मैत्री

तुझ्या मैत्रिचा जिव्हाळा
म्हणजे माझ्यासाठी जणु उन्हाळ्यातही पावसाळा
तुझी मैत्रि म्हणजे आयुष्याच्या पुस्तकातलं
एखादं जाळीदार पान....
जसंजसं त्याचं आयुष्य वाढत जातं
तसंतसं त्याच्या सुंदरतेला तेज चढत जातं
तुझ्या मैत्रिविना आयुष्य धुसर धुसर वाटेल...
तशी वाट सापडेल जगण्याची...
पण...हातात माझ्या हक्काच असं काही नसेल
मैत्रिचा हा नाजुक धागा दोघांनीही आता सांभाळायला हवा
मैत्रि एक धर्म...यास दोघांनीही पाळायला हवा
येणारे येतात अन जाणारे जातातही... मैत्रि सगळ्यांशीच होत नाही
मैत्रि सहज होवुन जाते ... करायची ठरवली तरी ती करता येत नाही
तुझ्या माझ्या मैत्रिला वय नाही...
म्हणुनच वाटतं...तुझ्या माझ्या मैत्रिला भय नाही
मैत्रिचा ठेवा हा असाच जपुन ठेव
तु हास अन दु:ख तुझी माझ्याआड लपवुन ठेव
उद्या जर नसलोच तुझ्यासोबत तरी माझे शब्द असतील
तू हसत रहा माझ्यासाठी..तुला बघुन माझे शब्दही हसतील
शब्दांनी नाही सांगु शकणार अशी तुझी मैत्रि
मी आहे तुझ्याबरोबर तुझ्या सुख दु:खात एवढीच देऊ शकतो तुला खात्री..


कवी - संदीप सुरळे

किती तरी दिवसांत

किती तरी दिवसांत
नाही चांदण्यात गेलो
किती तरी दिवसांत
नाही नदीत डुंबलो

खुल्या चांदण्याची ओढ
आहे माझी ही जुनीच
आणि वाहत्या पाण्याची
शीळ ओळखीची तीच

केव्हा तरी चांदण्यात
पुन्हा जाईन निर्भय;
गांवाकाठच्या नदीत
होईन मी जलमय

आज अंतरात भीती
खुल्या चांदण्याची थोडी
आणि नदीचा प्रवाह
अंगावर काटा काढी

बरा म्हणून हा ईथे
दिवा पारवा पाऱ्याचा
बरी तोतऱ्या नळाची
शिरी धार, मुखी ऋचा


– बा.सी.मर्ढेकर

देव अजब गारोडी

धरीत्रीच्या कुशीमधीं
बीयबियानं निजलीं
व-‍हे पसरली माती
जशी शाल पांघरली

बीय टरारे भुईत
सर्वे कोंब आले व-हे
गह्यरलं शेत जसं
अंगावरतीं शहारे

ऊन वा-‍याशीं खेयतां
एका एका कोंबांतून
पर्गटले दोन पानं
जसे हात जोडीसन

टाया वाजवती पानं
दंग देवाच्या भजनीं
जसे करती कारोन्या
होऊं दे रे आबादानी

दिसामासा व्हये वाढ
रोप झाली आतां मोठी
आला पिकाले बहार
झाली शेतामधी दाटी

कसे वा-‍यानं डोलती
दाने आले गाडी गाडी
दैव गेलं रे उघडी
देव अजब गारोडी !
देव अजब गारोडी !


कवयित्री  - बहिणाबाई चौधरी
संगीत     -  वसंत पवार
स्वर        -  सुमन कल्याणपूर
चित्रपट    -  मानिनी (१९६१)

माझ्या मना बघ दगड

(विंदांच्या माझ्या मना बन दगड़ ह्या कवितेचे विडंबन)

हा रस्ता अटळ आहे
पावसामधून - पाण्यामधून
ट्रॅफिकमधून - खड्ड्यांमधून
अंधेरी, व्हीटी किंवा शीव?
नको - नको! टाक लीव!
नाहीतर अडकून बसशील खास
ट्रॅफिकमध्ये तासनतास
तहान - भुकेने होईल त्रास
विसर ऑफिस किंवा रड
माझ्या मना बघ दगड

हा रस्ता अटळ आहे
बसमध्ये शिरलास तर
उभं राहायला जागा कर
दांड्यावरती हात धर
तरी होशील खाली - वर
म्हणून म्हणतो धर पक्का
संभाळ, संभाळ लागेल धक्का
पडणाऱ्या, पडशील किती?
झुलणाऱ्या, झुलशील किती?
धक्काबुक्की करशील किती?
जिरेल पुरती तुझी रग
माझ्या मना दगड बघ

हा रस्ता अटळ आहे
येथेच असतात सदा'चर'
जागोजाग रस्त्यावर
असतात फिरत गणवेषात
थांबवून करतात पुढे हात
आणि म्हणतात " ही हिंमत?
सिग्नल मोडलास - टाक किंमत! "
पावती महाग, लाच स्वस्त
हां - हां म्हणता करतात फस्त
कमावशील पुन्हा गाळून स्वेद
सरकव नोट, नको खेद

हा रस्ता अटळ आहे
सुट्टी घेणे हाच उपाय
काय अडेल तुझ्याशिवाय?
रस्त्यावरचे सारे पाणी
वाहून काय नेईल कोणी?
काय तुझी ही छत्री
न भिजण्याची देईल खात्री?
रुळावरून वाहतील ओढे
मध्य रेल्वेचे अडेल घोडे
चाल वर धरून विजार
जवळून जाईल मग मोटार
शर्टावरचे डाग रगड
माझ्या मना बघ दगड

हा रस्ता अटळ आहे
अटळ आहे घाण सारी
अटळ आहे ही शिसारी
एक सर अशी येईल,
घाणीचीच राड होईल
डास-माशा सगळे किडे
घोंगावतील मग चोहीकडे
रोगराईचा धुमाकूळ
रोगी होईल सारे कूळ
ऐका थापा! ऐका आवाज!
निवडणूक येते आज!
निवडणुकीतला उमेदवार
या रस्त्यावर घालिल टार
इतकी चंगळ तुला रगड
माझ्या मना बघ दगड



कवी - नचिकेत कुलकर्णी

'बाटा' रुते कुणाला - विडंबन

मुळ गीत-काटा रुते कुणाला

'बाटा' रुते कुणाला,
आक्रंदतो इथे मी,
मज बूट हे रुतावे,
हा दैवयोग आहे!
(आहे वर तान घ्यावी,
नाहीतर बूट चावतो आहे
हे लक्षात कसे येणार?)
रुते कुणाला....!

सांगु कशी कुणाला,
कळ हाय अंगठ्याची,
हे बूट घालता मी,
अस्वस्थ फार आहे!
(आ.व.ता.घ्या.)
रुते कुणाला....!

चांभार हाय वैरी,
असतो कुठे दुपारी,
म्हणूनी जुनीच आता,
पायी वहाण आहे!
रुते कुणाला.....!

अंगठा विभक्त झाला,
तळवा फकस्त राहे,
हे चालणे बघा ना,
भलतेच मस्त आहे!
रुते कुणाला....!

फुटले नशीब आता,
ह्या दोन पावलांचे,
माझ्या जुन्या वहाणा,
ढापून चोर 'जा', 'ये'!
(म्हणजे चोर माझ्या जुन्या
वाहाणा घालुन माझ्यासमोरुनच
'ये-जा' करतोय)
रुते कुणाला..!

हा 'पायगुण' माझा,
आहे असा करंटा,
नुकताच मंदिरी त्या,
बदलुन बूट राहे!
रुते कुणाला..!


कवी - मानस

कणा (विडंबन)

•   कुसुमाग्रज यांच्या  "कणा"  ह्या कवितेचे विडंबन 

ओळखलंत का परवेझ मला
पाकिस्तानात आला कोणी
तारवटलेल्या डोळ्यांमध्ये
कणभर नव्हतं पाणी

क्षणभर बसला, भेसूर हसला
बोलला वरती पाहून
मुंबईमधून आत्ताच आलो
आलो बॉम्ब लावून

माज चढल्या सैतानासारखा
लोकल्स मधून नाचलो
साथी सारे पकडले जातील
मीच एकटा वाचलो

वाटलं होतं बॉम्ब लावून
मुंबईची वाट लागली
मुंबईमात्र नेहमी सारखीच
पुन्हा धावायला लागली

खिशाकडे हात जाताच
वर बघून म्हटला
पैसे नकोत सरदार
मनात भकासपणा दाटला

मुंबईकरांचं धैर्य पाहून
मोडलाय माझा कणा
छातीवरती बंदुक ठेवून
फक्त मर म्हणा!

सत्र - विडंबन

ढोसण्याचे सत्र होते
मद्यपी सर्वत्र होते

सुरमईचा गंध आला
तंदुरी इतरत्र होते

पापडांच्या कुरकुरीला
वेफ़रांचे छत्र होते

बाटल्या बरसून गेल्या
'वारुणी' नक्षत्र होते

शेवटी संत्रेच माझे
द्राक्ष ते सावत्र होते

"मी बुवा पाणीच प्यालो!"
(बरळणे एकत्र होते)


कवी - चक्रपाणी चिटणीस.