ

काळाचा विटाळ जीवशिवा अंगीं । बांधलासे जगीं दृढ गांठीं ॥१॥
विटाळी विटाळ चवदाही भुवनीं । स्थावर जंगम व्यापुनी विटाळची ॥२॥
सुखासी विटाळ दु:खासी विटाळ । विटाळीं विटाळ वाढलासे ॥३॥
विटाळाचे अंगी विटाळाचे फळ । चोखा तो निर्मळ नाम गाय ॥४॥

कोण तो सोंवळा कोण तो वोंवळा । दोहींच्या वेगळा विठ्ठल माझा ॥१॥
कोणासी विटाळ कशाचा जाहला। मुळींचा संचला सोंवळाची ॥२॥
पांचाचा विटाळ येकचिये आंगा । सोंवळा तो जगामाजी कोण ॥३॥
चोखा म्हणे माझा विठ्ठल सोंवळा । अरूपें आगळा विटेवरी ॥४॥

उपजले विटळीं मेले ते विटाळीं । राहिले विटाळीं ते ही जाती ॥१॥
रडती पडती ते ही वेगें मरती । परि नाम न गाती भुली भ्रमें ॥२॥
कायरे हा देह सुखाचा तयासी । उघडाचि जासी अंतकाळी ॥३॥
चोखा म्हणे याचा न धरीं भरंवसा । अंती यम फांसा गळां पडे ॥४॥

नीचाचे संगती देवो विटाळला । पाणीये प्रक्षाळोनि सोंवळा केला ॥१॥
मुळींच सोवळा कोठें तो वोंवळा । पाहतां पाहाणें डोळा जयापरी ॥२॥
सोवळ्यांचे ठाई सोंवळा आहे । वोंवळ्या ठाई वोंवळा कां न राहे ॥३॥
चोखा म्हणे देव दोहींच्या वेगळा । तोचि म्यां देखिला दृष्टीभरी ॥४॥

पंचही भूतांचा एकचि विटाळ । अवघाचि मेळ जगीं नांदे ॥१॥
तेथें तो सोंवळा वोंवळा तो कोण । विटाळाचें कारण देह मूळ ॥२॥
आदिअंती अवघा विटाळ संचला । सोंवळा तो झाला कोण न कळे ॥३॥
चोखा म्हणे मज नवल वाटतें । विटाळा परतें आहे कोण ॥४॥

वेदासी विटाळ शास्त्रासी विटाळ । पुराणें अमंगळ विटाळाचीं ॥१॥
जीवासी विटाळ शिवासी विटाळ । काया अमंगळ विटाळाची ॥२॥
ब्रम्हिया विटाळ विष्णूसी विटाळ । शंकरा विटाळ अमंगळ ॥३॥
जन्मतां विटाळ मरतां विटाळ । चोखा म्हणे विटाळ आदिअंती ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

सुखाचें जें सुख चंद्रभागेतटीं । पुंडलीकापाठीं उभें ठाकें ॥१॥

साजिरें गोजिरें समचरणीं उभें । भक्‍ताचिया लोभें विटेवरी ॥२॥

कर दोनीं कटीं श्रीमुख चांगले । शंख चक्र मिरवले गदापद्म ॥३॥

चोखा म्हणे शोभे वैजयंती कंठी । चंदनाची उटी सर्व अंगी ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

धांव घाली विठू आता चालू नको मंद। बडवे मज मारिति ऐसा काही तरि अपराध ॥१॥

विठोबाचा हार तुझे कंठीं कैसा आला। शिव्या देती म्हणती महारा देव बाटविला ॥२॥

अहोजी महाराज तुमचे द्वारींचा कुतरा। नकाजी मोकलू चक्रपाणि जिमेदारा ॥३॥

जोडुनिया कर चोखा विनवितो देवा। बोलिला उतरी परि राग नसावा ॥४॥


  -  संत चोखामेळा

सुखाचें हें नाम आवडीनें गावें । वाचे आळवावें विठोबासी ॥१॥

संसार सुखाचा होईल निर्धार । नामाचा गजर सर्वकाळ ॥२॥

कामक्रोधांचें न चलेचि कांही । आशा मनशा पाहीं दूर होती ॥३॥

आवडी धरोनी वाचें म्हणे हरिहरि । म्हणतसे महारी चोखियाची ॥४ ॥


  -  संत चोखामेळा

सुख अनुपम संतांचे चरणीं । प्रत्यक्ष अलका भुवनी नांदत असे ॥१॥

तो हा महाराज ज्ञानेश्वर माऊली । जेणें निगमावली प्रगट केली ॥२॥

संसारी आसक्‍त माया-मोह रत । ऐसे जे पतीत तारावया ॥३॥

चोखा म्हणें तेच ज्ञानदेवी ग्रंथ । वाचिता सनाथ जीव होती ॥४॥


   -  संत चोखामेळा

चोखा माझा जीव चोखा माझा भाव।
कुलधर्म देव चोखा माझा।।

काय त्याची भक्ति काय त्याची शक्ति।
मोही आलो व्यक्ति तयासाठी।।

माझ्या चोखियाचे करिती जे ध्यान।
तया कधी विघ्न पडो नदी।।

नामदेवे अस्थि आणिल्या पारखोनी।
घेत चक्रपाणी पितांबर।।


   -  संत नामदेव

श्रीमुखाची शोभा कस्तुरी मळवट ।
उभा असे नीट विटेवर ॥१॥

कर दोनीं कटीं कुंडल झळकती ।
तेज हे फाकती दशदिशां ॥२॥

वैजयंती माळा चंदनाची उटी ।
टिळक लल्लाटीं कस्तुरीचा ॥३॥

चोखा म्हणे माझ्या जीवींचा जीवनु ।
पाहतां तनु मनु भुलोनी जाय ॥४॥

    -  संत चोखामेळा

पंढरीमहिमा

अनादि निर्मळ वेदाचें जें मूळ ।
परब्रह्म सोज्वळ विटेवरी ॥१॥

कर दोन्ही कटीं राहिलासे उभा ।
नीळवर्ण प्रभा फांकतसे ॥२॥

आनंदाचा कंद पाउलें साजिरीं ।
चोखा म्हणे हरी पंढरीये ॥३॥


    -  संत चोखामेळा

जर कोणती स्त्री तुमची गोष्ट किंवा सांगणं 5 मिनिटात ऐकते , तर ती तुमची आई आहे। 👵

जर 15 मिनिटात ऐकते, तर ती तुमची बहिण आहे।👩

जर ती 30 मिनिटात ऐकते, तर ती तुमची मुलगी आहे👧

पण जर ती वारंवार बोलून, सांगून देखील ऐकत नसेल तर , ती...🤔🤔🤔🤔🤔🤔🤔🤔



🤔




🤔




🤔


🤔



🤔




ती बहीरी आहे।😵

प्रत्येक वेळी 'बायकोच' कशी गृहीत धरता !!!

😳😳😃😃😲😲😜😜🤣